به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، خشکسالی یکی از بحران‌های طبیعی است که تأثیرات آن به طور مستقیم بر زندگی مردم و اقتصاد مناطق مختلف کشور، به‌ویژه استان‌های خشک و نیمه‌خشک، همچون خراسان جنوبی، نمایان می‌شود.

این استان که به دلیل موقعیت جغرافیایی و اقلیمی خاص خود به شدت در معرض تغییرات آب و هوایی قرار دارد، طی سال‌های اخیر با بحران کمبود بارش‌ها و کاهش منابع آبی روبه‌رو بوده است. تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های پیاپی در این منطقه نه تنها تولیدات کشاورزی را تهدید کرده، بلکه معیشت مردم، به‌ویژه در بخش‌های روستایی و عشایری، به شدت آسیب دیده است.

در سال‌های اخیر، خراسان جنوبی شاهد کاهش چشمگیر بارندگی‌ها و افزایش دما بوده است. این شرایط باعث شده که بسیاری از منابع آبی استان به حالت بحرانی برسند و کشاورزی، به‌ویژه در بخش‌های زراعی و باغات، با خسارات فراوانی مواجه شود.

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که امسال، خسارت‌های ناشی از خشکسالی در استان افزایش یابد، و از بخش‌های کشاورزی تا منابع آبی، دامداری‌ها و حتی زندگی روزمره مردم، همه تحت تأثیر این پدیده قرار دارند.

خسارت ۱۱ هزار میلیارد تومانی خشکسالی در خراسان جنوبی

مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی«خاورستان» برآورد کرد که خسارات خشکسالی سال زراعی جاری در استان به ۱۱ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان رسیده است و گفت: این خسارت‌ها شامل بخش‌های مختلف کشاورزی، منابع آب، عشایر، منابع طبیعی، شهرداری‌ها، دامپزشکی و دیگر بخش‌ها می‌شود.

محمدعلی آخوندی با اشاره به کاهش شدید بارندگی‌ها در استان اظهار داشت: امسال بیش از ۵۰ درصد کاهش بارندگی نسبت به سال گذشته تجربه شده است.

به گفته وی؛ این وضعیت باعث شده که ۹۵ درصد از اراضی استان در وضعیت خشکسالی شدید یا بسیار شدید قرار گیرد. بخش کشاورزی، به ویژه در حوزه باغات و زراعت، بیشترین خسارت‌ها را متحمل شده است.

آخوندی همچنین درباره وضعیت آب در استان هشدار داد و تأکید کرد: پیک مصرف آب در تیر و مرداد ماه خواهد بود. با توجه به وضعیت خشکسالی و کاهش منابع آبی، نیاز به افزایش آبرسانی سیار به مناطق عشایری و بخش‌های دامداری بیشتر از گذشته احساس می‌شود. همچنین سایر دستگاه‌ها باید برنامه‌های خود را برای مقابله با بحران آب تنظیم کنند.

مدیرکل مدیریت بحران خراسان جنوبی با بیان اینکه برآورد خسارت‌ها به تهران ارسال شده است، گفت: این اقدامات برای تخصیص اعتبار و جبران بخشی از خسارت‌ها به استان انجام می‌شود.

وی همچنین پیشنهاد کرد: برای حمایت از کشاورزان و بهره‌برداران، وام‌ها و تسهیلات کم بهره در نظر گرفته شود و برای استمهال و بازپرداخت این وام‌ها در سال‌های آینده تدابیر ویژه‌ای اتخاذ شود.

آخوندی افزود: این اعتبارات همچنین باید در پروژه‌های زیرساختی مانند آبرسانی سیار، تأمین و توزیع علوفه، کاهش هدررفت آب، جداسازی آب شرب از فضای سبز و اجرای سیستم‌های آبیاری نوین هزینه شود.

مدیرکل مدیریت بحران خراسان جنوبی بر لزوم تدوین برنامه‌های ویژه برای مقابله با خشکسالی‌های پی‌در‌پی در استان تأکید کرد و گفت: کارگروه سازگاری با کم‌آبی باید تدابیر ویژه‌ای برای مقابله با این بحران‌ها اتخاذ کند.

خشکسالی شدید در ۷۶ درصد از خراسان جنوبی

مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی نیز اعلام کرد: ۷۶ درصد از مساحت استان درگیر خشکسالی شدید است و این وضعیت تهدیدی جدی برای منابع آبی منطقه محسوب می‌شود.

جواد نخعی با اشاره به آخرین گزارش‌های هواشناسی و بر اساس شاخص SPEI طی ۱۰ سال گذشته، وضعیت خشکسالی در این استان را به تفکیک تشریح کرد و افزود: طبق این گزارش، ۷۶ درصد از مساحت استان دچار خشکسالی شدید، ۱۶.۶ درصد دچار خشکسالی خیلی شدید و ۷ درصد نیز تحت تأثیر خشکسالی متوسط قرار دارند.

وی از گزارش‌هایی درباره وضعیت بارش‌ها در این استان خبر داد و گفت که بارش‌ها از مهرماه ۱۴۰۳ تاکنون به ۶۵.۸ میلیمتر رسیده که نشان‌دهنده کاهش ۱۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته است. همچنین، بارندگی‌ها در مقایسه با میانگین بلندمدت ۱۰۷.۸ میلیمتر، کاهش ۳۹ درصدی را نشان می‌دهند.

نخعی تصریح کرد: میزان بارش‌ها در فصل بهار تا کنون ۱۲.۵ میلیمتر بوده و این کاهش بارش‌ها نسبت به سال گذشته ۵۷ درصد است. پیش‌بینی‌ها برای سه ماه آینده نیز حاکی از بارش‌هایی کمتر از نرمال تا مردادماه سال جاری است.

مدیرکل هواشناسی استان عنوان کرد: از نیمه اردیبهشت تا شهریور نیز دما بین نیم تا یک درجه بیشتر از حد معمول پیش‌بینی می‌شود.

کمک به کاهش بحران خشکسالی با تخصص اعتبارات ویژه به خراسان جنوبی

استاندار خراسان جنوبی نیز هفته گذشته در دیدار با وزیر کشاورزی، به تبعات خشکسالی‌های دو دهه اخیر اشاره کرد و گفت: خشکسالی‌ها ذخایر علوفه‌های مرتعی استان را به شدت تحت تأثیر قرار داده است و تأمین نهاده برای دام‌های سبک و سنگین به یکی از دغدغه‌های اصلی دامداران استان تبدیل شده است.

سید محمدرضا هاشمی کاهش آبدهی قنوات را از دیگر پیامدهای خشکسالی دانست و بر اهمیت احیای این قنوات در افزایش آبدهی، بهبود درآمد خانوارها و ماندگاری جمعیت در روستاها تأکید کرد.

وی خواستار تخصیص اعتبار ۱۵۰ میلیارد تومان از سرفصل بازسازی و احیای قنوات شد که این درخواست با موافقت وزیر جهاد کشاورزی همراه شد.

استاندار خراسان جنوبی همچنین خواستار افزایش سهم استان از سرفصل تأمین و اجرای سامانه‌های نوین آبیاری شد و برای این منظور درخواست تخصیص ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای اجرای ۱۰ هزار هکتار سامانه‌های نوین آبیاری را مطرح کرد که وزیر جهاد کشاورزی نیز به آن دستور مساعدت ویژه داد.

نکته پایانی

خشکسالی در خراسان جنوبی به‌عنوان یک بحران زیست‌محیطی و اقتصادی، تأثیرات گسترده‌ای بر زندگی مردم و منابع طبیعی استان داشته است. این بحران نه تنها کشاورزی و دامداری را تهدید کرده، بلکه معیشت مردم را به شدت آسیب‌دیده است. برای مقابله با این چالش، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق، تخصیص منابع مالی مناسب و اجرای پروژه‌های زیرساختی در حوزه آب و کشاورزی احساس می‌شود. علاوه بر این، توجه ویژه به حفظ منابع آبی و به‌کارگیری فناوری‌های نوین برای مدیریت آب، می‌تواند در کاهش اثرات خشکسالی و افزایش تاب‌آوری استان در برابر بحران‌های آتی مؤثر باشد.

انتهای گزارش/۱۰