به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»،در شرایطی که نان اصلی‌ترین کالای سفره مردم است، انتظار شهروندان این است که اصلاح قیمت دست‌کم با افزایش کیفیت همراه باشد؛ انتظاری که به‌ گفته بسیاری هنوز محقق نشده است.

بررسی میدانی خاورستان نشان می‌دهد که مردم با وجود اصلاح قیمت نان، همچنان از کیفیت آن راضی نیستند. نانواها هم گلایه‌هایی از کیفیت آرد و هزینه‌های بالای تولید دارند. آنچه بیش از همه به چشم می‌آید، خلأ نظارت مؤثر و مستمر است؛ مسئله‌ای که اگر برطرف شود، هم رضایت مصرف‌کنندگان افزایش می‌یابد و هم نانوایان می‌توانند با کیفیت بهتر فعالیت کنند.

هم چنین صف‌های طولانی، نان‌های بی‌دوام و ناپختگی‌های مکرر، همچنان بخشی از گلایه‌های مردم است.

کیفیت اندک نان

زهرا عباسی، یکی از شهروندان بیرجندی که هر روز برای خانواده پنج‌نفره‌اش از نانوایی محله خرید می‌کند، گفت: قیمت نان افزایش داشت اما کیفیت هیچ تغییری نکرد قبلا هم نان بعضی روزها خشک بود، حالا هم همونه؛ توقع داشتم وقتی نان افزایش قیمت داره ، حداقل پخت بهتر شود یا وزن نان تغییر کند.

او ادامه داد: گاهی نان نیم‌پخته و خمیره، گاهی هم این‌قدر نازک که تا خونه برسیم، تیکه‌تیکه شده و متوجه نمی‌شویم که مشکل از آرد یا از نظارت است.

میلاد تیموری، دانشجوی ساکن خوابگاه، از تجربه خودش گفت: صف‌ها نسبت به چند ماه قبل کمتر نشده و ما قبلاً دست‌کم نان خوب می‌گرفتیم، الان هم باید بایستیم و هم نانی بگیریم که یا سوخته است یا کش می‌آید.

او تأکید کرد: اگر قرار بود نان افزایش قیمت داشته باشد، باید در کنار آن کیفیت هم بیشتر می‌شد نه اینکه فقط هزینه از جیب مردم گرفته شود

نظارت کافی نیست

مریم رجبی، کارمند یکی از ادارات دولتی، معتقد است مشکل اصلی در نبود نظارت مستمر است.

به گفته افزایش قیمت زمانی قابل قبول است که نظارت دقیق صورت بگیرد و وقتی نانی که باید قوت اصلی مردم باشد بی‌کیفیت است، یعنی در چرخه تولید و نظارت ضعف وجود دارد. چند بار هم دیدیم که وزن چانه کم شده اما برخورد جدی نمی‌شود.

او اضافه کرد: همه مردم در این شرایط سخت اقتصادی به دنبال حفظ هزینه‌ها هستند.و کیفیت نان، کمیت آن و حتی زمان پخت باید اصلاح شود. 

آرد ضعیف است، هزینه‌ها بالاست

در مقابل، برخی نانواها نیز مشکلات خودشان را دارند. حسین هاشمی، نانوای سنتی‌پز، در پاسخ به انتقادات مردم گفت: مردم حق دارند ناراضی باشند، اما ما هم مشکلات جدی داریم.

به گفته وی اصلاح قیمت نان در عمل به نفع نانوایان نبود چون کمک هزینه نانوایی‌‌ها از تیر پرداخت نشد و در عمل فقط با افزایش قیمت نان این هزینه از جیب مردم گرفته شد.

وی تصریح کرد: قیمت تجهیزات، اجاره و دستمزد کارگر چند برابر شده و آردی هم که به ما تحویل می‌دهند، کیفیت یکسانی ندارد؛ بعضی روزها آرد خوب است و نان هم خوب از آب درمیاد، بعضی روزها آرد ضعیفه و نتیجه‌اش نان خمیر یا بی‌دوام است.

وی ادامه داد: ما قبول داریم باید کیفیت نان بهتر بشه، اما این موضوع فقط دست نانوا نیست. کیفیت آرد، نظارت روی توزیع، و حتی زمان پخت همه تأثیر دارد.

در کنار گلایه‌های مردم و نانوایان، مختاری، رئیس اتحادیه نانوایان بیرجند، شرایط سخت نانوایی‌ها را تشریح می‌کند. به گفته وی پس از اصلاح قیمت نان، کمک‌هزینه‌ای که طی چند سال به نانوایان پرداخت می‌شد، از تیرماه امسال قطع شده است در حالی که این کمک‌هزینه مربوط به سال ۱۴۰۱ بود و ربطی به اصلاح قیمت‌های امسال ندارد؛ بنابراین حذف آن منطقی نیست.

وی با اشاره به هزینه‌های نانوایی‌ها توضیح داد: کیسه آرد برای نانوایی‌ها بین ۲۲۰ تا ۳۵۰ هزار تومان تمام می‌شود با این هزینه‌ها، برخی نانواها حتی نمی‌توانند حق‌الزحمه کارگر یا مخارج خانوادگی خود را تأمین کنند.

او درباره کیفیت آرد نیز گفت: برخی تصور می‌کنند هرچه نان روشن‌تر باشد باکیفیت‌تر است در صورتی که بر عکس است  و گاهی آرد مناسب نیست و نانوا مجبور می‌شود با مواد اولیه ضعیف کار کند.

به گفته مختاری بخش قابل توجهی از نانوایی‌ها با کاهش سهمیه مواجه هستند و این مسئله موجب کاهش عرضه و شکل‌گیری صف‌ها شده است.

وی تاکید کرد: وقتی نرخ واقعی با نرخ مصوب فاصله زیادی دارد، نانوایی‌ها نمی‌توانند کارگر تخصصی و آموزش دیده بگیرند یا استانداردهای بهداشتی را رعایت کنند و این شکاف باعث نارضایتی عمومی و افت کیفیت شده است.

مختاری با تأکید بر ابن که بارها به دستگاه‌های مرتبط مسائل و مشکلات را اعلام کرده‌ایم اما تاکنون اقدامی چشمگیری انجام نشده است از مسئولان خواست حمایت بیشتری از نانوایی‌ها در پرداخت هزینه‌ها و افزایش سهمیه ها داشته باشند.

در مجموع کیفیت نان تنها به دستان نانوا نیست؛ بلکه زنجیره‌ای از آرد مرغوب، نظارت دقیق، حمایت دولتی و تأمین منصفانه منابع را دربرمی‌گیرد. بدون همکاری همه‌جانبه، نه مردم راضی خواهند شد و نه نانواها بتوانند با کیفیت تولید کنند. در میان این چرخه، ضعف نظارت و قطع یارانه‌های قبلی، دو زخم بازی هستند که هر روز بیشتر از پیش نان نماد امنیت غذایی را تحت فشار قرار می‌دهند.