به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، خراسان جنوبی با دارا بودن ۹ درصد ذخایر معدنی کشور، به گفته فعالان اقتصادی و مسئولان بخش خصوصی، در آستانه تحولی بزرگ در حوزه معدن و صنایع معدنی قرار دارد. کارشناسان معتقدند بازگرداندن اقتصاد معدن به بخش خصوصی، توسعه صنایع فرآوری و تخصیص حقوق دولتی معادن به مناطق محلی، سه راهکار اصلی برای جهش معدنی استان است.

علیرضا خامه‌زر، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند، در گفت‌وگو با خبرنگاران با اشاره به ظرفیت‌های بالقوه معدنی استان گفت: خراسان جنوبی دارای منابع معدنی گسترده‌ای است اما به دلیل محدودیت‌های جغرافیایی، کم‌آبی و ضعف زیرساخت‌ها در برخی زمینه‌ها عقب‌ماندگی‌هایی دارد. راه برون‌رفت استان از این وضعیت، فعال‌سازی کامل بخش خصوصی و توسعه صنایع تبدیلی است تا مواد خام به کالاهای دارای ارزش افزوده تبدیل شوند.

خامه‌زر با بیان اینکه استان در ذخایر طلا جزو سه استان برتر کشور است افزود: در حوزه استحصال و فرآوری طلا هنوز جای کار زیادی داریم. تا پایان سال ۱۷ محدوده معدنی فعال خواهد بود و ۴ محدوده دیگر نیز در سال آینده وارد چرخه بهره‌برداری می‌شود.

وی تصریح کرد: اقتصاد معدن باید به بخش خصوصی واقعی بازگردد. بخش خصوصی توان تخصصی و سرمایه لازم را دارد، اما دخالت‌های دولتی و اقتصاد دستوری باعث ناترازی‌ها و رکود در این بخش شده است.

رئیس اتاق بیرجند همچنین با انتقاد از نحوه تخصیص حقوق دولتی معادن گفت:طبق قانون، ۱۵ درصد از حقوق دولتی باید صرف توسعه استان و ۸۵ درصد برای بخش معدن هزینه شود، اما در عمل این منابع به جای دیگر می‌رود. اگر این منابع در محل خود هزینه شود، هم توسعه محلی محقق می‌شود و هم رفاه جوامع معدنی افزایش می‌یابد.

 
فرصت‌های سرمایه‌گذاری و مزیت‌های رقابتی

خامه‌زر در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به موقعیت استراتژیک استان گفت: خراسان جنوبی دارای ۵۸ نوع ماده معدنی است و در سه نوع از آن‌ها رکورددار کشور محسوب می‌شود. بیش از ۷۰ درصد بنتونیت و مواد نسوز کشور در این استان وجود دارد و بزرگ‌ترین مجتمع زغال‌سنگ ایران نیز در این منطقه واقع است.

به گفته وی، نزدیکی مرز ۳۳۱ کیلومتری خراسان جنوبی با افغانستان، فرصتی بی‌نظیر برای صادرات خدمات فنی و مهندسی و همکاری‌های معدنی مشترک است. و می‌توانیم دانش اکتشاف، حفاری و فرآوری خود را در معادن افغانستان از جمله سنگ آهن، سرب، روی، زغال‌سنگ و تالک به کار بگیریم.

خامه‌زر همچنین از معافیت مالیاتی ۱۳ ساله برای سرمایه‌گذاران معدنی در استان خبر داد و تأکید کرد: بسته‌های آماده سرمایه‌گذاری معدنی تدوین شده است. موقعیت بکر صنعتی، امنیت بالا و نیروی انسانی متخصص، زمینه مناسبی برای ورود سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی فراهم کرده است.

 
از جایگزینی معدن به جای نفت تا جذب سرمایه‌گذاران خارجی

احمد پروین، رئیس کمیسیون معدن اتاق بازرگانی بیرجند، نیز در حاشیه نمایشگاه ایران‌کامین گفت:خراسان جنوبی با داشتن بیش از ۹ درصد ذخایر معدنی کشور می‌تواند در سیاست جایگزینی معدن به‌جای نفت پیشتاز باشد. شناخت سرمایه‌گذاران از پتانسیل‌های استان باید افزایش یابد تا جذب سرمایه تخصصی‌تر و هدفمندتر انجام شود.

وی افزود: در حوزه منیزیت، بنتونیت، زغال‌سنگ و سنگ‌های ساختمانی، خراسان جنوبی جزو مناطق شاخص کشور است. با توسعه زنجیره ارزش افزوده در این حوزه‌ها، اشتغال و صادرات استان افزایش خواهد یافت.

 
نوآوری و فناوری در خدمت توسعه معدنی

در همین زمینه، نوروزی، عضو کمیسیون معدن اتاق بیرجند، از برنامه‌ریزی استان برای بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی در فرآیندهای اکتشاف و استخراج خبر داد و گفت:استان در مسیر استفاده از رویکردهای علمی و فناورانه حرکت می‌کند. همکاری دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و فعالان معدنی می‌تواند آینده معدنکاری در خراسان جنوبی را متحول کند.

وی افزود: عناصر نادر خاکی، کانی‌های قیمتی و سنگ‌های تزئینی استان، پتانسیل بالایی برای جذب سرمایه دارند و باید در سطح بین‌المللی معرفی شوند.

 حضور فعال در نمایشگاه‌های معدنی و توسعه دیپلماسی اقتصادی

محمد عثمان نهتانی، عضو هیئت‌رئیسه اتاق بازرگانی بیرجند، نیز حضور منسجم استان در نمایشگاه بین‌المللی «ایران کان‌ماین» را سکوی پرتابی برای معرفی ظرفیت‌های معدنی استان دانست و گفت:خراسان جنوبی با وجود ذخایر غنی از سنگ‌های ساختمانی، طلا، زغال‌سنگ و سنگ‌های قیمتی، می‌تواند با حضور هدفمند در نمایشگاه‌ها به یکی از قطب‌های معدنی کشور تبدیل شود.

وی بر لزوم همکاری منطقه‌ای میان اتاق‌های بازرگانی استان‌های همجوار و تدوین برنامه جامع معرفی ظرفیت‌های معدنی تأکید کرد و گفت:هم‌افزایی دولت و بخش خصوصی می‌تواند آینده روشنی برای صنعت و معدن استان رقم بزند.

 جمع‌بندی

خراسان جنوبی امروز در نقطه عطفی از تاریخ توسعه خود ایستاده است؛ استانی که با تکیه بر منابع سرشار معدنی، موقعیت ژئواستراتژیک و نیروی انسانی توانمند، می‌تواند به قطب جدید معدن و صنایع معدنی کشور تبدیل شود.
اما تحقق این هدف، مستلزم اعتماد به بخش خصوصی، توسعه زیرساخت‌ها، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و تخصیص عادلانه منابع معدنی به مناطق محلی است.

اگر این مسیر با برنامه‌ریزی دقیق دنبال شود، خراسان جنوبی نه‌تنها موتور محرک توسعه شرق کشور، بلکه یکی از محورهای اصلی اقتصاد معدنی ایران خواهد بود.

انتهای خبر/