به گزارش  پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان» در تفسیر صفحه ۱۳۷ قرآن کریم آمده است: « وَ إِذْ قالَ إِبْراهِیمُ لِأَبِیهِ آزَرَ أَ تَتَّخِذُ أَصْناماً آلِهَةً إِنِّی أَراکَ وَ قَوْمَکَ فِی ضَلالٍ مُبِّی» هنگام گفت: «آذَلالٍ مُبِّیٌ عَلَیْکَ فِی أَذَرِکَ». آیا بتان را خدایان می‌گیری؟ بی‌شک تو و قومت را در گمراهی می‌بینم.»

نکته‌های سوره انعام - آیه ۷۴:

کلمۀ «أب» به‌طور طبیعی به معنای پدر است، ولی به معنای جدّ مادری، عمو و مربّی هم گفته می‌شود. چنان که فرزندان یعقوب به پدران و عموی پدر خود حضرت اسماعیل نیز گفتند: «نَعْبُدُ إِلهَکَ وَ إِلهَ آبائِکَ إِبرْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ علیه السلام» (بقره، ۱۳۳) و پیامبر. أبوا هذه الامة» (بحار، ج ۱۶، ص ۳۶۴)، من و علی، پدران این امّتیم. آزر، عموی ابراهیم بود؛ نه پدرش. پدران ابراهیم همه موحّد بوده‌اند.

از علمای اهل سنّت نیز، طبری، آلوسی و سیوطی می‌گویند: آذر پدر ابراهیم نبوده است. به‌علاوه، ابراهیم به پدر و مادر خویش دعا کرد: «رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَ لِوالِدَیَّ» (ابراهیم، ۴۱) در حالی که مسلمان حق ندارد مشرک طلب مغفرت کند، هر چند فامیل او باشد.

از مجموع اینها برمی‌آید که «اب» در این آیه به معنای پدر نیست. به علاوه نام پدر ابراهیم علیه السّلام در کتب تاریخ، «تارخ» ذکر شده است. نه آزر. (تفسیر المیزان)

استغفار حضرت ابراهیم برای عمویش آزر نیز قبل از روشن شدن روحیّه کفر او و به خاطر وعده‌ها بود که به او داده بود. و چون فهمیدم که حق‌پذیر نیست، از او تبرّی جست و جدا شد. «فَلَمَّا تَبَیَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ» (توبه، ۱۱۴).

پیام‌های سوره انعام - آیه ۷۴:

۱. خواوندی، مانع نهی از منکر نیست. «إِذْ قالَ إِبْراهِیمُ لِأَبیهِ...»

۲. ملاک در برخورد، حق است نه سنّ و سال. «قالَ إِبْراهِیمُ لِأَبیهِ» (حضرت ابراهیم به عموی خود که سن بیشتری داشته است، حق را بیان کرده و هشدار داده است.)

۳. در شیوۀ دعوت به حق، باید از بستگان نزدیک شروع کرد «لِأَبیهِ»، و باید از مسائل اصلی سخن گفت. «أَ تَتَّخِذُ أَصْناماً آلِهَةً»

۴. سابقۀ شرک و بتپرستی، به پیش از رسالت حضرت ابراهیم بازمی‌گردد. «أَ تَتَّخِذُ أَصْناماً»

۵. اکثریت، سابقه و سن، باطل را به حق نمی‌کند و همه‌جا ارزش نیست. «أَراکَ وَ قَوْمَکَ فِی ضَلالٍ»

۶. بت‌پرستی، انحرافی است که سالم و عقل را از آن انتقاد می‌کنند. «أَ تَتَّخِذُ أَصْناماً» «ضَلالٍ مُبِینٍ»

۷. گرچه ابراهیم علیه السّلام حلیم بود، «إِنَّ إِبْراهِیمَ لَأَوَّاهٌ حَلِیمٌ» (توبه، ۱۱۴) و پیامبر باید حتّی با فرعون هم نرم حرف بزند، ولی لحن برخورد حضرت ابراهیم در این آیه، به خاطر اسرار عمویش بر کفر بود. «إِنِّی أَراکَ وَ قَوْمَکَ فِی ضَلالٍ مُبِینٍ».