به گزارش خبرنگار خاورستان؛ خراسان جنوبی به عنوان قطب تولید انحصاری زرشک جهان این روزها گونه‌هایش از همیشه سرخ تر به نظر می‌آید و مردمان سختکوش آن حسابی غرق در تلاش و تکاپو هستند. در حالی که اکنون در جای جای کشور زمان استراحت کشاورزان فرا رسیده، اما در خراسان جنوبی تازه فصل کار آغاز شده و تقریبا همه کشاورزان در حال برداشت محصول زرشک از سطح باغات متعدد و گسترده هستند.

شهرستان زیرکوه نیز به عنوان یکی از قطب‌های اصلی زرشک، زودتر از سایر شهرستان‌های استان به استقبال برداشت زرشک رفته است. در حالی که کشاورزان گرم برداشت زرشک هستند، اما دغدغه‌های متعدد و نگرانی از بابت برداشت، نگهداری، خشک کردن، فروش و بازار امسال این محصول در هر لحظه همراه‌شان است و با تیغ تیز مشکلات زرشک، لذت برداشت را به کامشان زهر می‌کند. البته در مهرماه سال گذشته نیز اولین جشنواره ملی زرشک در خراسان جنوبی برگزار شد تا شاید گرهی از مشکلات زرشک‌کاران باز کند، اما گویا این جشنواره هم آنطورها که باید کاری از پیش نبرده است.

پیش‌بینی برداشت 22 هزار و 330 تن زرشک تازه در زیرکوه

کاظم امیری، رئیس جهاد کشاورزی شهرستان زیرکوه درخصوص وضعیت زرشک و زرشک‌کاران این شهرستان، در گفتگو با خبرنگار خاورستان، اظهارکرد: سطح زیرکشت محصول زرشک شهرستان زیرکوه حدود 4 هزار هکتار است که باتوجه به مدیریت اصولی که در طول سال انجام شده است، پیش‌بینی می‌شود 22 هزار و 330 تن زرشک تازه برداشت شود.

وی یادآور شد: زرشک یک محصول دو ساله است، یعنی درختان یک سال محصول دارند و یک سال هم محصول ندارند. همچنین در این شهرستان حدود 3 هزار و 800 نفر بهره بردار و کشاورز در حوزه زرشک فعالیت می‌کنند.

امیری در خصوص مشکلات حوزه زرشک نیز گفت: با توجه به اینکه زرشک یک محصول فسادپذیر است و باید بلافاصله به بازار عرضه شود، نمی‌توان این محصول را به صورت طولانی مدت نگه داشت. به همین دلیل کشاورزان بیشتر به دنبال ایجاد مجتمع‌های بارگاهی زرشک برای خشک کردن این محصول هستند تا مجبور نباشند محصولشان را بلافاصله روانه بازار کنند، اما با همین حال؛ هم اکنون حدود 30 درصد محصول زرشک شهرستان بصورت تازه به فروش می‌رسد.

وی افزود: همچنین با توجه به اینکه فصل برداشت محصول زرشک در فصل پاییز است، در مناطقی که کشاورزان به دلیل کمبود سیستم‌های فرآوری و نبود بارگاه‌های زرشک، اقدام به خشک کردن زرشک بصورت سنتی می‌کنند، باران‌های پاییزی باعث خسارت به کشاورزان می‌شود و زحمات دو ساله آنها را از بین می‌برد.

آفت زنگ جارویی به جان 600 هکتار باغات زرشک

رئیس جهاد کشاورزی شهرستان زیرکوه از جمله اقدامات انجام شده در حوزه زرشک پس از جشنواره ملی زرشک در سال گذشته را، برگزاری دوره‌های آموزشی همزمان با داشت محصول زرشک برای مراقبت ها و کمک‌های فنی و اعتباری برای آبیاری در بخش زهان این شهرستان در جهت حمایت از کشاورزان دانست و گفت: امسال آفت زنگ جارویی زرشک 600 هکتار از باغات زرشک شهرستان زیرکوه را درگیر کرد که با آموزش‌های به موقعی که انجام شده بود، در مرحله اول مقابله با این بیماری، اصلاح باغات انجام و در مرحله دوم هم سم به صورت رایگان توزیع شد که با سم پاشی باغات، میزان خسارت کشاورزان کمتر شد.

وی یادآور شد: زرشک تولیدی شهرستان زیرکوه یک زرشک مرغوب و تقریبا ارگانیک است چرا که برای مبارزه با زنگ جارویی زرشک از مقدار کمی سم آن هم برای درختان آلوده‌ای که محصول نداشته استفاده شده است. همچنین برای تولید محصول ارگانیک، سعی می کنیم که نهاده های مورد نیاز را بصورت ارگانیک و بومی تهیه کنیم و بیشتر از کودهای عالی استفاده شود.

امیری با اشاره به اینکه هم اکنون 5 واحد فرآوری زرشک در این شهرستان وجود دارد که تقریبا فعال هستند، افزود: با توجه به حجم تولید زرشک زیرکوه و اینکه این شهرستان به عنوان یکی از شهرستان‌های برتر تولید زرشک مطرح است، در این خصوص نیازمند حمایت ویژه‌تری هستیم.

وی ادامه داد: در حوزه خرید محصول زرشک کشاورزان نیز؛ در کارگروه جهش تولید استانداری، به شرکت‌های دارای مجوز و تعاونی‌ها اعتباراتی تزریق شده تا خرید توافقی را انجام دهند.

مجتمع بارگاهی افین در مرحله تکمیل پرونده متقاضیان

رئیس جهادکشاورزی شهرستان زیرکوه با اشاره به اینکه متاسفانه برای نگهداری محصول زرشک، هیچ فضای سردخانه‌ای در سطح شهرستان وجود ندارد، گفت: در حوزه ایجاد بارگاه زرشک نیز؛ سال گذشته مجتمع بارگاهی در سطح 12 هکتار در روستای افین کلنگ‌زنی شد که با پیگیری های انجام شده، پرونده 30 متقاضی برای دریافت تسهیلات احداث در حال تکمیل و به بانک معرفی شده است. همچنین جدای از این طرح، در سطح شهر زهان نیز برای ایجاد بارگاه زرشک، 7 و نیم هکتار زمین  جانمایی و آماده تحویل به بهره‌برداران شده است.  

امیری در خصوص علت زمان‌بر شدن ساخت بارگاه‌های زرشک روستای افین، بیان کرد: برای احداث بارگاه2های زرشک روستای افین، دولت زمین را تقریبا بصورت رایگان به مردم اعطا کرده و برق هم تامین و مجوزها هم صادر شده است و خود مردم باید برای احداث بارگاه همت می‌کردند، اما متاسفانه با توجه به اینکه سال گذشته، سال آور محصول کشاورزان نبوده است، نتوانسته اند بارگاه ها را بسازند.

وی ادامه داد: در این خصوص در جلسه استانداری برای حمایت از کشاورزان و کمک در ساخت بارگاه‌های زرشک، قرار شد که بنیاد برکت به این موضوع ورود پیدا کند که در این خصوص قرار است در سطح استان 500 واحد بارگاه احداث شود که تاکنون مجوز گرفته شده اما هنوز برای دریافت تسهیلات معرفی نشده‌اند.

او با اشاره به پرداخت تسهیلات ساخت بارگاه زرشک توسط نهادهای حمایتی مثل بنیاد برکت، گفت: همچنین اخیرا آقای برومندی معاون وزیر جهاد کشاورزی در سفر به شهرستان زیرکوه در خصوص احداث بارگاه های زرشک، قول پیگیری ویژه داد و ما هم پیگیر تامین اعتبار و حمایت از کشاورز هستیم.

رئیس جهاد کشاورزی شهرستان زیرکوه در خصوص دیگر عواید جشنواره ملی زرشک برای شهرستان زیرکوه، اظهارکرد: از سال گذشته تاکنون، در حوزه تحقیقات؛ کارشناسانی طی چندین مرحله از تهران در این شهرستان حضور پیدا کرده اند و باغات شهرستان را از نظر آفات و وضعیت خسارت بررسی کردند که پس از این بررسی‌ها، کمک‌های وزارتخانه برای بهره‌برداران این محصول تخصیص خواهد یافت.

وی افزود: در حوزه مقابله با آفت زنگ جارویی زرشک نیز سال گذشته سازمان جهاد کشاورزی ورود پیدا کرد و با تخصیص کمک اعتباری، سم رایگان توزیع شد.

اقتصاد 98 درصد مردم زیرکوه وابسته به زرشک

امیری تصریح کرد: با توجه به اینکه بیش از 98 درصد مردم زیرکوه به حوزه کشاورزی وابسته هستند و از طرف دیگر کشاورزی این شهرستان تک محصول و منحصرا زرشک است، زرشک به عنوان اقتصاد این منطقه و خانوار آن محسوب می‌شود که نیازمند حمایت ویژه است.

وی در خصوص گردشگری مزرعه زرشک نیز گفت: به تازگی کمپین گردشگری روستای افین شکل گرفته و اخیرا هم اولین گروه گردشگری با حضور بیش از 140 گردشگر، از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی این روستا به عنوان مبدأ و خاستگاه زرشک بازدید کردند.

امیری گفت: همچنین در هفته دولت امسال هم در زیرکوه از یک محصول شرکت دانش بنیان رونمایی شد که هم اکنون هم دریافت مجوزهای آن در حال انجام است. این محصول یک نوع امولسیون برای نگهدارندگی و تثبیت کیفیت زرشک و در واقع جایگزین استفاده از روغن برای شفاف شدن و بازارپسند شدن محصول زرشک است.

بازار زرشک هیچ پشتیبان و امنیتی ندارد

کمیلی یکی از زرشک‌کاران روستای افین زیرکوه که دو هکتار سطح زیرکشت زرشک دارد نیز در گفتگو با خبرنگار خاورستان، اظهارکرد: متاسفانه کشاورزان و زرشک‌کاران این منطقه، در همه مراحل داشت، برداشت،  نگهداری و فروش زرشک دچار مشکل هستند.

وی افزود: متاسفانه کشاورزان بارگاه بهداشتی زرشک ندارند و باید محصول‌شان را روی زمین و خرمن بریزند که با توجه به بارندگی‌ها، همیشه محصول دچار آسیب می‌شود. در واقع کشاورز مجبور است به علت نداشتن بارگاه و ترس از بارندگی، محصولش را به هر دلال و کسبه ای که از راه برسد؛ آن هم با هر شرایط، قیمت و مدتی بفروشد، چرا که اگر زرشک تازه بماند هم کپک می زند و و باید بیرون ریخته شود. مثل گله گوسفندی که گرگ به یکباره همه را خورده باشد، زرشک هم همینطور است و اگر چیده و در خرمن ریخته شود، با یک باران تمام آن نابود می‌شود.

این زرشک‌کار تاکید کرد: متاسفانه بازار محصول زرشک، هیچ پشتیبان و امنیتی ندارد، مثل محصول پسته نیست که اگر صبح چیده شود تا ظهر هم به بهترین قیمت به فروش می‌رود.

وی ادامه داد: همچنین متاسفانه امسال آفت زنگ زرشک باغات کشاورزان را به حدی درگیر کرد که گویا درختان در آتش سوخته‌اند. در حالی که باید امسال حداقل 3-4 تن زرشک برداشت می‌کردم، اما اکنون 500 کیلو محصول هم ندارم و متاسفانه وضعیت همه کشاورزان خراب است که در این خصوص از اداره جهاد کشاورزی هم گله مندیم.

کمیلی بیان کرد: بنده به عنوان یک خانواده عیال وار، که امسال محصولم از 4 تن به 500 کیلو رسیده است، باید چه کار کنم؟ هزینه‌ها را از کجا تامین کنم؟ این میزان محصول که هزینه همان تیلرزنی، شاخه‌زنی و کارگر را هم کفاف نمی‌دهد، باید به کشاورزان درمانده رسیدگی شود.

کشاورزان سم و کود رایگانی دریافت نکردند

این کشاورزبا اشاره به اینکه توزیع سم به صورت رایگان توسط جهاد کشاورزی اصلا صحت ندارد، گفت: جهادکشاورزی سم و کود مورد نیاز کشاورز را حتی با پرداخت هزینه و پول هم نمی‌دهد چه برسد به رایگان! در این خصوص باید چندین کدملی را به جهاد کشاورزی ارسال کنیم، آن وقت دو کیسه کود تحویل می‌دهد، ولی دو کیسه کود برای 2 هزار اصله درخت زرشک و بیش از یک هزار درخت پسته، چقدر کفایت می‌کند؟

وی با تاکید بر اینکه بنده به عنوان یکی از کشاورزان اصلی افین که نصف باغاتم را بیمه هم کردم، حتی یک لیتر سم یا کود رایگان دریافت نکرده‌ام، گفت: بنده خودم سم را به قیمت کیلویی 500 هزار تومان خریده ام، اما برای سمپاشی هم مشکل داریم که اگر جهاد کشاورزی با دریافت هزینه از کشاورزان نه به صورت رایگان، سمپاشی را مثلا توسط یک هلی کوپتر انجام دهد، بسیار خوب خواهد بود، اما متاسفانه در این خصوص امکاناتی وجود ندارد.

کمیلی بیان کرد: متاسفانه عدم حمایت از کشاورز و عدم تامین نهاده‌ها به میزان لازم، کشاورزان را مجبور به دروغ گفتن کرده است، بطوری که بنده در حالی که سال گذشته اصلا گندم کشت نکردم، اما برای دریافت سهمیه کود و استفاده آن در باغات زرشک، مجبور شدم دروغ بگویم که گندم کشت کرده ام، که با همین حال هم سهمیه کودی که اختصاص داده شد، باز هم بسیار کم و ناکافی بود.

این کشاورز ادامه داد: محصول زرشک هر دو سال یک بار به بار می‌نشیند و از طرف دیگر با احتساب هزینه‌های تیلرزنی، کولش، سم و کود، مزد کارگر برای برداشت و ... چیزی برای کشاورز باقی نمی‌ماند و با این شرایط اصلا صرفه‌ای ندارد.

ساخت شهرک بارگاهی افین یک بازی رسانه‌ای بود

کمیلی اظهارکرد: سال گذشته و در زمان برگزاری جشنواره زرشک، مسئولان شهرک بارگاهی زرشک را در روستای افین کلنگ‌زنی کردند، اما متاسفانه تاکنون هیچ اقدامی انجام نشده است. البته گفته می‌شود که زمین تسطیح شده است، اما هنوز تسهیلاتی ارائه نشده که البته با 100-200 میلیون تومان وام هم که بارگاه ساخته نمی‌شود. احتمالا این موضوع هم فقط یک بازی رسانه‌ای بوده است.

او با اشاره به اینکه کشاورزان این منطقه 10 سال است که برای ساخت بارگاه درخواست داده اند، افزود: برای ساخت بارگاه زرشک، دولت در 3-4 سال قبل بابت 400 متر زمین 10 میلیون تومان از کشاورزان دریافت کرد، الان هم مسئولان می‌گویند که در این مکان برق هم تامین و خیابان‌کشی انجام شده، اما ما که چیزی ندیده ایم و حتی اصلا نمی‌دانیم که زمین ما کجاست. در حالی که اگر خودمان دست بکار می شدیم می توانستیم با همین 10 میلیون تومان، بارگاه معمولی را بسازیم تا مجبور نباشیم محصول‌مان را مفت بفروشیم.

این کشاورز با اشاره به اینکه متاسفانه در این منطقه اصلا سردخانه وجود ندارد، گفت: بنده خودم یکی از متقاضیان احداث سردخانه بودم که دو سال هم بابت آن دوندگی کردم، اما باید برای دریافت 5 میلیارد تومان تسهیلات، وثیقه ملکی 10 میلیارد تومانی ارائه می‌شد. بعد از دو سال دوندگی هم هزینه‌ها به قدری بالا رفت که این 5 میلیارد تومان، حتی برای خرید آهن آلات هم کفاف نمی‌کرد و به همین دلیل دیگر این موضوع را رها کرده و پیگیری نکردم.

وی گفت: متاسفانه در سال گذشته چون هیچ کدام از سردخانه‌های بیرجند، قاین، خضری و ... فضای خالی نداشت، 300-400 کیلو زرشک سیاه شده را بیرون ریختیم.

کمیلی با بیان اینکه روستای افین مرکز اصلی و خاستگاه محصول زرشک است، گفت: متاسفانه جشنواره زرشک هیچ عایدی که به نفع کشاورز باشد، نداشت.

انتهای پیام/7