حالت تاریک
  • پنج‌شنبه, 1404/04/05 شمسی | 2025/06/26 میلادی
آیا مایل به نصب وب اپلیکیشن خاورستان | khavarestan هستید؟
وقتی علم‌ها به راه می‌افتند
بیرجند در آستانه محرم؛

وقتی علم‌ها به راه می‌افتند

در غروب آخر ذی‌الحجه، علم‌های رنگی بیرجند با صدای چاووشی‌خوانان جان گرفتند تا قصه غم کربلا را دوباره در دل مردم زنده کنند؛ آغاز محرم از دل سنتی که میراث معنوی ایران است.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، دوباره محرم و دوباره عزای حسین (ع)، دوباره کربلا و سرهای بر نیزه… دوباره روز به افق محرم رسید و کوی و برزن جامه‌ی عزا بر تن کرد تا دل‌ها در ماتم بزرگ مرد شهید کربلا نوای غم سر دهند. دوباره محرم شد و پرچم‌های «یا حسین» و «یا قمر بنی‌هاشم» بر فراز ایستاد.

آری، در این روزهای پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه‌ای که رژیم صهیونیستی بر ایران اسلامی تحمیل کرد، هم به عزای حسین می‌رویم و هم به عزای شهیدان وطن.

این روزها ایران، این شیعه‌خانه حضرت علی (ع)، حال و هوای محرمی گرفته است. همه در تدارک پرچم‌های عزا، سیاه‌پوش کردن مساجد و تکایا، برپایی مواکب نذری و پذیرایی از عزاداران حسینی هستند.

امروز، در واپسین ساعات مانده به ماه محرم، مانند سال‌های گذشته، مراسم علم‌بندان با حضور مردم بیرجند، به ویژه جمعی از سادات برگزار می‌شود. در این مراسم که با عزاداری حاضران همراه است، علم‌های حضرت عباس (ع)، امام حسین (ع)، حضرت علی‌اصغر (ع) و حضرت زینب (س) با پارچه‌های رنگی پوشیده می‌شوند تا در عزاداری‌های این ایام به نشانه عزا و سر بر نیزه شدن امام حسین (ع) و یاران وفادارش به حرکت درآیند.

پس از چاووشی‌خوانی و علم‌بندان، حاضران به عزاداری در سوگ شهادت سید و سالار شهیدان می‌پردازند.

مراسم علم‌بندان از جمله آیین‌هایی است که همه ساله در نقاط مختلف شهری و روستایی خراسان جنوبی با حضور دوستداران خاندان عصمت و طهارت برگزار می‌شود. همچنین در برخی مناطق استان مانند فردوس، سرایان، آیسک و بشرویه، آیین نخل‌بندان نیز برگزار می‌شود.

آیین و مراسم علم‌بندان

علم، مهم‌ترین وسیله در اجرای مراسم سوگواری محرم به شمار می‌رود. در هر نقطه از استان، هر یک از علم‌ها به نشانه امام حسین (ع) و اصحابش نامگذاری شده و هر علم نمادی از آن شخصیت محسوب می‌شود.

مراسم علم‌بندان یا عقد علم در بیرجند و برخی مناطق دیگر استان، در غروب آخرین روز ماه ذی‌الحجه برگزار می‌شود که نشانه شروع مراسم ماه محرم است. در برخی روستاها، این مراسم در روزهای پنجم، ششم و هفتم محرم برگزار می‌شود و علت آن را ورود اهل بیت (ع) به کربلا می‌دانند.

علم‌ها معمولاً بانی و علمچی دارند که صاحب علم محسوب می‌شوند و این مسئولیت به‌طور موروثی از پدر به پسر بزرگ‌تر خانواده منتقل می‌شود.

در روز علم‌بندان، مردم از طریق چاووشی‌خوانی یا اعلام از بلندگوها مطلع می‌شوند. پس از تجمع مردم، بزرگان و سادات محل لباس‌ها، دستمال‌ها، پارچه‌ها و طوق (توغ) علم را می‌بندند. در حین انجام این مراسم، اسپند دود می‌کنند، یک نفر چاووشی می‌خواند و دیگران صلوات می‌فرستند.

این آیین با شماره ۶۲۷ در فهرست میراث معنوی کشور (ناملموس) به ثبت رسیده است.

انتهای خبر/

لینک کوتاه خبر

نظر / پاسخ از

  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.

هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نفری باشید که نظر می‌گذارید!