به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، ماه رمضان، ماه نزول قرآن و فرصتی برای تقویت ایمان و نزدیکی به خداوند، در شهرهای مختلف کشور از جمله بیرجند مرکز استان خراسان جنوبی، جایگاه ویژه‌ای دارد. در این ایام، علاوه بر مساجد و محافل عمومی، محافل خانگی قرآن در شهرستان‌ها و به‌ویژه در محلات قدیمی بیرجند رونق خاصی پیدا کرده‌اند. این محافل، علاوه بر اینکه موجب تقویت معنویت افراد می‌شوند، فضای همبستگی اجتماعی را نیز در میان اهالی این محلات ایجاد کرده‌اند.

در محله‌های قدیمی بیرجند که بافت سنتی و فرهنگی خاص خود را دارند، محافل خانگی قرآن به یک سنت زنده تبدیل شده است. زنان و مردان، از پیر و جوان، در این محافل شرکت کرده و با تلاوت قرآن، روح خود را جلا می‌دهند. این محافل معمولاً به صورت غیررسمی در خانه‌های افراد برگزار می‌شود و فضایی صمیمی و معنوی در دل کوچه‌ها و خانه‌های قدیمی ایجاد می‌کند.

نور قرآن در محافل خانگی 

یکی از ویژگی‌های خاص این محافل، حضور خانواده‌ها به‌ویژه جوانان و نوجوانان است. در این محافل خانگی، والدین به‌طور غیرمستقیم فرزندان خود را به حضور در این جلسات معنوی ترغیب می‌کنند و به این ترتیب نسل جدید نیز با قرآن آشنا می‌شود.

سمانه مرادی، بانوی فعال در برپایی این محافل در محله مهرشهر بیرجند، می‌گوید: محافل خانگی قرآن در این محله، برای بسیاری از خانواده‌ها یک فرصت برای کنار هم بودن و انس با قرآن است. این محافل به نوعی موجب ایجاد روابط نزدیک‌تر میان همسایگان شده و افراد بیشتری را به قرآن نزدیک می‌کند.

وی معتقد است حضور در محافل قرآنی خانگی علاوه بر تقویت روحی، باعث افزایش همبستگی اجتماعی در میان اهالی محله نیز می‌شود.

مرادی می‌افزاید: در این محافل، افراد با یکدیگر از مسائل زندگی خود صحبت کرده و از تجارب همدیگر بهره می‌برند. محافل خانگی قرآن به یک پل ارتباطی میان نسل‌ها تبدیل شده است؛ در حالی که نسل جوان در کنار بزرگ‌ترها قرار می‌گیرد و از آموزه‌های قرآن بهره می‌برد.

ماه رمضان در بیرجند با حضور فعالان قرآنی رنگ و بویی ویژه به خود گرفته است. خانم قاسمی که سابقه‌ طولانی در آموزش قرآن به گروه‌های مختلف سنی دارد، در محافل خانگی قرآن با دقت و حساسیت خاصی به آموزش تلاوت صحیح قرآن و مفاهیم آن می‌پردازد.

وی با استفاده از روش‌های ساده و جذاب، تلاش می‌کند تا قرآن را به شیوه‌ای قابل درک و عملی برای شرکت‌کنندگان ارائه دهد.

این بانوی فعال قرآنی همچنین با اشاره به اهمیت آموزش قرآن در ماه رمضان می‌گوید: ماه رمضان فرصتی است برای نزدیکی بیشتر به خداوند. حضور در این محافل به شرکت‌کنندگان این فرصت را می‌دهد که در کنار پاکسازی جسم از روزه‌داری، روح خود را نیز با تلاوت قرآن پاکسازی کنند.

این روزها محافل خانگی قرآن با حضور خانم قاسمی و دیگر مربیان قرآنی، به کانون‌هایی از نور تبدیل شده‌اند که در آن‌ها علاوه بر آموزش‌های قرآنی، روابط انسانی نیز تقویت می‌شود.

 همدلی و رشد معنوی در کنار قرآن

وی با اشاره به این موضوع ادامه می‌دهد: این محافل، در واقع، نقطه پیوند میان معنویت فردی و همبستگی اجتماعی است. افراد نه تنها از برکات قرآن بهره‌مند می‌شوند بلکه روابط همسایگان نیز در این جلسات رشد می‌کند.

خانم قاسمی به‌عنوان مربی قرآن در این محافل، در پایان هر جلسه به تحلیل و تفسیر آیاتی که قرائت می‌شود، پرداخته و بدین ترتیب زمینه‌های فهم عمیق‌تر قرآن را برای شرکت‌کنندگان فراهم می‌آورد. این آموزش‌ها در کنار فضای معنوی که در این محافل حاکم است، باعث شده تا محافل خانگی قرآن در بیرجند به محلی برای رشد روحانی و تقویت جامعه تبدیل شوند.

اقشار مختلف مردم بویژه جوانان و نوجوانان با حضور خود در این محافل، نورانیت و جذابیت خاصی به این برنامه‌های قرآنی بخشیده‌اند و معتقدند که تلاوت قرآن بصیرت انسان را افزایش می‌دهد و قرائت این كتاب آسمانی سبب طهارت روح انسان می‌شود.

به فرموده امام رضا علیه السلام، نیكی‌ها در ماه رمضان پذیرفته و بدی‌ها در آن آمرزیده است و كسی كه در ماه رمضان آیه‌ای از كتاب خداوند بخواند همانند كسی است كه در ماه‌های دیگر قرآن را ختم كرده است.

یكی از شهروندان شركت‌كننده در محفل قرآن خانگی در محله با اشاره به اینكه خداوند به قرائت‌كننده قرآن پاداشی عظیم می‌دهد، می‌افزاید: به گفته رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم هر كس برای رضای خدا و آگاهی عمیق در دین، قرآن بخواند ثواب ملائكه، انبیا و رسولان را خواهد داشت.

عاطفه آخوندی بیان می‌کند: ماه رمضان ماه خدا با سه ویژگی بركت، رحمت و مغفرت، ماهی است كه شب و روزش از برترین ایام است.

پویش ستاره‌های زمین

یكی از تلاوت‌كنندگان قرآن در محفل قرآنی خانگی که مربی تدبر در قرآن است، می‌گوید: پویش ستاره‌های زمین با هدف گسترش، ترویج و تقویت تشکیل جلسات قرآنی خانگی توجه راه‌اندازی شده است.

فاطمه فنودی علت نامگذاری این پویش را بر اساس روایتی از امیرمومنان در کتاب اصول کافی عنوان کرد و می‎افزاید: حضرت علی(ع) فرمود برکت در خانه‌ای که قرآن در آن خوانده شود، بسیار شود و فرشتگان در آن حضور پیدا کنند و شیاطین از آن دور شوند و این خانه‌ها برای اهل آسمان می‌درخشد، همانگونه که ستارگان برای اهل زمین می‌درخشند و خانه‌ای که در آن قرآن خوانده نشود و ذکر خدا در آن نشود، برکت آن کاسته شود و فرشتگان از آن دور شوند.

وی با اشاره به جایگاه والای تلاوت قرآن در خانه و مساجد تأکید می‌کند: ماه مبارک رمضان بهار قرآن و بهترین فرصت برای ترویج جلسه‌های خانگی قرآن است که باید مورد توجه قرار گیرد.

فنودی یادآور می‌شود: در سنت نبوی و اسلامی این تعبیر وجود دارد که «نَوّرُوا بُیُوتَکُمْ بِتِلَاوَةِ الْقُرْآن: با تلاوت قرآن خانه‌هایتان را روشن کنید» و پیامبر نیز فرمودند کاری که یهود و نصارا با خانه‌های خود انجام دادند و کتاب مقدس و آیین‌های مذهبی را در کلیساها برپا کردند، انجام ندهید و خانه‌هایتان را با نور قرآن احیا کنید.

جزء‌خوانی و آش «قل هوالله»

یکی از ویژگی‌های خاص محافل خانگی قرآن در بیرجند، آیین‌های ویژه‌ای است که در پایان ماه رمضان برگزار می‌شود. پس از پایان دوره‌های جزءخوانی، معمولاً کسی که در این دوره سوره «الرحمن» یا «یس» به او رسیده باشد از بقیه با خرما یا شیرینی پذیرایی می‌کند و کسی که به او سوره «توحید» رسیده باشد روز عید فطر باید آش بپزد و بین مردم توزیع کند که به آن آش «قل هوالله» می‌گویند.

این آیین نه تنها نشان‌دهنده همدلی و محبت در بین اهالی است، بلکه به نوعی نماد مشارکت اجتماعی و اتحاد در جامعه به شمار می‌رود.

انتهای گزارش/10