زرشک‌های نوبرانه پشت در انبارها ماندند/ کشاورزان چشم‌انتظار تعیین قیمت تضمینی

به گزارش خبرنگار خاورستان، زرشک محصولی راهبردی که برندسازی آن در حد زرشک‌پلو با مرغ انجام شده است و صادارات آن به دلیل برخی ناهماهنگی ها در حد صفر و یک است.
خواص دارویی زرشک هرچند ناشناخته است و نیاز به پژوهش و معرفی بیشتر دارد اما در سال گذشته به بیش از ۴۰ کشور صادر شده که در این میان، آلمان بزرگترین خریدار زرشک از ایران بوده است.
در حالی که برداشت نوبرانه زرشک در خراسان جنوبی شروع و انبارها و سردخانه‌ها مملو از زرشک است، زرشک‌کاران منتظر تدبیر مسئولان برای خرید توافقی با قیمت مناسب هستند، هر چند اقدامات و پیگیری‌ها توسط برخی نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی صورت گرفته اما این اقدام کافی نیست.
زرشک سال قبل به قیمت کاه شده است
دلیری یکی از تجار زرشک در گفت‌وگو با خاورستان، گفت: زرشک منحصر استان و دارای کیفیت خوبی است اما علی‌رغم کیفیت خوب این محصول به قیمت ناچیز از کشاورزان خریداری می‌شود و اگر با شرایط کنونی اقتصادی مقایسه شود به زحمت کشید یک‌ساله کشاورز نمی‌ارزد.
وی با اشاره به مشکلات فروش، فرآوری و برندسازی این محصول عنوان کرد: تاکنون هیچ اقدام مهم و راهبردی برای معرفی، فرآوری و صادرات این محصول انجام نشده است.
دلیری از سنگ‌اندازی‌ها و مافیای زرشک استان به نفع یک شرکت خاص گلایه کرد و افزود: می‌خواهند زرشک استان در انحصار یک گروه خاص باشد.
وی با اشاره به قیمت زرشک عنوان کرد: هنوز از قیمت زرشک تازه که خبری نیست اما قیمت زرشک سال قبل که خیلی خراب است و به قیمت کاه شده است.
دلیری خواستار ارائه تسهیلات ویژه به زرشک‌کاران شد و افزود: باید از همین الان یک برنامه عملیاتی برای زرشک تازه طرح‌ریزی شود.
وی با بیان اینکه اکنون برخی دلالان از این فرصت استفاده کرده و زرشک با پایین تر قیمت کاهش دادند، عنوان کرد:قیمت هر کیلو زرشک از کشاورز۱۰ هزار تومان می خرند که کشاورزان با این قیمت امیدی برای داشت این محصول ندارند.
وی با بیان این‌که پایانی برای حل مشکلات زرشک‌کاران وجود ندارد، تأکید کرد: تاکنون که ما فقط برنامه و راهکاری بدون اقدام از مسئولان شنیدیم و زیاد امیدی به این مسئولان نیست بلکه باید خود کشاورزان و تجار واقعی زرشک با تشکیل یک شرکت یا تعاونی اقدامی برای زرشک انجام دهند.
کودهای غیراستاندار دلیل عدم‌صادارت زرشک است
رحیمی یکی از کشاورزان قاینی است که در زمینه محصول زرشک به عنوان یک تولیدکننده، فرآوری‌کننده و صادرکننده فعالیت می‌کند. او در گفت‌وگو با خبرنگار خاورستان، با اشاره به مشکلات متعدد این محصول، اظهار کرد: هم‌اکنون در بخش تولید محصول زرشک، جهادکشاورزی در حال توزیع کودی است که خود آن سبب می‌شود دانه‌های زرشک از اندازه طبیعی و دانه اناری خارج و ریزتر و پرتر شود.
وی افزود: همچنین استفاده از این کودها سبب می‌شود تا زرشک زودتر از موعد همیشگی قرمز شود؛ اما طعم آن همچنان ترش می‌ماند. به‌طوری که اگر فردی برای اولین‌بار از این زرشک بخورد، دیگر تا آخر عمرش هوس خوردن آن را نخواهد کرد.
این تولیدکننده با اشاره به این‌که طی سال‌های قبل تا این موقع، ۱۰۰ تا ۱۵۰ تن زرشک طبیعی و سالم را صادر می‌کردیم، گفت: اما امسال تاکنون فقط ۸ تن زرشک را صادر کرده‌ایم، چراکه هر بار که این محصول را برای آزمایش و نمونه‌برداری فرستادیم، به دلیل آلودگی‌های سمی و شیمیایی رد شده است.
رحیمی تأکید کرد: اگر قرار باشد این محصول صادر شود باید این پروتکل‌ها رعایت شود چراکه اگر محصول زرشک از نظر میکروبی دچار مشکل باشد، کشورهای خریدار اصلا اجازه ورود آن را نمی‌دهند.
الگوهای نادرست در تولید زرشک ترویج می‌شود
وی با بیان این‌که متأسفانه الگوهای نادرستی در تولید این محصول ترویج می‌شود، اظهار کرد: با توجه به این‌که زرشک بازار فروش داخلی ندارد و باید صادر شود، استفاده از کودهای شیمیایی نامناسب، صادرات آن را دچار مشکل می‌کند. از طرف دیگر خشک‌کردن زرشک به صورت غیراستاندارد و غیراصولی یکی دیگر از مشکلات این حوزه است.
این تولیدکننده با اشاره به عدم‌صادرات محصول زرشک و باقی‌ماندن آن در بارگاه‌ها و سردخانه‌های استان، یک دلیل آن را بی‌تدبیری مسئولان و دلیل دیگر این موضوع را شیوع بیماری کرونا و بسته‌شدن مرزها دانست و افزود: با توجه به این‌که فصل خرید زرشک در اروپا و آسیا و مخصوصا کره‌جنوبی که خرید بالایی دارد، در بهمن و اسفندماه است، متأسفانه شیوع بیماری کرونا بر این موضوع مؤثر بود. در حالی که در این زمان کرایه تریلی و حمل بار از مرز بازرگان حدود ۴۰ میلیون تومان بود، اما بسته‌شدن مرز و صدور محصول از روسیه و بلاروس کرایه حمل را به ۵ تا ۶ برابر بیشتر و به ۲۵۰ میلیون تومان افزایش داد. در حالی که پرداخت این هزینه‌ها اصلا برای صادرکنندگان به‌صرفه نیست.
رحیمی افزود: زرشکی که بنده سه سال پیش به روش گیربکسی فرآوری کردم و در سردخانه نگهداری می‌کنم، اصلا با زرشک امسالی قابل تشخیص نیست؛ چون به روش طبیعی و با کیفیت خشک و اصولی نگهداری شده است اما متأسفانه هم‌اکنون بسیاری از زرشک‌هایی که در سردخانه‌های استان باقی‌مانده است، به روش آب و روغنی تمیز و بسته‌بندی‌شده و چون اکنون رنگ خود را از دست داده و کیفیتی ندارد، بازار فروشی هم برای آن وجود ندارد که باید هر چه سریع‌تر اقدامی برای خرید آن انجام شود.
این تولیدکننده زرشک تأکید کرد: با توجه به مدت زمان اندکی که تا زمان برداشت محصول زرشک امسال باقی مانده است، پیشنهاد و اصرار می‌کنم که کشاورزان به هیچ‌وجه از کودهایی که باعث قرمزی رنگ زرشک می‌شود، استفاده نکنند و علاوه بر آن در مراحل برداشت، حمل و نقل، نگهداری در بارگاه‌ها و خشک‌کردن و … نیز استانداردهای لازم رعایت شود.
جهاد کشاورزی خراسان جنوبی بدون برنامه است
رحیمی ادامه داد: بنده ۱۰ سال است به عنوان مروج جهادکشاورزی، همکاری می‌کنم و بارها از جهادکشاورزی خواسته‌ام تا در خصوص تولید و فرآوری زرشک آموزش برگزار کند اما متأسفانه هیچ‌اعتباری برای ترویج هزینه نمی‌شود و مسئولان به‌جای آن، به فکر تأمین هزینه قند و چای سازمان هستند.
وی تصریح کرد: بنده سازمان جهادکشاورزی استان را سازمانی بهم‌ریخته و بدون هیچ‌برنامه‌ای می‌دانم.
او با اشاره به این‌که باید از مسئول ترویج جهاد کشاورزی سوال شود که تاکنون در این حیطه چه میزان هزینه و کار شده است؟ ادامه داد: بنده به عنوان کشاورز نمونه استان و کشور که حدود ۸۰ باغ و زراعت دارم و به عنوان یک تولیدکننده، فرآوری کننده و صادرکننده فعالیت دارم، تاکنون مسئولان این سازمان را ندیده‌ام، مگر این مسئولان که هستند و کجایند؟
دو سال است دنبال جلسه و گفت‌وگو با رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی هستم
وی تصریح کرد: بنده به عنوان یک کشاورز پیشرو دو سال است که دنبال دیدار و گفت‌وگو با رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی هستم اما هنوز موفق نشده‌ام. همچنین دو ماه است که درخواست جلسه اضطراری با مسئولان این سازمان کرده‌ام اما هنوز خبری از توجه به این درخواستم دریافت نکرده‌ام.
رحیمی با اظهار تأسف مطرح کرد: در همکاری با سایر کشاورزان، اطلاعاتی را به آن‌ها ارائه می‌کنم که تاکنون به گوششان نخورده است، چرا باید این‌گونه باشد؟ متأسفانه تا نوبت به ترویج می‌رسد همگی کمبود بودجه را بهانه می‌کنند اما در واقع دغدغه‌ای برای کار وجود ندارد.
وی با بیان این‌که نه‌تنها وضعیت زرشک بلکه اوضاع تمام محصولات کشاورزی استان در زمینه‌های مختلف خراب است، تشریح کرد: دستگاهی با هزینه ۵ میلیون تومان ساخته‌ام که زعفران سرگل را به سوپرنگین تبدیل و ارزش افزوده ۳ تا ۴ میلیون تومانی را برای کشاورز ایجاد می‌کند. سه سال است که برای ترویج و استفاده همه کشاورزان از این دستگاه تلاش می‌کنم و حتی به مسئولان جهادکشاورزی اعلام کرده‌ام که خودم آن را نمی‌سازم و پروتکل‌های آن را در اختیار سازمان قرار می‌دهم تا خودشان آن را بسازند و در اختیار کشاورزان قرار دهند اما متأسفانه مسئولان در این خصوص توجهی ندارند. چرا وقتی قیمت زعفران سوپرنگین دو برابر زعفران معمولی است، استفاده از این دستگاه ترویج نمی‌شود؟
وی ادامه داد: سال قبل آموزش‌های ترویجی را در زمینه تولید زعفران در سطح شهرستان‌های استان در قالب کلاس ترویج برگزار کردم و حتی برای خشک‌کردن این محصول نیز ۵ دستگاه درست کردم اما متأسفانه از آن‌جایی که مسئولان جهادکشاورزی برای ترویج الگوهای درست هیچ‌برنامه‌ای ندارند و نه برای آموزش و نه ساخت دستگاه، ریالی به بنده پرداخت نکردند، مجبور شدم به‌جای پول، دستگاه‌هایم را پس بگیرم.
واحدهای فرآوری زرشک با کمبود نقدینیگی روبرو هستند
سرپرست مدیریت صنایع کشاورزی جهادکشاورزی خراسان جنوبی در گفت‌وگویی با بیان این‌که یک‌سوم محصول زرشک در استان فرآوری می‌شود اظهار کرد: مسائل متعددی در عدم‌فعالیت ظرفیت کامل صنایع و واحدهای فرآوری دخیل است که یکی از آن‌ها کمبود نقدینگی است.
حسینی افزود: تاکنون در استان ۲۴ پروانه بهره‌برداری برای محصول راهبردی زرشک صادر شده که ۶ واحد فرآوری و مابقی مربوط به بسته‌بندی است.
وی گفت: همچنین ۲۴۲ پروانه بهره‌برداری بارگاه زرشک داری مجوز در استان صادر شده است که سال‌های گذشته نیز مجوزهایی صادر شده اما متقاضیان دنبال اخذ پروانه بهره‌برداری نیامده‌اند.
وی با تأکید بر این‌که در کم‌ترین زمان ممکن تلاش می‌کنیم مجوزهای لازم صادر شود عنوان کرد: بیشترین مشکلات صنایع و واحدهای تولیدی مربوط به موضوع سرمایه در گردش است اما سعی داریم به محض مراجعه متقاضی در کم‌ترین زمان تسهیلات پرداخت کنیم.
یک‌دهم زرشک استان فرآوری می شود
در حالی این مطالب بیان می‌شود که یکی از فعالان حوزه فرآوری محصولات کشاورزی معتقد است یک‌دهم زرشک استان فرآوری می‌شود.
شریفی عنوان کرد: در حاضر یک‌سوم زرشک استان فقط بسته‌بندی می‌شود و آن به صورت سنتی انجام می‌شود.
وی ادامه داد: مشکلات فرآوری زرشک بر اساس نیازسنجی و نیازسازی و برابر نیاز بازار انجام نمی‌شود و می‌بایست در معرفی و برندسازی محصولات فرآوری‌شده، زرشک انجام شود.
شریفی با انتقاد از بروکراسی ادارای و مشکلات بانکی افزود: از مشکلات شرکت‌های بسته‌بندی نبود سرمایه در گردش و قوانین دست‌وپا گیر است.
وی با بیان این‌که اگر محصول زرشک در یک استان دیگر می‌بود، اکنون بازار دنیا را گرفته بود، عنوان کرد: ظرفیت‌های خوبی در استان است اما از مسئولان برنامه عملیاتی دیده نمی‌شود.
محمدحسین اکبری معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز در گفت‌وگویی از پرداخت تسهیلات ویژه زرشک‌کاران خبر داد و گفت: برای حمایت از کشاورزان استان تسهیلات ویژه در نظر گرفته شده است و صندوق توسعه بخش کشاورزی نیز آمادگی پرداخت تسهیلات و کمک ویژه به زرشک‌کاران را دارد.
برنامه‌ریزی‌ها برای خرید تضمینی زرشک در حال انجام است
مدیر تعاون روستایی استان خراسان جنوبی نیز در گفت‌وگو با خاورستان، گفت: در حال حاضر برای دو موضوع زرشک موجود در انبارها و زرشک تازه امسال در حال برنامه‌ریزی هستیم که بیشترین پیگیری برای زرشک تازه است تا محصول به موقع از کشاورزان خریداری شود و با مشکلات مواجه نشویم.
وحید ضیائیان‌احمدی با بیان این‌که اگر بتوانیم بازار زرشک تازه را امسال در استان مدیریت کنیم، خودبه‌خود زرشک موجودی نیز در بازار عرضه خواهد شد، افزود: امسال پنج تشکل در شهرستان‌های درمیان، زیرکوه، قاین، بیرجند و تا حدودی سربیشه تشکیل شده است که یکسری سخت‌افزارهای مورد نیاز مانند دستگاه‌های دان‌کردن، خشک‌کننده، بسته‌بندی و وکیوم برای ماندگاری زرشک تهیه شود و در اختیار این تشکل‌ها قرار گیرد.
مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی اظهار کرد: به محض برداشت زرشک تازه، محصول با کیفیت امسال به سه شکل دانه‌بندی شده وکیوم، خوله (خوشه) و شاخه در کارتن‌های یک تا دو کیلویی بسته‌بندی و در بازار کشور توزیع خواهد شد.
وی با بیان این‌که کلان‌شهرهای تهران، مشهد، اصفهان، شیراز و یزد هدف توزیع ما است تصریح کرد: در تهران پنج غرفه در میادین میوه و تره‌بار پیش‌بینی و هماهنگی‌های لازم انجام شده است.
وی تأکید کرد: با یکسری کارخانه‌های فرآوری بزرگ کشور همچنین کارخانه‌های نوشابه‌سازی در حال رایزینی هستیم تا زرشک تازه در اختیارشان قرار گیرد و یک خط تولید به این محصول اختصاص یابد.
مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی با اشاره به این‌که در صورت موافقت فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ کشور، فقط از زرشک‌کاران حتی خرده‌مالک‌ها محصول را خریداری خواهیم کرد و در قالب بسته‌بندی در سراسر کشور توزیع خواهد شد، گفت: براساس هماهنگی و مکاتبه‌ای که از طریق تعاون روستایی و جهاد کشاورزی با تمامی استان‌ها انجام شد، اعلام آمادگی کردیم محصول زرشک را به صورت مستقیم در اختیارشان قرار دهیم.
وی اظهار کرد: با همکاری وزارت امور خارجه، محصول زرشک به تمامی سفارتخانه‌های ایران در کشورهای مختلف معرفی شد که امید است در زمینه توسعه صادرات نیز مؤثر واقع شود.
مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی با بیان این‌که سال‌گذشته ۵۰۰ تن زرشک تازه از کشاورزان استان خرید توافقی شد تصریح کرد: ما نیز مانند سایر زرشک‌کاران استان این محصول را نتوانسته‌ایم وارد بازار کنیم اما تمام تلاش خود را برای عرضه آن به بازار داریم.
وی با بیان این‌که قیمت توافقی زرشک اعلام نشده افزود: از کشاورزان و زرشک‌کاران استان درخواست داریم محصول خود را با هر بهایی به فروش نرسانند چراکه با کنترل عرضه می‌توان قیمت را نیز کنترل کرد لذا با قیمت ناچیز محصول خود را در اختیار دلالان قرار ندهند و احساسی عمل نکنند.
انتهای پیام/ ۳/ ۴