حجت‌الاسلام محمود حسینی به خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان» گفت: دیدگاه‌های بسیاری در خصوص فلسفه این قیام وجود دارد که برخی از آن‌ها به واقعیتی که برگرفته از تفسیر معصومانه از قیام عاشورا و صحبت‌های نسل‌ها و فرزندان پس از امام حسین(ع) است، سازگار نیستند و نمی‌توانند تصویری جامع و روشن از انگیزه‌ قیام امام ارائه بدهند.

به گفته وی باید پژوهشی جامع انجام شود، زندگی و حرکت امام حسین(ع) از مدینه، مکه و منا تا کربلا و نینوا نبوده بلکه زندگی، شخصیت، مقام و جایگاه ایشان و همچنین گفتار و رفتار سیدالشهدا(ع) در راه حرکت به سوی قیام در تمام طول عمر باید مدنظر قرار بگیرد که بر این اساس کتاب «سخنان حسین بن علی از مدینه تا کربلا» نوشته آیت الله نجمی می‌تواند اطلاعات خوبی به ما بدهد.

به گفته وی مجموعه خطبه‌ها، وصیتنامه و نامه‌های امام حسین‌(ع) و زیارتنامه‌ها و تحلیل‌های اندیشمندان در این رابطه می‌توان ما را در فهمیدن اهداف و انگیزه‌های قیام عاشورا یاری کند.

این فعال حوزه و دانشگاه افزود: خطبه امام حسین(ع) در مکه حاوی یکسری مطالبی چون تاکید بر احیای مظاهر و نشانه‌های اسلام ناب و اصیل، اصلاح و بهبودی وضعیت مردم سرزمین‌های اسلامی، تامین امنیت مردم ستم دیده و ایجاد بستری مناسب برای عمل به احکام و واجبات الهی است، ممکن است برخی، این خطبه را به امیرالمومنین(ع) نسبت دهند زیرا با خطبه ۱۳۱ نهج البلاغه، یکسری تشابهاتی دارد ولی با توجه به قرائن دیگر این تشابه کافی نیست.

حجت‌الاسلام حسینی ادامه داد: وصیت امام حسین(ع) به محمد بن حنفیه برادر ناتنی خود نیز دیگر منبعی است که اطلاعات مهمی به ما می‌دهد. امام این وصیتنامه را هنگام خروج از مدینه و وداع با برادرش می‌نویسند و بیان می‌کنند که هدف امام حسین(ع)، بی خود و عبس نیست بلکه برای طلب اصلاح در امت جدشان پیامبر(ص) حرکت می‌کنند و قصدشان امر به معروف و عمل به سیره جدّ و پدرشان است و حتی در جایی دیگر نیز می‌فرمایند: خدایا، به معروف و خوبی‌ها اشتیاق دارم و از منکر بیزارم.

به گفته وی امام حسین(ع) در پاسخ به نامه‌های بزرگان کوفه نیز موضوع عدالت، اعتقاد به دین خدا و وقف شدن برای اهداف الهی را مورد تاکید قرار داده و در اماکن مختلفی نیز به آشکار شدن فساد، چپاول بیت المال و تبدیل حرام به حلال اشاره کرده و ضرورت قیام علیه بنی امیه فاسد را بارها تکرار می‌کردند.

وی تصریح کرد:امام صادق(ع) در زیارت اربعین در خصوص هدف از نهضت امام حسین(ع)، می‌فرمایند: امام(ع)، جان خود را در راه خدا فدا کردند تا بندگان خدا را از جهل و گمراهی نجات دهند.

راهی به جز عاشورا نبود

وی به این نکته هم اشاره کرد که امام معصوم ما در روز عاشورا در شرایطی قرار گرفت که راهی جز وقایع عاشورا وجود نداشت. 

وی ادامه داد: ممکن است برخی سوال کنند که آیا امام حسین (ع) نمی‌توانست همچون امام حسن(ع) عمل کند و با یزید مثل معاویه صلح کند؟ در حالی که شرایط هر ۲ دوران با یکدیگر متفاوت است.

امام حسن(ع) زمانی با معاویه صلح کرد که معاویه ظواهر را تاحدودی مراعات کرده و آنقدر فردی متظاهر به دین بود که آیات و احادیث پیامبر(ص) می‌خواند تا جایی که می‌گفتند امام علی (ع) اینقدر آیه و حدیث نمی‌خواند، چنین رفتاری باعث شد تا مردم گول بخورند و لشکر امام حسن(ع) یک شبه ایشان را ترک کردند و با نیزه‌هایی که به قرآن زده شد، فراموش کردند که امام حسن(ع) خود قرآن ناطق است.

بر عکس آن دوران که مردم فریب ظواهر را خوردند در زمان امام حسین(ع)، یزید فرزند معاویه آشکارا علیه اسلام قیام کرد و احکام را کنار گذاشت پس امام حسین(ع) چاره‌ای جز تذکر آشکارا نداشت تا مردم را آگاه کنند. اگر ایشان، خود را فدا نمی‌کردند، اسلام در ۵۰ سالگی عمر خود در تاریخ مدفون می‌شد بنابراین شجاعت و غیرت امام حسین(ع)، حضرت زینب(س) و حضرت عباس(ع) موجب شد تا دین اسلام پایدار بماند.

به گفته وی در ضمن قاسم فرزند امام حسن(ع) نیز در روز عاشورا حضور داشت که گواهی بر این است که اگر امام حسن(ع) در این قیام زنده بودند، قطعا در روز قیام عاشورا حضور داشتند.

حجت الاسلام حسینی تاکید کرد: اگر راهی جز قیام و شهادت برای زنده نگه داشتن اسلام بود، به طور قطع امام حسین(ع) آن را تشخیص می‌دادند چه تشخیصی بالاتر از ایشان، عقلانیت چنین شرایطی را اقتضا می‌کند. اگر به عنوان فردی که دغدغه دین دارد، خود را به جای امام بگذاریم، متوجه می‌شویم که راهی جز شهادت نیست.