به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، ثبت جهانی بیابان لوت به‌عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو، نقطه‌عطفی در معرفی ظرفیت‌های منحصر به‌فرد طبیعی کشور به جهان بود.

هرچند این ثبت بین‌المللی از سال ۱۳۹۵ آغازگر فصل جدیدی در نگاه جهانی به ایران شد، اما بهره‌برداری مؤثر از این فرصت، به‌ویژه در استان‌هایی نظیر خراسان جنوبی، هنوز با چالش‌هایی روبه‌رو است.

احمد کاشانی، مدیر انجمن گردشگری پایدار خراسان جنوبی، با اشاره به اینکه ثبت جهانی لوت افتخاری بزرگ و البته تعهدی بزرگ‌تر است، می‌گوید: حفاظت، نگهداری و استفاده آگاهانه از این میراث جهانی، نیازمند برنامه‌ریزی میان‌مدت و بلندمدت، هماهنگی نهادهای اجرایی، و مشارکت جوامع محلی است.

مزیت‌های جهانی با رویکرد منطقه‌ای

وی عنوان کرد: از دیدگاه کارشناسان، ثبت در فهرست یونسکو تنها یک عنوان نیست، بلکه به معنای ورود به شبکه‌ای از گردشگران حرفه‌ای، محققان و سرمایه‌گذاران بین‌المللی است. 

به گفته کاشانی، مکان‌های ثبت‌شده در یونسکو در بسیاری از کشورها به برندهای گردشگری تبدیل شده‌اند که حتی بدون تبلیغات پرهزینه نیز در فهرست مقاصد اصلی گردشگران جای می‌گیرند.

کاشانی با تأکید بر این موضوع می‌افزاید: استان کرمان از سال‌ها پیش با فراهم‌سازی زیرساخت‌ها و معرفی گسترده بیابان لوت به‌ویژه در منطقه شهداد، جایگاه تثبیت‌شده‌ای به‌دست آورده است. اما خراسان جنوبی نیز با مناطقی چون دهسلم، حیدرآباد نهبندان، ظرفیت‌های غنی اما کمتر معرفی‌شده‌ای دارد که باید برای بهره‌گیری از آن‌ها برنامه‌ریزی جدی انجام شود.

چالش‌های توسعه در خراسان جنوبی

 مدیر انجمن گردشگری پایدار خراسان جنوبی، عنوان کرد: با وجود شکل‌گیری پایگاه جهانی بیابان لوت در منطقه دهسلم نهبندان، سهم خراسان جنوبی از اقتصاد گردشگری این میراث جهانی هنوز محدود است. نبود زیرساخت‌های مناسب اقامتی، خدماتی و حمل‌ونقل، عدم حضور پررنگ در رویدادهای ملی و بین‌المللی، و ضعف در معرفی رسانه‌ای، از جمله چالش‌های کلیدی در مسیر بهره‌برداری از این فرصت جهانی به‌شمار می‌روند.

دبیر انجمن گردشگری پایدار خراسان جنوبی گفت: یکی از راهکارهای جبران این عقب‌ماندگی، برگزاری رویدادهای سطح بالا در استان است. برای مثال، چهارمین همایش بین‌المللی بیابان لوت که قرار است ۱۴ و ۱۵ آبان‌ماه امسال در دانشگاه بیرجند برگزار شود، فرصتی برای تجمیع ظرفیت‌های علمی، رسانه‌ای، سرمایه‌گذاری و بومی خواهد بود.

ظرفیت‌های محلی؛ از طبیعت تا فرهنگ

کاشانی افزود: بیابان لوت صرفاً یک چشم‌انداز کویری نیست. در دل این پهنه، روستاهایی قرار گرفته‌اند که هم از نظر تاریخی و هم از نظر طبیعی، جذابیت‌های کم‌نظیری دارند. نخلستان‌های دهسلم، زیبایی‌های طبیعی حیدرآباد، مزارع زیتون چهارداشی، و همچنین آثار و مناظر منحصربه‌فردی نظیر آسبادهای خان‌شرف و کوه‌های مینیاتوری، پتانسیل‌هایی هستند که می‌توانند در قالب اکوتوریسم و گردشگری روستایی توسعه یابند.

کاشانی بر ضرورت مشارکت مردم محلی تأکید دارد: اگر مردم منطقه حس نکنند که از گردشگری سود می‌برند، به توسعه آن کمک نخواهند کرد. باید سرمایه‌گذاری‌هایی صورت گیرد که منجر به ایجاد اشتغال و درآمد پایدار برای ساکنان شود.

تجربه کشورهایی چون اردن با پترا، چین با کوه‌های مقدس، یا مراکش با بیابان‌های شنی، نشان می‌دهد که بهره‌گیری از ظرفیت‌های جهانی نیازمند نگاه جامع، هماهنگی نهادها، آموزش جوامع محلی و مشارکت بخش خصوصی است.

خراسان جنوبی با وجود داشتن بخشی مهم از بیابان لوت و ظرفیت‌های غنی طبیعی و انسانی، در مسیر بهره‌برداری از این فرصت جهانی نیازمند تدوین یک نقشه راه استانی برای توسعه پایدار گردشگری لوت است.

انتهای خبر/