به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، روستای تاریخی دیهوک با قدمتی چند صد ساله در شهرستان طبس در غرب شهر فعلی دیهوك و به فاصلۀ حدود یک کیلومتری آن قرار دارد. فاصله این روستا تا مرکز شهرستان طبس ۸۷ کیلومتر و تا بیرجند ۱۹۵ کیلومتر است و در ارتفاع ۱۳۷۲ متر از سطح دریا قرار گرفته است.

بافت قدیم روستای دیهوك در سال ۱۳۵۷ بر اثر زلزله شهرستان طبس آسیب دید که دولت وقت با شروع ساخت شهرک جدید و اتمام این شهرک در سال ۱۳۵۹، ساکنان روستا را تشویق به نقل مکان به این شهرک کرد که این موضوع باعث متروک شدن بافت قدیم روستا شد.

از سال ۱۳۶۰ به بعد نیز همچنان دامداری، کشاورزی، باغداری و تولید در روستا ادامه داشته و اهالی در روستا رفت و امد دارند اما اغلب خانه‌ها به دامداری و انبار اذوغه دام تبدیل شده است.

هم اکنون دسترسی به بافت قدیم روستای دیهوك از طریق محلۀ انتظامیه که در گذشته جزئی از محله‌های روستا بوده و امروزه هم به همین نام مشهور است، انجام می‌شود که پس از عبور از این محله و طی مسیر حدود ۸۰۰ متری به طرف شمال امکان‌پذیر است.

بافت قدیم روستای دیهوك دورتادور یک کوه صخره‌ای ساخته شده که این کوه به صورت بیضی از شمال به جنوب امتداد دارد و نمای بسیار زیبایی را ایجاد کرده است، از طرف دیگر قدمت تاریخی و بنا‌های خشت و گلی هم بر این زیبایی افزوده و توجه علاقه‌مندان به مناظر طبیعی و گردشگری را به خود جلب کرده است. همین موضوع هم لزوم بازسازی و مرمت این بافت تاریخی را پراهمیت‌تر کرده است.

برگشت اهالی به روستا با مرمت بافت قدیمی

حسین استاد یکی از اهالی دیهوک در خصوص این روستا در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان» اظهارکرد: متأسفانه هم اکنون بافت قدیم روستای دیهوک با گذر زمان و در اثر بارش باران و برف و عدم رسیدگی و اندود کاهگل پشت بام‌ها و همچنین ویرانی‌های عمدی، آسیب بسیاری دیده است اما هنوز زیبایی و شکوه خود را حفظ کرده است.

وی افزود: خوشبختانه چند سالی است که برخی از اهالی روستا اقدام به بازسازی بخشی از بافت روستا و تبدیل آن به اقامتگاه‌های بومگردی کرده‌اند که مجموعه تاریخی «چپیله» یکی از انهاست که از سال ۱۳۹۵ توسط یکی از از معماران خشت و گل قدیم روستا با ۶۵۰ میلیون تومان اعتبار شخصی مرمت و بازسازی شده است.

او بیان کرد: همچنین تعدادی از باغسرا‌های روستا نیز توسط مالکان مرمت شده و اهالی در حال برگشت به روستا هستند.

استاد در تشریح مشکلات این روستای قدیمی نیز اظهارکرد: روستای دیهوک از سال ۱۳۵۵ دارای شبکه برق بوده است، اما اکنون این شبکه نیاز به گسترش و تقویت دارد.

وی با اشاره به اینکه نقشه‌برداری طرح هادی روستا انجام شده و در اختیار بنیاد مسکن قرار دارد، افزود: متأسفانه هنوز هم این روستا از شبکه ابرسانی و گاز بی‌بهره است و همچنان اب مورد نیاز روستا برای تمام مصارف از جمله شرب، دامداری، کشاورزی، مرمت و بازسازی و... از چشمه تأمین می‌شود.

این ساکن روستای دیهوک تصریح کرد: تأمین زیرساخت‌های اب، گاز و تقویت شبکه برق روستا از مصوبات سفر آقای قناعت استاندار خراسان جنوبی به بخش دیهوک در سال جاری است. همچنین فرمانداری ویژه شهرستان طبس، اداره میراث فرهنگی شهرستان طبس، بخشداری دیهوک وشورای بخش دیهوک نیز پیگیر رفع مشکلات این روستا بوده‌اند که‌امیدواریم به زودی به نتیجه برسد.

وی بیان کرد: هم اکنون نیز مراسمات باستانی ملی و مذهبی همچون گذشته در این روستا برگزار می‌شود و بر همین اساس هم در بازدید مسئولین استانی از این روستا، تأکید شد که بافت قدیمی و تاریخی روستا حفظ، مرمت و بازسازی شود.

ثبت بافت تاریخی دیهوک در فهرست آثار ملی

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان طبس نیز در خصوص بافت تاریخی روستای دیهوک در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان» اظهارکرد: بافت تاریخی دیهوک حدود ۱۸ هکتار مساحت دارد و با طول ۴۷۰ و عرض ۲۰۰ متر در فاصله ۷۳۰ متری غرب بافت جدید شهر دیهوك قرار گرفته است.

محمد عرب عنوان کرد: بافت تاریخی روستای دیهوک در دی ماه سال ۱۴۰۰ با شماره ۳۳۷۱۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

او افزود: در سال ۱۳۵۷ و بر اثر زلزله شهرستان طبس، بافت قدیم روستای دیهوك دچار آسیب شد و بعد از آن هم با شروع ساخت شهرک جدید و ایجاد موقعیت فعلی شهر دیهوک، این روستا خالی از سکنه و به مرور متروکه شد.

وی بیان کرد: بافت تاریخی ارزشمند دیهوک مربوط به دوره صفوی تا اواخر قاجار است و از جمله بافت‌های مناطق کویری و گرم و خشک به شمار می‌رود که شامل مسجد جامع، قلعه، بازار، آب‌انبار، آرامگاه و فضا‌های مسکونی است.

عرب با اشاره به اینکه دلایل مختلفی از جمله موقعیت ارتباطی و منابع آب نسبتاً کافی نقش مهمی در شکل‌گیری و توسعه بافت قدیم دیهوک داشته است، گفت: شرایط آب و هوایی در این منطقه موجب شده تا بافت آن با توجه به اقلیم و نیاز ساکنان شکل بگیرد و نقش محیط را در انتخاب مصالح و فضا‌های مسکونی و عمومی در نظر بگیرند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طبس با اشاره به اینکه اغلب خانه‌های این بافت از خشت و گل و بصورت دو طبقه و به هم پیوسته ساخته شده است، گفت: این روستای تاریخی با قدمتی چند صد ساله از محله‌های «انتظامیه»، «سرچشمه»، «تلخک»، «دم دروازه»، «بنوکوه»، «اولنگ»، «چپیله»، «زیر اسیاب»، «دم اسیاب»، «دم مزار» و «پی کمر» تشکیل شده است.

وی با بیان اینکه مردم دیهوک اکنون با مرمت تعدادی از بنا‌های بافت تاریخی، پیشینه کهن خود را پاس می‌دارند و اشتیاق دارند دیهوک قدیم را زنده و پویا سازند، افزود: تاکنون سه اقامتگاه بوم گردی در این بافت تاریخی ارزشمند راه‌اندازی شده و چندین اقامتگاه دیگر نیز در حال راه‌اندازی و متقاضی تبدیل خانه‌های قدیمی بافت روستا به بوم گردی هستند.

مرمت و احیاء بافت تاریخی دیهوک جزء اولویت‌ها

عرب ادامه داد: روستای دیهوک با توجه به سبک معماری خاص خود و قرار گرفتن روی تپه سنگی و همچنین منظره زیبای مزارع کشاورزی اطراف ان، از قدیم الایام مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار داشته و در حال حاضر نیز گردشگران زیادی از این روستا بازدید و در خانه‌های تاریخی و اقامتگاه‌های بومگردی ان اقامت می‌کنند.

وی تصریح کرد: قرار‌گیری روستای دیهوک در مسیر یکی از مهمترین شاهرا‌های ارتباطی جنوب به شرق و شمال شرق کشور و ظرفیت‌های تاریخی، فرهنگی و صنایع دستی منطقه باعث شده که امروز برخی از اهالی روستا اقدام به بازسازی بخشی از بافت روستا و تبدیل آن به اقامتگاه‌های بومگردی کنند که این روند هر چند به کندی ولی ادامه دارد و در صورت تأمین زیرساخت‌های مورد نیاز و توجه بیشتر، احیاء کامل این بافت ارزشمند چندان دور از انتظار نیست.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طبس تأکید کرد: مرمت و احیاء این بافت ارزشمند با کمک اهالی و مالکین از برنامه‌ها و اولویت‌های میراث فرهنگی می‌باشد که با توجه به ظرفیت‌ها متعدد قطعاً کمک زیادی به اقتصاد منطقه، احیاء سنت‌های حسنه و آداب و رسوم کهن منطقه خواهد کرد و همچنین امکانات اقامتی، پذیرایی و تفریحی مناسبی در مسیر زائران امام هشتم ایجاد خواهد بود.

عرب عنوان کرد: تأمین زیرساخت‌های آب و برق روستا با اختصاص اعتباری بالغ بر ۱۵ میلیارد ریال از مصوبات سفر دکتر قناعت استاندار خراسان جنوبی به بخش دیهوک در سال ۱۴۰۲ است که از محل منابع استانی خرید قسمتی از تیر‌های برق به ارزش ۲ هزار و ۷۰۰ میلیون ریال انجام شده و اجرای کامل پروژه نیازمند تخصیص کامل اعتبار مصوب است.

وی افزود: همچنین از محل اعتبارات بنا‌های اضطراری مبلغ ۶۰۰ میلیون ریال برای مرمت بافت هزینه شده و در واقع اولین فصل مرمت بافت انجام شده که با توجه به ثبتی بودن این بافت، ‌امیدواریم با تزریق اعتبارات ملی روند مرمت و احیاء بافت ارزشمند دیهوک سرعت بیشتری بگیرد.

انتهای پیام/۷