پبه گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»،در سال‌هایی که فشارهای سیاسی و تحریم‌های گسترده تلاش داشت ایران را به حاشیه امنیتی منطقه براند، تهران مسیر دیگری را برگزید؛ مسیری مبتنی بر تقویت توان داخلی، بهره‌گیری از تجربه عملی مواجهه با تروریسم و حرکت به‌سوی همگرایی با قدرت‌های نوظهور اوراسیایی. امروز، ایران نه‌تنها در برابر تهدیدات منطقه‌ای ایستاده، بلکه به یکی از پایه‌های معماری امنیت جمعی تبدیل شده است.

رزمایش مشترک «سهند – ضدتروریسم ۲۰۲۵» که با حضور اعضای سازمان همکاری شانگهای برگزار شد، جلوه‌ای از همین نقش‌آفرینی راهبردی است. در این گفتگو، مهدی مزگی‌نژاد کارشناس مسائل سیاسی، ابعاد این تحول و پیام‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی آن را تشریح می‌کند.

۱. ایران چگونه با تکیه بر موقعیت ژئواستراتژیک و سابقه خود در مبارزه با تروریسم توانسته جایگاهش را در نظم امنیتی نوظهور اوراسیا تثبیت کند؟ بازتاب این نقش را در رزمایش «سهند – ضدتروریسم ۲۰۲۵» چگونه ارزیابی می‌کنید؟

مزگی‌نژاد:بعد از دوران دفاع مقدس و تجربیاتی که به دست آمد، با توجه به مسائلی که برای ما به وجود آورد مبنی بر ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی و مسائل مختلفی که دشمنان دنبال می‌کردند، این دوره به یک تجربه بسیار گران‌بها تبدیل شد که ما را در موقعیتی قرار داد تا به سمت قوی شدن در حوزه‌های مختلف سیاسی، امنیتی، فرهنگی و حتی نظامی حرکت کنیم.

 تلاش همه دست‌اندرکاران در نظام جمهوری اسلامی باعث شد با اتکا به توان درونی، دانشمندان و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی و بسیاری از نخبگانی که در گذشته گمنام بودند، به میدان بیایند و فضایی ایجاد شود که ما بتوانیم بر تهدیداتی که دشمن علیه ما ایجاد کرده بود، فائق بیاییم.

این فائق آمدن بر تهدیدات منطقه‌ای و ملی موجب شد کسانی که از دور نظاره‌گر عملکرد ما بودند، به این نتیجه برسند که ایران از فضای ضعف گذشته و شرایطی که دشمنان می‌خواستند بر ما تحمیل کنند، خارج شده و به نقطه‌ای رسیده که امروز در غرب آسیا نقش تعیین‌کننده دارد. بسیاری از منازعاتی که قرار بود در منطقه شکل بگیرد و نفوذی که صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها در منطقه داشتند، با حضور ما و نشان دادن این تغییرات استراتژیک در توان جمهوری اسلامی دچار اختلال شد و آنان را وادار کرد سیاست‌های جدیدی اتخاذ کنند.

اینکه ایران امروز در منطقه به عنوان یک عامل تأثیرگذار و قدرتی که می‌تواند در برابر برخی تحولات، به خصوص تحرکات دشمنان، مقاومت کند شناخته می‌شود، سبب شده در بسیاری از صحنه‌ها پیروز بیرون بیاییم. این روند درسی و عبرتی برای دیگران شد تا اگر در آینده بخواهند طرح‌هایی را در منطقه پیاده کنند یا تحرکاتی داشته باشند، نگاهشان به منطقه نگاهی عاقلانه، هوشمندانه و استراتژیک باشد.

۲. آیا رزمایش‌های مشترک ضدتروریسم در چارچوب سازمان همکاری شانگهای می‌تواند به نقطه اتصال جدیدی برای هم‌صدایی امنیتی ایران، چین، روسیه و دیگر اعضا تبدیل شود؟

مزگی‌نژاد:بی‌تردید همین‌طور است. یکی از عوامل اصلی افزایش تاب‌آوری امنیتی ایران، حرکت به سمت همگرایی منطقه‌ای بود. کشورهای غربی فکر می‌کردند با تحریم، ایران منزوی خواهد شد، اما ایران با یک تدبیر راهبردی و با تکیه بر منطق انقلاب اسلامی، به عضویت در پیمان‌هایی مانند شانگهای و بریکس روی آورد.

این عضویت‌ها فقط اقتصادی نیست؛ بلکه بستر همکاری‌های امنیتی، اطلاعاتی و عملیاتی را هم فراهم می‌کند. رزمایش «سهند» نمونه‌ای از این همکاری‌هاست و نشان می‌دهد که ما قادر هستیم هم‌افزایی نظامی و اطلاعاتی با کشورهای منطقه ایجاد کنیم و در برابر تهدیدات مشترک، به‌ویژه تحرکات تروریستی، یک منشور امنیتی مشترک شکل دهیم.

به نظرم این رزمایش‌ها نه‌تنها اعتماد متقابل را افزایش می‌دهد بلکه می‌تواند به نقطه اتصال جدیدی برای هم‌صدایی امنیتی ایران، چین و روسیه تبدیل شود و پیام روشنی برای دشمنان امنیت منطقه داشته باشد.

۳. افزایش همکاری امنیتی و نظامی ایران با اعضای شانگهای چگونه می‌تواند امنیت مسیرهای تجاری و احیای جاده ابریشم را تقویت کند؟

مزگی‌نژاد:امنیت، زیربنای اصلی توسعه اقتصادی است. هرجا امنیت پایدار شکل بگیرد، سرمایه‌گذاری، تجارت، رفت‌وآمد و تعاملات فرهنگی نیز رونق می‌گیرد. همکاری امنیتی ایران با اعضای شانگهای می‌تواند امنیت کریدورهای راهبردی مثل چابهار ـ روسیه، چابهار ـ افغانستان و مسیرهای آسیای میانه را تضمین کند و زمینه‌ساز احیای عملی جاده ابریشم باشد.

در پایان اگر نکته ای مد نظر است بیان شود

ایران کشوری است که بیشترین آسیب را از تروریسم دیده و بین ۱۷ تا ۲۳ هزار شهید ترور را تقدیم امنیت کرده است. طبیعی است که ما مسئله مبارزه با تروریسم را جدی‌تر از دیگران دنبال می‌کنیم. امروز با گسترش مبادلات اطلاعاتی، تجربی و امنیتی با کشورهای شانگهای، این فرصت ایجاد شده که تهدیدات پیرامونی را کاهش دهیم،به کشورهای درگیر تروریسم کمک کنیم و بستر جهش اقتصادی و فرهنگی منطقه را فراهم سازیم.

این مسیر، در نهایت می‌تواند ما را به هدفی که رهبر انقلاب آن را شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی می‌نامند، نزدیک‌تر کند.

انتهای خبر/