به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، فرا رسیدن ماه بهمن، یادآور روزهای غرورآفرینی است که مردم ایران برای رسیدن به آزادی و استقلال، با جان و دل در صحنه حضور یافتند.

 امسال که ۴۶ سالگی انقلاب اسلامی را جشن می‌گیریم، مرور خاطرات آن روزهای پرالتهاب، به‌ویژه تحرکات انقلابی مردم بیرجند و شهرها و روستاهای اطراف، برگ زرینی در تاریخ این دیار محسوب می‌شود.

سفری به بهمن ۵۷ بیرجند

امسال با ابتکار بسیج رسانه شهرستان بیرجند «گشت رسانه‌ای انقلاب» برگزار شد که در این برنامه دو ساعته، گروهی از خبرنگاران استان، همراه با یکی از شاهدان عینی و مبارزان انقلابی، به بیرجند ۴۶ سال قبل سفر کردند و از محل شهادت شهیدان سندروس و راستگو مقدم تا مراکز اصلی راهپیمایی‌های ضدپهلوی، شنونده و نگارنده خاطرات آن روزها شدند.

سید حسین اصغری، متولد دی ۱۳۳۶ در محله «لو بند» بیرجند، که در آن دوران دانش‌آموز سال آخر دبیرستان بود، روایتگر این خاطرات شد. او با الهام از سخنرانی‌های شهید سید احمد رحیمی در مسجد چهاردرخت، همراه با دیگر جوانان شهر در مسیر انقلاب گام برداشت.

اوایل خرداد ۱۳۵۷، جرقه‌های اعتراض در دبیرستان خزیمه علم (کلینیک فرهنگیان کنونی) زده شد. دانش‌آموزان با نوشتن شعارهایی مانند «زنده باد قیام امام حسین(ع)» و «یا صاحب الزمان(عج)» بر روی تخته سیاه، خشم مأموران رژیم را برانگیختند.

 این موضوع به دفتر مدرسه گزارش شد و تمامی دانش‌آموزان آن کلاس مورد بازجویی و تهدید قرار گرفتند، اما هیچ‌کس نام شعارنویس را فاش نکرد.

آتش زدن طاق نصرت؛ پیام مقاومت به شاه

۱۰ خرداد ۱۳۵۷، رادیو اعلام کرد که محمدرضا شاه قصد سفر به خراسان را دارد. در آستانه این سفر، فرماندار بیرجند دستور داد طاق نصرت‌هایی در خیابان‌های اصلی شهر برپا شود.

 اما شبانه، گروهی از جوانان انقلابی، از جمله شهید محمدحسن موهبتی، طاق نصرت خیابان حکیم نزاری را به آتش کشیدند. این اقدام، که در نزدیکی ژاندارمری انجام شد، بازتاب وسیعی یافت و حتی در اخبار رادیو لندن به آن اشاره شد.

 در پی این اتفاق، سفر شاه به بیرجند لغو شد و روحیه مردم برای شرکت در جلسات سخنرانی روحانیون در مساجد افزایش یافت.

مهرماه که مدارس بازگشایی شد، دانش‌آموزان بیرجند نیز به خروش انقلابی مردم پیوستند. در ۷ مهر ۵۷، دانش‌آموزان دبیرستان شهرستانی و هنرستان کوروش (کار و دانش امام خمینی کنونی)، به رهبری سید علی اسلامی، اولین راهپیمایی دانش‌آموزی را برگزار کردند. اما این حرکت مسالمت‌آمیز، با سرکوب مأموران رژیم مواجه شد.

۲۸ آبان ۵۷؛ عید غدیر که به عزای بیرجند تبدیل شد

در روز ۲۸ آبان ۵۷، مردم بیرجند پس از تجمع در مسجد آیت‌الله آیتی، با شعارهای «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» راهپیمایی خود را آغاز کردند.

 درگیری شدیدی میان مأموران و مردم رخ داد که منجر به دستگیری ۱۲ نفر از انقلابیون، از جمله غلامرضا شریفی پناه، رضا عرفانی، و حجت‌الاسلام واحدی شد.

در این روز، محمدعلی راستگو مقدم، یکی از بازاریان بیرجند، در اثر ضرب و شتم مأموران به شهادت رسید.

با گذشت چهل روز از شهادت محمدعلی راستگو مقدم، مردم بیرجند با راهپیمایی گسترده به سمت پادگان ۰۴ حرکت کردند. آنان اعلامیه‌های امام خمینی(ره) را به داخل پادگان انداختند و شعار «ارتشی‌ها، خمینی سلامتون رسونده» سر دادند.

 این اتفاق موجب عصبانیت فرمانده پادگان شد و درگیری شدیدی میان مردم و مأموران ارتش رخ داد که منجر به شهادت محمدتقی خاکشور، جوان ۱۸ ساله بیرجندی شد.

۱۷ دی ۵۷؛ تظاهرات گسترده بانوان بیرجندی

در سالروز کشف حجاب، زنان بیرجندی با راهپیمایی گسترده خود، عزمشان را برای همراهی با انقلاب نشان دادند. دانش‌آموزان مدارس دخترانه و بانوان انقلابی از مقابل مسجد آیت‌الله آیتی حرکت کرده و شعارهایی مانند «زنان ایرانی آزاده‌ایم، دست بیعت با خمینی داده‌ایم» سر دادند. این تجمع در میدان شهدای فعلی، بدون درگیری پایان یافت.

به دستور فرماندار وقت، گروهی از چماق‌داران با حمایت مأموران رژیم به مسجد آیت‌الله آیتی حمله کردند و مردم را مورد ضرب و شتم قرار دادند.

 در این درگیری‌ها، محمود میری، از کسبه بازار، به‌شدت مجروح شد و سال‌ها بعد بر اثر همان جراحات به شهادت رسید.

در ۷ بهمن، مردم بیرجند با شعارهای «بگو مرگ بر شاه» در خیابان‌ها حضور یافتند. در مقابل، نیروهای ژاندارمری اقدام به تیراندازی کردند که در نتیجه آن، علی سندروس، دانش‌آموز انقلابی، به شهادت رسید.

محمود سورگی، جوان ۱۷ ساله بیرجندی نیز در درگیری‌ها دستگیر شد و پس از ضرب و شتم شدید، با شلیک گلوله به شهادت رسید.

۲۲ بهمن ۵۷؛ پیروزی انقلاب و تسخیر شهربانی بیرجند

در روز پیروزی انقلاب، مردم بیرجند با شور و شوق از خانه‌هایشان بیرون آمدند و به یکدیگر شیرینی تعارف کردند. گروهی از جوانان انقلابی تصمیم گرفتند شهربانی را تصرف کنند.

 آنان ابتدا ساختمان اتاق اصناف را تسخیر کرده و سپس با حمله به شهربانی، عکس شاه را پایین کشیده و زندانیان سیاسی را آزاد کردند. در ادامه، فرماندار وقت بیرجند و دیگر عوامل رژیم پهلوی بازداشت شدند.

انقلابی بمانیم

سید حسین اصغری، که امروز نیز همچنان به آرمان‌های انقلاب پایبند است، می‌گوید: «انقلابی بودن مهم نیست؛ انقلابی ماندن مهم است. در این سال‌ها بسیاری ریزش کردند، اما مهم این است که در مسیر ولایت فقیه باقی بمانیم و برای مردم کار کنیم.

مشکلات اقتصادی زیاد است، اما خواهیم دید که همین مردم، در جشن ۲۲ بهمن امسال، دوباره صحنه‌ای باشکوه رقم خواهند زد.»

انتهای خبر/