پروژه تغییر هویت زیارتی مشهد این بار به بهانه تجلیل «فردوسی»/ از حذف دیوارهای دانشگاه تا احداث مجسمه‌ای ۳۸ متری

به گزارش خاورستان به نقل از صبح‌توس؛ موضوع حذف فیزیکی دیوارهای محوطه دانشگاه فردوسی در بندهای پیوست طرح تفصیلی مشهد مورد تصویب شورای شهر قرار گرفته و به جهت تصویب نهایی به کمیسیون موضوع ماده ۵ قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران ارسال شده است.
نام و نشان بند پیوستی با عنوان «استفاده از ظرفیت فضاهای سبز و باز دانشگاه فردوسی مشهد در راستای تقویت و خلق فضاهای عمومی و ارتقای کیفیت محیط شهری» شاید آنچنان باعث برانگیخته شدن حساسیت و چالش خاصی نشود اما میزان اولویت بررسی چنین موضوعی با وجود مشکلات پیش افتاده مدیریت شهری مشهد اولین سوالی است که از ذهن مخاطب می گذرد.
در ادامه گذر عمر مدیریت شهری و حل نشدن مشکلات اولویت دار مشهدی ها، چندی پیش خبرهایی از ساخت و نصب مجسمه فردوسی با ارتفاع ۳۸ متر در میدان علوم دانشگاه فردوسی مشهد به گوش می رسد که با انتقاد‌ات و واکنش های دانشجویان، مسئولان و فعالان فضای مجازی مواجه شده است.
زیرساخت‌های فرهنگی و اجتماعی پذیرای حذف دیوارهای دانشگاه فردوسی نیست
رمضانعلی فیضی، عضو شورای اسلامی شهر مشهد مقدس در گفت‌وگو با صبح توس، پیرامون طرح پیشنهادی شورای شهر برای حذف حصارهای دانشگاه فردوسی مشهد و استفاده عموم از فضای دانشگاه، اظهار کرد: در جلسه شورای شهر که در خصوص این طرح رأی‌گیری شد، بنده مخالفت خود را برای حذف حصارهای دانشگاه فردوسی مشهد اعلام کردم.
وی با اشاره به اینکه سیستم شورایی یعنی موضوع و طرحی که بیشترین رأی را بیاورد، تصویب می‌شود، گفت: علی‌رغم مخالفت من با طرح حذف حصارهای دانشگاه فردوسی مشهد، این طرح رأی آورد لذا دلیل مخالفت من این است که معتقدم هنوز زیرساخت های فرهنگی و اجتماعی ما پذیرای چنین اقدامی نیست.
فیضی تصریح کرد: باید توجه داشته باشیم که حذف دیوارهای اطراف پارک‌ها ده‌ها سال به طول انجامید تا به‌تدریج با فرهنگ‌سازی و حذف دیوارهای پارک‌ها گل و گیاه و فضای سبز ما آسیب نبیند از این رو حذف دیوارهای دانشگاه نیز نیازمند مقدماتی است که هنوز این مقدمات فراهم نشده است.
عضو شورای اسلامی شهر مشهد مقدس خاطر نشان شد: موارد دیگری مانند ایمنی دانشجویان نیز مطرح است و از طرفی محیط دانشگاهی نیازمند آرامش است تا دانشجویان بتوانند در این محیط آرام اقدام به فعالیت‌های علمی و پژوهشی کنند و تا زمانی که دانشجو و هیئت‌علمی فراغ بال نداشته باشند نمی‌توانند به‌درستی در جهت علم پژوهی حرکت کنند.
اکنون زمان مناسبی برای حذف دیوارهای دانشگاه فردوسی نیست
وی با تأکید بر اینکه اکنون زمان مناسبی برای حذف دیوارهای دانشگاه فردوسی نیست، گفت: اگر مقدمات این پروژه فراهم می‌شد امروز شاهد اضافه شدن فضای بسیار خوب دانشگاه فردوسی به فضاهای عمومی مشهد بودیم اما این اقدام به‌شرط تحقق یک سری مقدمات است که باید انجام شود.
فیضی بیان کرد: پیشنهاد حذف دیوارهای دانشگاه فردوسی مشهد، در صورت تصویب در کمسیون ماده ۵ در طرح تفصیلی جنوب غرب مشهد قرار می‌گیرد و یک نوع چشم‌انداز محسوب می‌شود و تا تحقق آن فاصله زیادی داریم که درصورتی‌که وزارت علوم و مدیریت دانشگاه فردوسی با این موضوع مخالفت کنند و مدیریت شهری نیز عزم جدی در انجام این کار نداشته باشد، امکان دارد تا فراهم شدن پیش‌نیازهای و حذف دیوارهای دانشگاه سالیان سال طول بکشد.
عضو شورای اسلامی شهر مشهد مقدس افزود: فلسفه وجودی دانشگاه، علم‌آموزی، پژوهش و تحقیقات است و نقش تربیت کادر متخصص و مدیران برای آینده کشور دارد، حال اگر بخواهیم به این فلسفه و نقش اصلی هر چیز دیگری را اضافه کنیم باید با چشمان باز و با تحلیلی درست اقدام کنیم.
پاسخ‌گویی ضعیف مسئولان دانشگاه فردوسی پیرامون مجسمه فردوسی
محمدجواد هاشمیان، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار ما، پیرامون بحث احداث مجسمه حکیم ابوالقاسم فردوسی در دانشگاه فردوسی مشهد تشریح کرد: در اوایل سال تحصیلی ۹۸_۹۹ حسین ثابت بکتاش، کارآفرین ایرانی که صاحب چندین هتل در سراسر ایران است با حضور در دانشگاه فردوسی و برگزاری جلسه با هیئت‌مدیره دانشگاه توجه دانشجویان فعال در تشکل‌های دانشجویی را به خود جلب کرد.
وی افزود: اولین تصاویر ساخت مجسمه در یکی از کارگاه‌های دانشگاه فردوسی از طریق منبعی از داخل دانشگاه منتشر شد و بزرگی ابعاد این مجسمه سؤالات زیادی را به خود جلب کرد.
هاشمیان در ادامه ضمن بیان عدم ضرورت ساخت مجسمه‌ای با این ابعاد خاطرنشان کرد: در همان مراحل ابتدایی، پس از بررسی عکس‌های منتشرشده و شبیه‌سازی آن‌ها با مقیاس‌های گوناگون به ارتفاع حدوداً ۳۴ متری مجسمه پی بردیم.
وی در ادامه افزود: در اردیبهشت‌ ماه محمد کافی، رئیس دانشگاه فردوسی به همه دانشجویان و نهاد‌های مختلف دانشگاه فردوسی اعلام کرد که در صورت اقدام به احداث مجسمه و یا ‌تکمیل پروژه آن حتماً این مسئله را با دانشجویان و اعضا دانشگاه در میان خواهم گذاشت و این در صورتی است که تمام قرارداد‌ها تا به آن لحظه منعقد شده بود و فقط اجرای عملیاتی آن شروع نشده بود.
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد با ابراز تأسف به دلیل پاسخ‌گویی ضعیف مسئولان دانشگاه در رابطه با طرحی به این عظمت گفت: پس از بحث‌های گوناگونی که در رابطه با اثرات منفی این طرح بین دانشجویان، تشکل‌های دانشجویی و مدیریت دانشگاه صورت گرفت، دکتر عادل سپهر، مدیر روابط عمومی دانشگاه فردوسی مشهد اعلام کرده بود در محل فعلی که پایه‌های مجسمه بنا شده طرحی علمی جانمایی می‌شود، درصورتی‌که می‌دانستیم قطعاً این موضوع حقیقت ندارد.
مجسمه ۳۸ متری برای جذب سرمایه و اعتبار!
هاشمیان پیرامون تنها گفت‌وگوی رئیس دانشگاه فردوسی در رابطه با مجسمه ۳۸ متری را در این مدت عنوان کرد: دکتر کافی با لایوی شبانه، هدف و برنامه احداث مجسمه را به‌صورت کاملاً صریح بیان کرد.
وی افزود: رئیس دانشگاه فردوسی مدعی شد که احداث مجسمه هنوز پابرجاست و این المان به‌عنوان نماد و شهرت دانشگاه فردوسی بوده؛ لذا باعث جذب سرمایه و اعتبار برای دانشگاه می‌شود.
نامه تشکل های دانشجویی برای توقف پروژه دانشگاه فردوسی
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد از فعالیت تشکل‌های مختلف دانشجویی در رابطه با بحث مجسمه در دانشگاه تقدیر کرد و گفت: چهار تشکل جامعه اسلامی، انجمن اسلامی، بسیج و شورای صنفی نامه‌ای را با مضمون توقف عملیات اجرایی پروژه و روشن شدن ابعاد ماجرا تنظیم کردند و به دست معاونین رساندند.
وی ضمن اشاره به این‌که تاکنون چندین دلیل برای توقف این طرح بیان‌شده و به هیچ‌کدام پاسخی داده نشده خاطرنشان کرد: از طرفی بحث رعایت اصول شهرسازی و معماری نیز در این بنا رعایت نشده و نمی‌توان در میدانی با قطر ۲۵ متر، مجسمه‌ای ۳۸ متری را نصب کرد و اگر بعداً حادثه‌ای رخ بدهد هیچ‌یک از مسئولان پاسخ‌گو نخواهند بود.
تغییر هویت مشهد به بهانه جذب گردشگر یا تبلیغات شخصی
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: مشهد در وهله اول، شهری زیارتی به شمار می‌آید لذا ساخت بناهایی حیرت‌آور و خاص نه‌تنها در جذب گردشگر آن‌چنان تأثیری ندارد بلکه آسیبی جبران‌ناپذیر را به دنبال خواهد داشت و ممکن است ماهیت شهر مشهد که به بارگاه مطهر امام رضا (ع) مزین شده است را تغییر دهد.
هاشمیان با بیان این‌که برپایی مجسمه در دانشگاه فردوسی مشهد قطعاً با محوریت گردشگری صورت نگرفته است خاطرنشان کرد: جانمایی مجسمه حکیم ابوالقاسم فردوسی در دانشگاه، آن‌هم با این ابعاد قطعاً تبلیغات شخصی است و این معروفیت می‌تواند راهکار شناخته شدن را به دیگر سرمایه‌داران یاد دهد.
وی افزود: همچنین پس از اعلام طرح مجسمه، طرحی با مضمون حذف دیوار‌های دانشگاه فردوسی به گوش رسید که در خوش‌بینانه‌ترین حالت ممکن نمی‌توان این دو مسئله را لازم و ملزوم هم ندانست.
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد، هنوز هم فرصت را برای لغو این تصمیم دیر ندانست و گفت: طبق صحبت‌هایی که با مهندسان معماری و شهرسازی داشتیم هنوز هم برای توقف این پروژه فرصت است و می‌توان مکان مناسب دیگری مانند منطقه جلوخان توس را برای جانمایی مجسمه انتخاب کرد.
وی افزود: جالب این است که حتی از یک دانشجوی نخبه دانشکده معماری نیز برای رصد این طرح دعوت نشد و این در صورتی است که حتی معاونین و ریاست دانشگاه می‌توانستند برای اطلاع از روند پروژه و همچنین حمایت از نسل جوان گوشه‌ای از طرح را به دانشجویان نخبه خود بسپارند.
تشکیل کارگروه در نهاد رهبری برای بررسی موضوع مجسمه
در ادامه نوید سرو آزاد، مسئول روابط عمومی نهاد رهبری دانشگاه فردوسی مشهد در راستای بررسی ابعاد موضوع جانمایی مجسمه ۴۰ متری در دانشگاه فردوسی گفت: در حال حاضر هیچ‌گونه تصمیمی در این رابطه نمی‌گیریم و در حال تشکیل کارگروهی متشکل از انجمن‌های گوناگون دانشگاه برای بررسی ابعاد موضوع هستیم.
وی افزود: جانمایی مجسمه ۳۸ متری، می‌تواند المانی در جهت تقویت گردشگری مشهد باشد، همه این جوانب بستگی به نتیجه جلسات کارگروه بررسی مجسمه فردوسی دارد.
مشهد شهر زیارت است
آیت الله سید احمد علم الهدی، نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی در خطبه های نماز جمعه مشهد مقدس اظهار کرد: اصطلاح گردشگری بار فرهنگی خودش را دارد، اصطلاح زیارت بار فرهنگی خودش را؛ اینجا شهر گردشگری نیست که مرتب مرکز تفریحی و عیاشی درست کنند، شهر گردشگری نیست که مردم از اطراف و اکناف بیایند نیم ساعت زیارت امام رضا و همه فسق و فجورشان را برای این شهر بیاورند، این را باید توجه کنیم، اینجا شهر زیارت است، گردشگری نیست.
وی افزود: اینجا شهر زیارت است، شهر گردشگری نیست که ما بخواهیم مراکز تفریحی را در اینجا توسعه دهیم یا مراکز عیاشی را توسعه بدهیم؛ مدیریت این شهر بایستی روی مدیریت زیارت و شهر زیارتی برنامه‌ریزی کنند نه روی مدیریت گردشگری.
امام جمعه مشهد گفت: این شهر هویتش مال امام رضاست و هویتش هم زیارت است، همه مدیران این شهر بدانند، همه طراحان و برنامه ریزان این شهر و همه ساکنان‌ این شهر بدانند که این شهر آن‌قدر عاشق امام رضا دارد که نمی‌گذارند شما در برنامه‌ریزی‌ها و عیاشی‌هایتان در این شهر آزاد باشید.
ساخت و سازهای مشهد مطابق معیارهای اسلامی نیست
وی افزود: همان طراحان توریستی و گردشگری برای این کشور که می‌خواهند توریست خارجی جذب کنند و به فکر این هستند که یک جریان فرهنگی ضد دینی برای توریست خارجی راه اندازی کنند، دور این شهر خط قرمز بکشند، اینجا مال امام رضا است.
آیت‌الله علم‌الهدی تصریح کرد: امروز ساخت و سازهای مشهد نه مطابق معیارهای اسلامی است و نه مطابق با هویت مشهد است و تنها راهکار موجود اصلاح روند ساخت و سازها است.
وی ادامه داد: ضرورت دارد تا برای ساخت و سازهای مشهد هم مبانی اسلامی و هم اصول هویتی در نظر گرفته شود چرا که این شهر متعلق به امام هشتم (ع) است و ساخت و سازها باید رنگ و بوی اسلامی داشته باشد.
نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی با تاکید بر اینکه به تمام معنا ساخت و سازهای صورت گرفته در مشهد ضد اسلامی است افزود: امروز باید الگوهای دینی را در ساخت و سازهای خود پیاده کنیم چرا که اکنون با روندی که در پیش گرفته‌ایم مشهد به جزیره کیشی تبدیل شده که وسط آن یک گنبد قرار دارد.
طرح حذف دیوارهای دانشگاه طرحی سیاسی نیست
محمد کافی، رییس دانشگاه فردوسی مشهد در گفت‌وگو با ایرنا، اعلام کرده است که حذف دیوار دانشگاه در کشورهای پیشرفته به عنوان مکانی که محل حضور نخبگان و خبرگان است پذیرفته شده است و به استناد این روش، وزیر علوم دیدگاه حذف دیوارهای دانشگاهی را مطرح کرد.
وی افزود: دانشگاه فردوسی مشهد هم به عنوان یکی از “مراکز آموزش عالی نسل سه” در کشور وظیفه خود می‌داند برای حل مشکلات اجتماعی و تاثیر در فعالیت‌های جامعه به سوی کاهش فاصله دانشگاه با مردم گام بردارد.
کافی اظهار کرد: به نظر می‌رسد طرح حذف دیوارهای دانشگاه طرحی سیاسی که مربوط به دولت‌ها باشد نیست بلکه یک رویکرد اجتماعی در حوزه فرهنگی و جامعه است و اگر این موضوع تاکنون با تاخیر روبرو شده مستلزم ارتقای حوزه فرهنگ در جامعه بوده که هم‌اینک رشد یافته و ممکن است در دولت بعدی به دلیل خواست مردم و نخبگان محقق شود.
وی افزود: دانشگاه مکانی برای معرفی نخبگان و خبرگان است که در آن دست‌اندرکار فعالیت‌های علمی برای جامعه هستند و به همین دلیل نمی‌توان مرز و حصاری بین دانشگاه‌ها و جامعه قائل شد، بر این اساس می‌بایست بین دانشگاه و مردم تعامل بیشتری وجود داشته باشد.
پروژه تغییر هویت زیارتی مشهد
عرصه دانشگاه فردوسی امکان احداث فضای سبز در بخش های خالی را دارد و دهها هکتار زمین است که باید جزو شهر مشهد شود و الزامات اجرایی شدن چشم اندازی به عنوان حذف دیوارهای دانشگاه فردوسی کاملاً توسط دانشگاه تعیین می شود.
هر چند طرح تفصیلی طرحی بلندمدت است و نیاز به الزامات و ظرفیت اجرایی شدن دارد اما اینکه تنها در همین یک موضوع با کشورهای توسعه یافته مقایسه شویم محل اشکال است، از طرفی باید توجه داشت که با حذف دیوارهای دانشگاه و اقدامات گردشگری‌محور از این دست همچون نصب مجسمه عظیم حکیم فردوسی، ریل گذاری غلط برای مدیریت شهری آینده صورت نگیرد.
به نظر می رسد این بار ادامه پروژه تغییر هویت زیارتی مشهد از دانشگاه فردوسی پیگیری می شود و قرار نیست مسائلی همچون رسیدگی عاجل به وضعیت حاشیه شهر مشهد و توسعه این شهر با هویت مذهبی زیارتی در دستور کار و اولویت قرار بگیرد.
قطعا با وجود اظهار نظرات و پیگیری های دانشجویی و شهری در موضوع حذف دیوارهای دانشگاه فردوسی انتظار می رود متولیان فرهنگی در نهاد رهبری دانشگاه فردوسی مشهد نیز این موضوع را بدون واکنش و پیگیری رها نکرده و به عنوان جریانی مؤثر در حفظ و توسعه هویت زیارتی مشهد به تشکیل کارگروه های مختلف اکتفا نکرده و ایفای نقش کنند.
گفتنی است در روند تهیه این گزارش با رئیس و معاونین دانشگاه و همچنین آقای حسین ثابت بکتاش، تماس برقرار شد ولی همه افراد نامبرده از پاسخ‌گویی سر باز زدند و همچنان هیچ خبری از سمت دانشگاه برای احداث مجسمه منتشر نشده است.
همان‌طور که برای ساخت مجسمه زمانی که ۴۰ درصد به اتمام آن مانده بود خبر از طرح آن دادند، حال به احتمال زیاد پس از جانمایی، نصب مجسمه و اتمام پروژه نیز مسئولان دانشگاه اظهار نظر خواهند داشت.
انتهای پیام/۴