به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»،در شرایطی که تحولات بین‌المللی، به‌ویژه یک‌جانبه‌گرایی غرب و تجربه شکست‌خورده توافق هسته‌ای (برجام)، عرصه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را با چالش‌های پیچیده‌ای مواجه کرده است، نگاه به راهبردهای جایگزین و متکی بر ظرفیت‌های داخلی و شرکای نوظهور جهانی بیش از گذشته اهمیت یافته است.

در این راستا، مصطفی نخعی نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی، در گفتگویی تفصیلی با ما، با مرور درس‌های سیاست خارجی ایران از تجربه برجام، بر لزوم بازتعریف سیاست خارجی کشور و عبور از وابستگی سنتی به غرب تأکید کرده است.

 وی همچنین با ارائه یک نقشه راه پنج‌محوری برای صیانت از منافع ملی و دستاوردهای هسته‌ای، بر ضرورت بهره‌گیری از فرصت‌های همکاری با شرق، تقویت اتحاد داخلی و توسعه اقتصاد مقاومتی تأکید دارد.

خاورستان: تجربه برجام و تحولات پس از آن، چه درسی برای سیاست خارجی ایران داشت؟

نخعی: تجربه برجام و مکانیسم ماشه به ما آموخت که اعتماد یک‌جانبه به غرب، نه تنها منجر به تأمین منافع ملی نشد، بلکه ابزار فشار مضاعف علیه ایران شد. آمریکا بدون هیچ مبنای حقوقی از برجام خارج شد، در حالی که ایران به تمامی تعهدات خود پایبند بود. این واقعیت، ناکارآمدی اعتماد صرف به غرب را نشان داد.

خاورستان: برخی معتقدند تهدیدهای اخیر می‌توانند به فرصت تبدیل شوند. نظر شما چیست؟

نخعی: بله، دقیقاً. این تهدیدها اگر با تدبیر، انسجام داخلی و نگاه راهبردی مدیریت شوند، می‌توانند به یک فرصت تاریخی برای بازتعریف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تبدیل شوند. ما باید سه مسیر را دنبال کنیم: اول، تقویت اتحاد داخلی و همبستگی ملی؛ دوم، بکارگیری دیپلماسی فعال برای تعامل با قدرت‌های نوظهور جهانی؛ و سوم، کاهش وابستگی اقتصادی به غرب از طریق همکاری با کشورهایی مانند اعضای بریکس و سازمان همکاری شانگهای.

خاورستان: در شرایط فعلی، چقدر امکان و ظرفیت عملی برای عبور از وابستگی به غرب و تقویت همکاری با بلوک شرق و کشورهای عضو بریکس و شانگهای وجود دارد؟

نخعی: ایران ظرفیت عملی قابل توجهی برای کاهش وابستگی به غرب دارد. این ظرفیت‌ها شامل عضویت در سازمان‌های بین‌المللی جایگزین مانند بریکس و سازمان همکاری شانگهای، تقویت روابط دوجانبه با قدرت‌های شرقی مانند چین و روسیه، و بهره‌گیری از ظرفیت‌های اقتصادی داخلی از طریق توسعه فناوری‌های بومی است.

همکاری با شرکت‌های فناوری شرقی می‌تواند جایگزین مناسبی برای شرکت‌های غربی باشد. همچنین همکاری در پروژه‌های زیرساختی، انرژی و دفاعی با کشورهای شرقی که در برابر فشارهای غرب مقاوم‌تر عمل می‌کنند، می‌تواند مفید باشد. البته چالش‌هایی مانند محدودیت‌های زیرساختی و نیاز به زمان برای بازتعریف روابط بین‌الملل وجود دارد، اما این انتقال امکان‌پذیر بوده و می‌تواند به امنیت و رشد بلندمدت ایران کمک کند.

خاورستان : با توجه به فشارهای بین‌المللی، چه راهبردی برای تأمین منافع ملی و صیانت از دستاوردهای هسته‌ای پیشنهاد می‌دهید؟

نخعی: راهبرد پیشنهادی شامل پنج محور اصلی است: اول، تقویت توان دفاعی و بازدارندگی با حفظ و توسعه توان موشکی و هسته‌ای صلح‌آمیز. دوم، افزایش همکاری‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با قدرت‌های غیرغربی مانند چین، روسیه و هند. سوم، تصویب و اجرای کامل قوانین داخلی مانند قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها. چهارم، به کارگیری دیپلماسی فعال و هوشمند مبتنی بر عزت، حکمت و مصلحت. و پنجم، توسعه اقتصادی داخلی و کاهش آسیب‌پذیری در برابر تحریم‌ها از طریق اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی.

خاورستان: در نهایت، آینده سیاست خارجی ایران را چگونه می‌بینید؟

نخعی: اگر سیاست خارجی ما بر پایه استقلال، تنوع‌بخشی به شرکای بین‌المللی، تکیه بر توان داخلی و دیپلماسی متوازن بنا شود، ایران می‌تواند از این مقطع تاریخی با قدرت عبور کرده و جایگاهی شایسته در نظم نوین جهانی پیدا کند. شرط آن، همدلی ملی و هوشمندی راهبردی است.

انتهای خبر/