به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، سوز سرما و برودت بی سابقه پاییزی امسال، تن همه هموطنان را لرزانده و تامین و توزیع انرژی گرمابخش را با مشکل مواجه کرده است. متاسفانه با افزایش مصرف انرژی در پی این سرما و برودت، منابع انرژی به شدت تحت تاثیر قرار گرفته بطوری که برای جلوگیری از قطعی برق و گاز بخصوص در مصارف خانگی، دولت اقدام به تعطیلی  مراکز آموزشی، مدارس، دانشگاه ها، ادارات، بانک ها و ... شد که این موضوع زندگی همه مردم را تحت تاثیر قرار می دهد.

در خراسان جنوبی هم این موضوع باعث تعطیلی سه روزه مراکز آموزشی و اداری شد. برای مدیریت این اوضاع پویش کاهش دو درجه ای دما برای کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از تبعات بعدی آن راه اندازی شد که این موضوع نیازمند فرهنگ سازی و اهتمام همه مردم است تا با حداقل ترین کار بتوانند این سرما و زمستان را بدون دغدغه پشت سر بگذارند.

از طرف دیگر افزایش مصرف انرژی تبعات اقتصادی و زیست محیطی متعددی دارد که نیاز است این موارد برای مردم تبیین و توجیه شود.

لزوم افزایش آگاهی عمومی برای کاهش مصرف انرژی

مصطفی سبزه کار عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی بیرجند در همین خصوص در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، با تاکید بر لزوم بالا بردن آگاهی و احساس نیاز عموم در جهت یک فراخوان ملی برای کاهش مصرف انرژی، اظهارکرد: بالا بردن آگاهی عمومی در مورد مصرف انرژی به چند دلیل ضروری است؛ نخستین نکته این است که مصرف انرژی مستقیماً بر عملکرد شبکه‌های انرژی تأثیرگذار است و عدم تعادل در مصرف می‌تواند به ناترازی انرژی و در نتیجه به قطعی برق و گاز منجر شود. همچنین، با توجه به تغییرات اقلیمی، کاهش مصرف انرژی به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند. 

وی افزود: فراخوان‌های ملی می‌توانند به تقویت فرهنگ صرفه‌جویی و تشویق جامعه به ایجاد تغییرات در رفتار روزمره منجر شوند که این افزایش آگاهی می‌تواند شامل برگزاری کارگاه‌ها، کمپین‌های رسانه‌ای و استفاده از شبکه‌های اجتماعی باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی بیرجند با تاکید بر اینکه درک شرایط و مسئولیت‎پذیری و مشارکت عمومی همه اقشار جامعه در کاهش حداقلی مصرف انرژی برای پایداری شبکه‌ها به ویژه در دوران بحران انرژی حائز اهمیت است، گفت: اگر هر فرد کمترین تغییرات را در مصرف خود ایجاد کند، جمع این تلاش‌ها می‌تواند منجر به کاهش چشمگیر مصرف انرژی شود. مشارکت عمومی بدین معناست که هر فرد، از خانه‌دار تا صنعت‌گر، باید نقش خود را در حفظ پایداری شبکه‌ها بشناسد. این نه تنها به کاهش بار شبکه کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش حس مسئولیت اجتماعی و اعتماد به نفس در جامعه می‌شود.

تأثیرات اقتصادی و زیست ‎محیطی اسراف انرژی

 وی با اشاره به تأثیرات اقتصادی و زیست‎محیطی اسراف انرژی، بیان کرد: اسراف انرژی نه تنها بر محیط زیست تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه به تبعات اقتصادی نیز منجر می‌شود. در واقع از منظر زیست‌محیطی، مصرف بیش از حد انرژی باعث افزایش آلودگی هوا و افزایش گازهای گلخانه‌ای می‌شود که در نهایت به تغییرات اقلیمی منجر می‌شود. 

سبزه کار عنوان کرد: از نظر اقتصادی نیز اسراف انرژی می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌ها برای دولت و جامعه شود، زیرا نیاز به تولید بیشتر انرژی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های جدید را ایجاد می‌کند. این افزایش هزینه‌ها به مرور زمان به فشار بر روی اقتصاد عمومی و خانوارها منجر می‌شود.

او ادامه داد: از تاثیرات اقتصادی اسراف در انرژی، افزایش هزینه‌های مصرف است که وقتی انرژی به طور بی‌مورد مصرف می‌شود، هزینه‌های سنگینی بر دوش خانوارها و کسب‌وکارها قرار می‌دهد. این هزینه‌ها می‌تواند به صورت قبض‌های ماهیانه بالا نمایان شود و فشار مالی بر مردم ایجاد کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی بیرجند افزایش نیاز به تولید انرژی را از دیگر تاثیرات اقتصادی دانست و افزود: افزایش مصرف انرژی در زمان‌هایی که بار شبکه در اوج خود است، نیاز به تولید بیشتر انرژی را به دنبال دارد. این افزایش تولید معمولاً منجر به استفاده از منابع طبیعی (مانند سوخت‌های فسیلی) و در نتیجه هزینه‌های بیشتر برای تولید و توزیع می‌شود.

سبزه کار گفت: سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های جدید نیز از تاثیرات اقتصادی است که برای پاسخ به مصرف بالای انرژی، دولت‌ها و شرکت‌های دولتی نیاز به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های جدید می‌کنند. این سرمایه‌گذاری می‌تواند شامل ساخت نیروگاه‌های جدید، بهبود شبکه توزیع و انتقال و دیگر پروژه‌های زیرساختی باشد که هزینه‌های زیادی را به همراه دارد.

وی بیان کرد: اسراف انرژی بر نرخ اشتغال هم موثر است و در واقع بالا بودن هزینه‌های انرژی می‌تواند بر کسب و کارها تأثیر بگذارد و از تغییر و توسعه آن‌ها جلوگیری کند. این وضعیت ممکن است منجر به کاهش سطح اشتغال یا حتی تعدیل نیروی کار در برخی صنایع شود.

او بر تأثیرات زیست‌محیطی اسراف انرژی نیز تاکید کرد و گفت: این موضوع باعث افزایش آلودگی هوا می شود، با توجه به اینکه انرژی در بسیاری از کشورها از سوخت‌های فسیلی تأمین می‌شود، سوخت این منابع در هنگام احتراق، آلودگی‌های مضر مانند دی‌اکسید کربن (CO2)، دی‌اکسید گوگرد (SO2) و ذرات معلق تولید می‌کند که به مشکلات جدی بهداشتی و زیست‌محیطی منجر می‌شود.

وی ادامه داد: افزایش مصرف انرژی، تغییرات اقلیمی را نیز به همراه دارد، چرا که افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از مصرف انرژی، یکی از دلایل اصلی تغییرات اقلیمی است. این تغییرات می‌تواند منجر به افزایش دما، شدیدتر شدن پدیده‌های طبیعی (مانند طوفان، سیلاب و خشکسالی) و تغییر الگوهای بارش شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی بیرجند گفت: استخراج و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی، به ویژه سوخت‌های فسیلی، باعث تخریب اکوسیستم‌ها و کاهش تنوع زیستی می‌شود که این فعالیت‌ها می‌تواند به تخریب منابع طبیعی  زمین‌ها و آلودگی آب‌ها نیز منجر شود.

وی افزایش فشار بر منابع آب را از دیگر تاثیرات زیست محیطی مصرف انرژی دانست و عنوان کرد: تولید انرژی به ویژه در صنعت برق و همچنین در کشاورزی، نیاز زیادی به منابع آبی دارد. مصرف بی‌مورد انرژی معمولاً به مصرف بی‌رویه آب نیز منجر می‌شود، که یکی از منابع حیاتی برای بشریت است.

سبزه کار با اشاره به اینکه فعالیت‌های مرتبط با استخراج سوخت‌های فسیلی و ساخت زیرساخت‌های انرژی ممکن است به تخریب اکوسیستم‌های محلی، کاهش تنوع زیستی و فرسایش خاک منجر شود، اظهارکرد: در نتیجه، اسراف انرژی پیامدهای عمیقی برای اقتصاد و محیط زیست دارد که نیازمند آگاهی و اقدام فوری از سوی دولت‌ها، سازمان‌ها و مردم است. ایجاد توازن بین مصرف و حفظ منابع طبیعی می‌تواند به آینده‌ای پایدارتر کمک کند. 

وی از جمله راهکارهای پیشنهادی برای کاهش مصرف برق و گاز را استفاده از لوازم خانگی کارآمد و خرید و استفاده از لوازم با برچسب انرژی بالا، بهینه‌سازی سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی با نصب ترموستات‌های هوشمند و عایق‌بندی مناسب، ترویج فرهنگ صرفه‌جویی و آموزش خانواده‌ها و جوانان در مورد اهمیت صرفه‌جویی در مصرف انرژی و روش‌های ساده‌ای مانند خاموش کردن لوازم غیرضروری، انعقاد قراردادهای تشویقی با صنایع برای اینکه در ساعات کم بار، انرژی بیشتری مصرف کنند تا از پیک بار جلوگیری شود و ... عنوان کرد.

مردم در کاهش مصرف انرژی با دولت همکاری کنند

سینا سرحدی رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند  نیز با تاکید بر اهمیت تامین انرژی در کشور ما به خصوص در فصل پاییز و زمستان برای مصارف خانگی، صنعتی و تجاری، افزود: همه آحاد مردم باید در تامین و کمک به توزیع انرژی به اقشار مختلف سهیم باشند.

وی در خصوص لزوم فرهنگ سازی برای کاهش مصرف انرژی، گفت: در روزهای سرد پیش رو مردم می توانند تنها با کاهش ۲ درجه‌ای دما به هموطنان خود در استفاده از انرژی کمک کنند. با این کاهش دو درجه ای هم فشار سیستم و شبکه توزیع متعادل می شود و هم مردم با این میزان کاهش، دچار مشکل نمی‌شوند.

وی تاکید کرد: برای کمک به فرایند تولید، توزیع و مصرف انرژی، از مردم می خواهیم که با دولت همکاری کنند و با مدیریت دما، امکان استفاده همه هم وطنان از این نعمت را فراهم و از ضرر و زیان برای دولت و مردم جلوگیری کنند.

نقش تعیین کننده رسانه ها در فرهنگ سازی کاهش مصرف

محمد قربانی رئیس هیات مدیره خانه مطبوعات خراسان جنوبی نیز با اشاره به اینکه رسانه‌ها پل ارتباطی میان دولت و مردم هستند و نقش مهمی در آگاهی‌بخشی و فرهنگ‌سازی موضوعات دارند، گفت: در موضوع مصرف انرژی هم رسانه ها می توانند بسیار موثر باشند و پیام‌ها را با زبانی قابل‌ فهم و ا استفاده از ابزارهای جذاب مانند ویدئوهای آموزشی، اینفوگرافیک‌ها و پویش‌های اجتماعی برای عموم مردم بیان کنند .

وی با اشاره به راه اندازی پویش‌های کاهش ۲ درجه ای، افزود: پویش کاهش ۲ درجه ایده‌ای هوشمندانه است که باید توسط رسانه‌ها تقویت شود و زمانی این پویش موفق خواهد بود که رسانه‌ها مشوق مردم بوده و نقش خود را به‌عنوان سفیران آگاهی و تغییر، به‌درستی ایفا کنند.

وی با اشاره به لزوم تبیین اثرات کاهش مصرف انرژی بر کاهش آلودگی هوا یا هزینه‌های زندگی توسط رسانه ها برای تأثیر بر تغییر رفتار مردم، گفت: راه‌اندازی کمپین‌های دیجیتال، تولید محتوای تصویری جذاب، تشویق مشارکت مردمی از جمله راهکارهای دیگر است.

وی بر استفاده از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی به عنوان یکی از تأثیرگذارترین ابزارهای رسانه‌ای در دسترس مردم با تاثیرپذیری بالا، گفت: اگر رسانه‌ها به‌طور پیوسته و خلاقانه به موضوع مصرف انرژی بپردازند، می‌توانند الگوهای رفتاری مردم را اصلاح کرده و نه‌تنها می‌توانند اطلاعات ارائه دهند، بلکه می‌توانند الهام‌بخش و مشوق مردم برای عمل به این اطلاعات باشند.

انتهای خبر/10