- گروه : فرهنگی
- شماره : 6105
تسنیم وحی؛
تفسیر صفحه ۴۵۴ قرآن کریم
(ای پیامبر!) بر آن چه می‌گویند شکیبا باش و بندۀ ما داود را یاد کن که صاحب قدرت بود، امّا با این حال، همواره روی به سوی درگاه ما داشت
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، در تفسیر صفحه ۴۵۴ قرآن کریم آمده است: «اصْبِرْ عَلی ما یَقُولُونَ وَ اذْکُرْ عَبْدَنا داوُدَ ذَا الْأَیْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ * إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبالَ مَعَهُ یُسَبِّحْنَ بِالْعَشِیِّ وَ الْإِشْراقِ * وَ الطَّیْرَ مَحْشُورَةً کُلٌّ لَهُ أَوَّابٌ * وَ شَدَدْنا مُلْکَهُ وَ آتَیْناهُ الْحِکْمَةَ وَ فَصْلَ الْخِطابِ» «(ای پیامبر!) بر آن چه می‌گویند شکیبا باش و بندۀ ما داود را یاد کن که صاحب قدرت بود، امّا با این حال، همواره روی به سوی درگاه ما داشت * همانا ما کوه‌ها را رام کردیم در شامگاهان و بامدادان، همراه او تسبیح گویند * و پرندگان را (نیز) گرد آورده (و تسخیر او کردیم) تا همگی به داود رجوع کنند (و در ذکر خدا با او هماهنگ گردند) * و فرمانروایی و حکومت او را استوار داشتیم و به او حکمت و داوری عادلانه و فیصله بخش دادیم»
نکته‌های سوره ص - آیات ۱۷ - ۲۰:
در این سوره به تاریخ نه نفر از انبیاء اشاره شده که سرگذشت سه نفر به تفصیل و شش نفر به اجمال مطرح شده است. اولین نفر حضرت داود است که با ده کمال ستایش شده است.
در این آیات، برای حضرت داود ده کمال مطرح شده است:
الف) الگوی صبر برای پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله. «اصْبِرْ عَلی ما یَقُولُونَ وَ اذْکُرْ عَبْدَنا داوُدَ»
ب) بندگی خداوند. «عَبْدَنا»
ج) بازگشت به خدا و انابههای پی‌در‌پی. «إِنَّهُ أَوَّابٌ»
د) قدرت داشتن. «إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبالَ مَعَهُ»
ه) تسخیر کوه‌ها و هم‌نوایی آنها با او. «یُسَبِّحْنَ معه»
و) عرضۀ پرندگان بر او. «وَ الطَّیْرَ مَحْشُورَةً»
ز) هم‌نوایی آنها در انابه با او. «کُلٌّ لَهُ أَوَّابٌ»
ح) حاکمیّت و حکومت. «شَدَدْنا مُلْکَهُ»
ط) حکمت الهی. «آتَیْناهُ الْحِکْمَةَ»
ی) داوری حقّ و فیصله دادن به اختلافات. «فَصْلَ الْخِطابِ»
در قرآن، در چندین آیه از پرندگان سخن به میان آمده است، از جمله:
الف) ماجرای حضرت ابراهیم و زنده شدن چهار پرنده. «فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّیْرِ» (بقره،۲۶۰) که پرندگان وسیلۀ آشنایی با توحید و معادشناسی قرار میگیرند.
ب) یکی از معجزات حضرت عیسی ساختن مجسمه‌ای از یک پرنده بود که با دمیده شدن نَفَس حضرت حیات گرفت. «أَنِّی أَخْلُقُ لَکُمْ مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ فَأَنْفُخُ فِیهِ فَیَکُونُ طَیْراً» (مائده،۱۱۰)
ج) در این آیه پرندگان هم نوا با داود می‌شوند. «وَ الطَّیْرَ مَحْشُورَةً»
د) هدهد که برای سلیمان خبر آورد و نامهرسانی کرد. «اذْهَبْ بِکِتابِی هذا فَأَلْقِهْ إِلَیْهِمْ» (نمل،۲۸)
ه) پرندگان منطق دارند و انبیاء آن را می‌دانند. «عُلِّمْنا مَنْطِقَ الطَّیْرِ» (نمل،۱۶)
و) پرندگانی که وسیلۀ نابودی دشمنان می‌شوند. «وَ أَرْسَلَ عَلَیْهِمْ طَیْراً أَبابِیلَ» (فیل،۳)
ز) پرندگان، تسبیح و نماز آگاهانه دارند. «کُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلاتَهُ وَ تَسْبِیحَهُ» (نور،۴۱)
مراد از حکمت، معارف محکم، یقینی و غیر قابل تردید است، بر خلاف علم که همواره در معرض خطا و تردید است.
پیام‌های سوره ص - آیات ۱۷ - ۲۰:
۱. لازمۀ رهبری، سعۀ صدر و صبر در مقابل سخنان تلخ دیگران است. «اصْبِرْ عَلی ما یَقُولُونَ»
۲. یاد تاریخ گذشتگان، عامل صبر در برابر سختی‌ها و مشکلات است. «اصْبِرْ ... وَ اذْکُرْ »
۳. استهزا و تبلیغات سوء کار همیشگی مخالفان است. «اصْبِرْ عَلی ما یَقُولُونَ» (فعل مضارع رمز استمرار است).
۴. استهزا و تبلیغات دشمن بسیار سخت و شدید است. (زیرا پیامبری را که سعۀ صدر و حلم دارد خسته و محتاج به صبر می‌کند). «اصْبِرْ عَلی ...»
۵. انبیاء نیز به مواعظ الهی نیازمندند. «اصْبِرْ ...»
۶. نقش الگوها در تربیت فراموش نشود. «وَ اذْکُرْ عَبْدَنا داوُدَ»
۷. سرچشمۀ قدرت بر صبر، عبودیّت و سرسپردگی به خداست. «عَبْدَنا داوُدَ»
۸. قدرت در دست فرعون سبب استبداد است، «وَ فِرْعَوْنُ ذُو الْأَوْتادِ» ولی در دست مردان خدا همراه با تضرّع و بندگی است. «داوُدَ ذَا الْأَیْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ»
۹. توبه و انابۀ صاحبان قدرت، سزاوار ستایش است. «ذَا الْأَیْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ»
۱۰. توبه و انابه‌ای ارزشمند است که مختصر و لحظهای نباشد. «أَوَّابٌ» حضرت داود بسیار انابه می کرد و در همۀ امور زندگی به خداوند روی میآورد و این توجّه دائمی سبب قدرت او بود. «ذَا الْأَیْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ»
۱۱. انسان در اثر تکامل معنوی میتواند طبیعت را با خود همراه کند. «سَخَّرْنَا الْجِبالَ مَعَهُ»
۱۲. یک عمل انقلابی داود (که در آیۀ ۲۵۱ سورۀ بقره آمده است. «وَ قَتَلَ داوُدُ جالُوتَ ...») آن همه الطاف الهی را به دنبال داشت. «سَخَّرْنَا الْجِبالَ مَعَهُ ... شَدَدْنا مُلْکَهُ وَ آتَیْناهُ الْحِکْمَةَ»
۱۳. بهترین زمان برای یاد خدا شامگاهان و صبحگاهان است. «بِالْعَشِیِّ وَ الْإِشْراقِ»
۱۴. شرط دریافت الطاف خداوند عبودیّت است. «عَبْدَنا- ذَا الْأَیْدِ- آتَیْناهُ الْحِکْمَةَ»
۱۵. کافران هر چه می‌خواهند لجاجت کنند و سر تعظیم در برابر خدا فرود نیاورند، امّا بدانند هستی در حال تسبیح خداست. «یُسَبِّحْنَ»
۱۶. کوه‌ها نوعی شعور دارند «مَعَهُ یُسَبِّحْنَ» و حیوانات زمان را می‌شناسند. «مَعَهُ یُسَبِّحْنَ بِالْعَشِیِ ...»
۱۷. محور تسبیح حیوانات و جمادات هستی، تسبیح اولیای خداست. «مَعَهُ یُسَبِّحْنَ ... کُلٌّ لَهُ أَوَّابٌ»
۱۸. پرندگان دارای نوعی شعور نسبت به خداوند و هستی هستند. «وَ الطَّیْرَ مَحْشُورَةً کُلٌّ لَهُ أَوَّابٌ»
۱۹. حکومت باید بر اساس حکمت و عدالت باشد. «شَدَدْنا مُلْکَهُ وَ آتَیْناهُ الْحِکْمَةَ وَ فَصْلَ الْخِطابِ»
۲۰. حضرت داود، از پیامبرانی است که نبوّت و سلطنت را با یکدیگر داشته است. «شَدَدْنا مُلْکَهُ- وَ آتَیْناهُ الْحِکْمَةَ»
۲۱. دین از سیاست جدا نیست و برخی انبیاء حکومت داشته‌اند. «ذَا الْأَیْدِ- شَدَدْنا مُلْکَهُ- فَصْلَ الْخِطابِ»
۲۲. ما نیز باید حکومت مردان خدا را تقویت کنیم. جمله «شَدَدْنا مُلْکَهُ» رمز آن است که شما نیز ملک و حکومت اولیای الهی به او را تقویت کنید.
۲۳. رهبران جامعه باید شرائطی داشته باشند. ارتباط دائمی با خداوند «إِنَّهُ أَوَّابٌ» قدرت، «شَدَدْنا مُلْکَهُ» حکمت، «وَ آتَیْناهُ الْحِکْمَةَ» و توانایی بر فیصله دادن به خاطر منطق قوی. «فَصْلَ الْخِطابِ»
انتهای خبر/10
