به گزارش پایگاه خبری تحلیلی«خاورستان»، در نکات تفسیری صفحۀ ۴۲۲ قرآن کریم، سورۀ احزاب آمده است: 

تفسیر صفحۀ ۴۲۲ قرآن کریم - سورۀ احزاب - آیۀ ۳۱ - تفسیر نور:
 
 «وَ مَنْ یَقْنُتْ مِنْکُنَّ لِلَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تَعْمَلْ صالِحاً نُؤْتِها أَجْرَها مَرَّتَیْنِ وَ أَعْتَدْنا لَها رِزْقاً کَرِیماً»  «و هر کس از شما نیز که در برابر خدا و رسولش فروتنی کند و عمل صالح انجام دهد، پاداش او را دو بار خواهیم داد و برایش روزی کریمانه و پرارزشی فراهم کرده‏‌ایم» 

نکته‌های سورۀ احزاب - آیۀ ۳۱:
«قنوت» به معنای اطاعت همراه با خضوع و ادب و کرنش است. 

شخصی به امام سجّاد علیه‌السّلام عرض کرد: «انکم اهل بیت مغفور لکم»؛ شما اهل بیت پیامبر، بخشیده شده‏ اید. امام علیه‌السّلام خشمگین شد و فرمود: «در مورد ما همان آیاتی جریان دارد که دربارۀ زنان پیامبر جاری است؛ اگر ما گناه کنیم، مجازاتمان دو برابر و اگر نیکوکار باشیم پاداشمان دو برابر است، آن گاه حضرت این آیه و آیۀ قبل را تلاوت فرمود». (تفسیر کنزالدقائق) 

رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: ضربت علی علیه‌السّلام (و از پای در آوردن عمروبن عبدودّ ) در روز نبرد خندق، از عبادت جنّ و انس برتر است. «ضربة علی یوم الخندق افضل من عبادة الثقلین» (الغدیر، ج ۷، ص ۲۰۶)

پیام‌های سورۀ احزاب - آیۀ ۳۱:
۱. تشویق و تهدید در کنار هم مؤثّر است. «مَنْ یَأْتِ مِنْکُنَّ بِفاحِشَةٍ- وَ مَنْ یَقْنُتْ» 

۲. اطاعتی ارزش دارد که بر اساس معرفت و عشق، و همراه با فروتنی باشد. «یَقْنُتْ‏ ... لِلَّهِ وَ رَسُولِهِ‏» 

۳. هم باید دستورهای خدا را اطاعت کنیم و هم دستورهای رسول خدا را. «یَقْنُتْ‏ ... لِلَّهِ وَ رَسُولِهِ‏» 

۴. انجام یک عمل صالح کافی نیست، استمرار آن لازم است. «تَعْمَلْ صالِحاً» 

۵. همسر پیامبر بودن کافی نیست، عمل لازم است. «تَعْمَلْ صالِحاً» 

۶. کوچکی یا بزرگی عمل مهم نیست، صالح بودن آن شرط است. «صالِحاً» نکره آمده است. 

۷. خداوند برای تشویق ما بندگان، پاداش را به خود نسبت می‏‌دهد. «نُؤْتِها- أَعْتَدْنا» 

۸. اجر و پاداش بر اساس موقعیّت و آثار فردی و اجتماعی عمل، متفاوت می‌شود. «نُؤْتِها أَجْرَها مَرَّتَیْنِ»

 
تفسیر صفحۀ ۴۲۲ قرآن کریم - سورۀ احزاب - آیۀ ۳۲ - تفسیر نور:
 
 «یا نِساءَ النَّبِیِّ لَسْتُنَّ کَأَحَدٍ مِنَ النِّساءِ إِنِ اتَّقَیْتُنَّ فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلًا مَعْرُوفاً»   «ای همسران پیامبر! شما مثل یکی از زنان (عادّی) نیستید. اگر تقوا پیشه‌اید پس به نرمی و کرشمه سخن نگویید تا (مبادا) آن که در دلش بیماری است طمعی پیدا کند، و نیکو و شایسته سخن بگویید» 

نکته‌های سورۀ احزاب - آیۀ ۳۲:
چند اصل مهم در نهی از منکر (با توجه به آیه)
۱. از موقعیّت خانوادگی افراد کمک بگیریم. «یا نِساءَ النَّبِیِّ» 

۲. از موقعیّت اجتماعی افراد استفاده کنیم. «لَسْتُنَّ کَأَحَدٍ مِنَ النِّساءِ» 

۳. القابی را به کار ببریم که محبوب همه است. «إِنِ اتَّقَیْتُنَّ» 

۴. از ساده‏‌ترین کار شروع کنیم. «فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ» 

۵. از بزرگان و خودی‌ها شروع کنیم. «یا نِساءَ النَّبِیِّ» 

۶. از سرچشمۀ گناهان نهی کنیم. «فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ» 

۷. از رفتارها و انحرافات کوچک غافل نباشیم. «فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ» 

۸. عوارض و پیامدهای فساد و انحراف را بیان کنیم. «فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ» 

۹. امر به معروف و نهی از منکر در کنار هم باشد. «فَلا تَخْضَعْنَ‏- قُلْنَ» 

۱۰. حتّی برای جلوگیری از یک منکر از یک فرد اقدام کنیم. «فَیَطْمَعَ الَّذِی» نفرمود: «فیطمع الذین» 

۱۱. با هوس و آرزوی گناه هم باید مبارزه کرد تا چه رسد به خود گناه. «فَیَطْمَعَ»

پیام‌های سورۀ احزاب - آیۀ ۳۲:
۱. حساب خانوادۀ رهبران دینی از سایرین جداست و باید بیش از دیگران مراقب رفتار خود باشند. «یا نِساءَ النَّبِیِّ لَسْتُنَّ کَأَحَدٍ مِنَ النِّساءِ» (موقعیّت اجتماعی، محدودیّت آور است.) 

۲. وقتی به زنان پیامبر که بیشترشان پیر و سالخورده بوده و زندگی ساده‌ای داشتند هشدار داده می‌شود که با کرشمه و ناز سخن نگویند، زنان جوان و زیبا باید حساب کار خود را بکنند. «یا نِساءَ النَّبِیِ‏ ... فَلا تَخْضَعْنَ‏ ...» 

۳. با کرشمه سخن گفتن زن، بی‌تقوایی است. «إِنِ اتَّقَیْتُنَّ فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ» 

۴. قرآن برای سخن گفتن نیز آدابی بیان می‌‏کند. «فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ» 

۵. تنها طمع بیمار دلان، برای آنکه زن خود را کنترل کند، گرچه تصمیم جدّی نداشته باشند. «فَلا تَخْضَعْنَ‏ ... فَیَطْمَعَ‏ » 

۶. افراد آلوده، از مقدّسات نیز دست طمع برنمی‏‌دارند. «یا نِساءَ النَّبِیِ‏ ... فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ‏» 

۷. نباید گفتار و رفتار زن تحریک‌کننده باشد. «فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ» 

۸. در جامعۀ نبوی نیز همۀ افراد سالم نیستند. «فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ» 

۹. نباید کاری کنیم که حتّی یک نفر دچار گناه و فساد شود. «الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ» و نفرمود: «الذین فی قلوبهم» 

۱۰. چشم‌چرانی و هوسبازی یک بیماری روحی است. «فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ» 

۱۱. گرچه کسی که بیمار دل است مشکل دارد، «فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ» امّا من نباید کاری کنم که او را تحریک کند. «فَلا تَخْضَعْنَ‏ ... فَیَطْمَعَ‏» 

۱۲. طوری سخن بگویید که هم محتوا خوب باشد «قَوْلًا مَعْرُوفاً» و هم شیوه، سالم باشد. «فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ»

 
تفسیر صفحۀ ۴۲۲ قرآن کریم - سورۀ احزاب - آیۀ ۳۳ - تفسیر نور:
 
 «وَ قَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِیَّةِ الْأُولی‏ وَ أَقِمْنَ الصَّلاةَ وَ آتِینَ الزَّکاةَ وَ أَطِعْنَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً»   «و در خانه ‏های خود قرار گیرید و همچون دوران جاهلیّتِ نخستین، با خودآرایی ظاهر نشوید (و زینت ‏های خود را آشکار نکنید)، و نماز را بر پا دارید و زکات بدهید، و از خدا و رسولش اطاعت کنید؛ همانا خداوند اراده کرده است که پلیدی (گناه) را از شما اهل بیت (پیامبر) دور کند و کاملًا شما را پاک سازد» 

نکته‌های سورۀ احزاب - آیۀ ۳۳:
«قَرْنَ» از «وقار» یا «قرار» است، و نتیجۀ هر دو معنا یکی است. یعنی برای خودنمایی از خانه ‏های خود خارج نشوید. 

«تَبَرُّجَ» از «برج» به معنای خودنمایی است، همان گونه که برج در میان ساختمان‏‌های دیگر جلوۀ خاصّی دارد. 

جاهلیّتِ اولی نشان‌دهندۀ ظهور جاهلیّت آخری‏ است که ما امروز شاهد آنیم. در حدیث نیز آمده است: «ستکون الجاهلیة الاخری » (تفسیر نورالثقلین) به زودی جاهلیّت دیگری فرا می‏ رسد. 

اگر در جاهلیّت آن روز دختر را زنده به گور می‌کردند، امروز با سقط جنین، هم دختر را نابود می‌کنند، هم پسر را. اگر در جاهلیّت آن روز قتل و آدم کشی وجود داشت، امروز در جنگ‏‌های بزرگ و جهانی کشتارهای میلیونی انجام می‌گیرد. جاهلیّت آن روز مدرسه نبود و جنایت انجام می‏ گرفت، امروز با وجود هزاران دانشگاه، مهم ‏ترین حقوق انسان‌ها پایمال می‌شود. در جاهلیّت آن روز فساد و زنا جرم بود؛ امّا امروز در مترقّی‌ترین کشورهای جهان همجنس‏ بازی قانونی است. (دربارۀ جاهلیّت معاصر، کتابی به نام «جاهلیّت قرن بیستم» از سیّد قطب و کتاب دیگری به نام «سیمای تمّدن غرب» از سیّد مجتبی موسوی لاری نوشته شده که تاکنون به چند زبان ترجمه شده است.)

مطالبی دربارۀ آیۀ تطهیر «إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً»
کلمۀ‏ «إِنَّما» نشانۀ این است که آیۀ شریفه دربارۀ یک موهبت استثنایی در مورد اهل ‏بیت علیهم‌السّلام سخن می‌‌گوید. 

مراد از «یُرِیدُ»، ارادۀ تکوینی است، زیرا ارادۀ تشریعی خداوند، پاکی همۀ مردم است نه تنها اهل بیت پیامبر اکرم علیهم‌السّلام. 

مراد از «رجس» هر گونه ناپاکی ظاهری و باطنی است. (تفسیر برهان) 

مراد از «أَهْلَ الْبَیْتِ» همۀ خاندان پیامبر نیست، بلکه برخی افراد آن است که نام آنان در روایات شیعه و سنّی آمده است. این گروه عبارتند از: علیّ و فاطمه و حسن و حسین علیهم‌السّلام.

سؤال: دلیل این انحصار چیست؟ و چرا این بخش از آیه دربارۀ زنان پیامبر یا تمام خاندان آن حضرت نیست؟
پاسخ: ۱. روایاتی از خود همسران پیامبر حتّی از عایشه و امّ سلمه نقل شده که آنان از رسول ‏خدا صلّی الله علیه و آله پرسیدند: آیا ما هم جزء اهل بیت هستیم؟ پیامبر فرمود: خیر. 

۲. در روایات متعدّدی می‏ خوانیم: پیامبر عبایی بر سر این پنج نفر کشید (که یکی از آنان خود حضرت بود) و فرمود: این ‏ها اهل بیت من هستند و اجازۀ ورود دیگران را نداد. 

۳. پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله برای این که اختصاص اهل بیت را به پنج نفر ثابت کند، مدّت شش ماه ( و به گفتۀ بعضی روایات هشت یا نه ماه ) به هنگام نماز صبح از کنار خانۀ فاطمه علیها‌السّلام می ‏گذشت و می ‏فرمود: «الصلاة یا اهل البیت انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا» 

در کتاب احقاق الحق بیش از هفتاد حدیث از منابع معروف اهل سنّت دربارۀ اختصاص آیۀ شریفه به پنج نفر ذکر شده و در کتاب شواهد التنزیل که از کتب معروف اهل سنّت است بیش از یکصد و سی روایت در همین زمینه آمده است. (تفاسیر نورالثقلین و نمونه) 

به هر حال این آیه شامل زنان پیامبر نمی‌‌شود زیرا: آنها گاهی مرتکب گناه می ‏شدند. در سورۀ تحریم می‏‌خوانیم: پیامبر رازی را به بعضی از همسرانش فرمودند و او امانت داری نکرد و به دیگری گفت. قرآن این عمل را گناه نامیده، فرمود: «إِنْ تَتُوبا إِلَی اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکُما» (تحریم،۴) 

عایشه که همسر پیامبر بود، جنگ جمل را علیه حضرت علی علیه‌السّلام به راه انداخت و سپس پشیمان شد، با آنکه در این جنگ عدّۀ بسیاری از مسلمانان کشته شدند؟

آیا «یُطَهِّرَکُمْ» به معنای آن نیست که اهل بیت علیهم‌السّلام آلودگی داشته‏ اند و خداوند آنان را تطهیر کرده است؟
پاسخ: شرط تطهیر آلودگی نیست، زیرا قرآن دربارۀ حوریان بهشتی کلمه «مطهرة» را به کار برده در حالی که هیچ گونه آلودگی ندارند. به عبارت دیگر «یُطَهِّرَکُمْ» به معنای پاک نگه ‏داشتن است نه پاک کردن از آلودگی قبلی.

اگر اهل‏بیت تنها پنج نفرند، چرا این آیه در میان جملاتی قرار گرفته که مربوط به زنان پیامبر است؟
پاسخ: الف: جملۀ‏ «إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ‏ ...» به صورت جداگانه نازل شده ولی هنگام جمع‌آوری قرآن در این جا قرار گرفته است. 

ب: به گفتۀ تفسیر مجمع البیان، رسم فصیحان و شاعران و ادیبان عرب این بوده که در لابلای مطالب معمولی حرف جدید و مهمّی مطرح می ‏کنند تا تأثیرش بیشتر باشد. چنانکه در میان اخبار صدا و سیما، اگر گوینده یک مرتبه بگوید: به خبری که هم اکنون به دستم رسید توجّه فرمایید، این گونه سخن گفتن یک شوک روانی و تبلیغاتی ایجاد می ‏کند. نظیر این آیه را در آیۀ سوّم سورۀ مائده خواندیم که مطلب مربوط به ولایت و امامت و کمال دین و تمام نعمت و یأس کفّار و رضای الهی، در کنار احکام مربوط به گوشت خوک و خون، نازل شده و این گونه جا سازی‏ ها رمز حفظ قرآن از دست برد نااهلان است. درست همان‌گونه که گاهی زنان هنگام خروج از خانه زیور آلات خود را در لابلای پنبه‏ های متّکا قرار می‏ دهند. با این که طلا و پنبه رابطه‏ ای ندارند ولی برای محفوظ ماندن از دست برد نااهلان این کار انجام می‌‌گیرد. 

ج: در میان سفارش هایی که به زنان پیامبر می ‏کند، یک مرتبه می‏ فرماید: خدا ارادۀ مخصوص بر عصمت اهل بیت دارد، یعنی ای زنان پیامبر! شما در خانه‏ ای هستید که معصومین علیهم‌السّلام هستند و حتماً باید تقوا را بیشتر مراعات کنید. 

د: در مورد اهل ‏بیت ضمیر جمع مذکر به کار رفته که نشان غالب بودن مردان است، به خلاف جملات مربوط به زنان پیامبر که در آنها از ضمیر جمع مؤنث استفاده شده است. «بُیُوتِکُنَ‏، أَقِمْنَ‏- عَنْکُمُ‏، یُطَهِّرَکُمْ» 

گرچه این آیه خطاب به زنان پیامبر است ولی قطعاً مراد همۀ زنان مسلمان هستند که باید به این دستورها عمل کنند.

پیام‌های سورۀ احزاب - آیۀ ۳۳:
۱. جایگاه زن یا خانه است یا بیرون خانه بدون خود نمایی. «قَرْنَ‏- لا تَبَرَّجْنَ» 

۲. ارتجاع و عقب گرد به دوران جاهلی ممنوع است. «لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِیَّةِ الْأُولی‏» 

۳. خودنمایی نشانۀ تمّدن نیست، نشانۀ جاهلیّت است. «تَبَرُّجَ الْجاهِلِیَّةِ الْأُولی‏» 

۴. نماز و زکات دو عنصر ناگسستنی و متلازم یکدیگرند. «الصَّلاةَ وَ ... الزَّکاةَ» 

۵. اطاعت از رسول در کنار اطاعت از خدا واجب است. «أَطِعْنَ اللَّهَ» 

۶. گناه، پلیدی روح است و خاندان نبوّت باید از این پلیدی دور باشند. «لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ»

 
تفسیر صفحۀ ۴۲۲ قرآن کریم - سورۀ احزاب - آیۀ ۳۴ - تفسیر نور:
 
 «وَ اذْکُرْنَ ما یُتْلی‏ فِی بُیُوتِکُنَّ مِنْ آیاتِ اللَّهِ وَ الْحِکْمَةِ إِنَّ اللَّهَ کانَ لَطِیفاً خَبِیراً»   «و آنچه که از آیات خدا و حکمت در خانه ‏هایتان تلاوت می‌شود یاد کنید؛ همانا خداوند (نسبت به شما) دارای لطف و (از کارهای شما) آگاه است» 

نکته‌های سورۀ احزاب - آیۀ ۳۴:
برای کلمۀ «ذکر» دو معنا بیان کرده‌اند: یکی به خاطر سپردن و دیگری به زبان آوردن. 

بنابراین‏ «وَ اذْکُرْنَ» یا به این معناست که ای زنان پیامبر! به خاطر داشته باشید و فراموش نکنید که وحی الهی در خانۀ شما نازل می‌شود و یا به این معناست که آنچه از کتاب خدا در خانه شما تلاوت می‌شود و شما فرا می‌گیرید، برای سایرین بیان کنید.

پیام‌های سورۀ احزاب - آیۀ ۳۴:
۱. تلاوت قرآن در منزل و تکرار آن توسط اهل خانه، سفارش قرآن است. «وَ اذْکُرْنَ ما یُتْلی‏ ... مِنْ آیاتِ اللَّهِ‏» 

۲. به جای فرهنگ ابتذال فرهنگ الهی را دنبال کنید. «لا تَبَرَّجْنَ‏ ... وَ اذْکُرْنَ‏» 

۳. قرار گرفتن زن در خانه و پرهیز از جلوه‌گری، به معنای عقب ماندن از علم و حکمت نیست. «قَرْنَ‏ ... لا تَبَرَّجْنَ‏ ... وَ اذْکُرْنَ‏ ... آیاتِ اللَّهِ وَ الْحِکْمَةِ» 

۴. خانوادۀ نبوّت در انجام اعمال نیک سزاوارترند «فِی بُیُوتِکُنَّ» (زندگی در خانۀ وحی تکلیف آور است). 

۵. استقرار زن در خانه، نهی از خودنمایی، انجام نماز و زکات و ذکر آیات، ناشی از لطف خداوند بر زنان و آگاهی از مصالح و مفاسد است. «لَطِیفاً خَبِیراً»

 
تفسیر صفحۀ ۴۲۲ قرآن کریم - سورۀ احزاب - آیۀ ۳۵ - تفسیر نور:
 
 «إِنَّ الْمُسْلِمِینَ وَ الْمُسْلِماتِ وَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ الْقانِتِینَ وَ الْقانِتاتِ وَ الصَّادِقِینَ وَ الصَّادِقاتِ وَ الصَّابِرِینَ وَ الصَّابِراتِ وَ الْخاشِعِینَ وَ الْخاشِعاتِ وَ الْمُتَصَدِّقِینَ وَ الْمُتَصَدِّقاتِ وَ الصَّائِمِینَ وَ الصَّائِماتِ وَ الْحافِظِینَ فُرُوجَهُمْ وَ الْحافِظاتِ وَ الذَّاکِرِینَ اللَّهَ کَثِیراً وَ الذَّاکِراتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظِیماً»   «همانا مردان مسلمان و زنان مسلمان، و مردان با ایمان و زنان با ایمان، و مردان مطیع خدا و زنان مطیع خدا، و مردان راستگو و زنان راستگو، و مردان شکیبا و زنان شکیبا، و مردان فروتن و زنان فروتن، و مردان انفاق ‏گر و زنان انفاق‏ گر، و مردان روزه دار و زنان روزه‌دار، و مردان پاکدامن و زنان پاکدامن، و مردانی که خدا را بسیار یاد می‌‌کنند و زنانی که بسیار به یاد خدا هستند، خداوند برای (همۀ) آنان آمرزش و پاداشی گرانقدر و بزرگ آماده کرده است» 

نکته‌های سورۀ احزاب - آیۀ ۳۵:
به دنبال دستورهایی که برای همسران پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله گفته شد، این آیۀ ده کمال برای عموم زنان و مردان در مسایل اعتقادی، اخلاقی و عملی، بر شمرده است. زمانی ارزش این آیه روشن می‌‏شود که به تبعیضاتی که عرب و عجم میان زن و مرد قائل بودند بنگریم و تاریخ دل خراش زن را مطالعه کنیم. 

تفاوت میان زن و مرد در جسم است. روح، زن و مرد ندارد و همۀ کمالات بشری مربوط به روح اوست نه جسم او. لذا همۀ کمالاتی که در این آیه آمده، به صورت یکسان میان مرد و زن مطرح شده است.

پیام‌های سورۀ احزاب - آیۀ ۳۵:
۱. انسان زمانی کامل می‌شود که همۀ کمالات را در خود داشته باشد نه فقط بعضی را. «إِنَّ الْمُسْلِمِینَ‏ ...» 

۲. نشانۀ جامعیّت اسلام آن است که کمال را در همۀ ابعاد اعتقادی، اخلاقی، عملی، فردی و اجتماعی انسان مطرح می‌کند. «إِنَّ الْمُسْلِمِینَ‏ ...» 

۳. با تجلیل از خوبان، دیگران را به انجام خوبی‌ها تشویق کنیم. «إِنَّ الْمُسْلِمِینَ‏ ...» 

۴. رشد انسان، مرحله‌ای و گام به گام است. (ابتدا اسلام با زبان، سپس ایمان با دل، سپس اطاعت، صداقت، صبر و ... «إِنَّ الْمُسْلِمِینَ‏ ... الْمُؤْمِنِینَ‏ ... الصَّابِرِینَ‏ ...» 

۵. انسان کامل، علاوه بر اقرار به زبان (اسلام) و باور قلبی (ایمان)، باید شکم و شهوت و زبان خود را کنترل کند. کنترل شکم با روزه. «الصَّائِمِینَ» ، کنترل زبان با صداقت. «الصَّادِقِینَ» ، کنترل شهوت با دوری از حرام. «وَ الْحافِظِینَ فُرُوجَهُمْ» ، مبارزه با غرور، با داشتن تواضع. «الْقانِتِینَ» ، غفلت‌زدایی با ذکر و یاد خدا. «وَ الذَّاکِرِینَ» ، مقاومت در برابر نیش ‏ها و نوش‏‌ها با نیروی صبر. «وَ الصَّابِرِینَ» ، غافل نماندن از محرومان با انفاق. «وَ الْمُتَصَدِّقِینَ» 

۶. اسلام هم به کمیّت توجّه دارد، هم به کیفیّت. (در مورد مقدار می‌فرماید: «وَ الذَّاکِرِینَ اللَّهَ کَثِیراً» و در مورد کیفیّت می ‏فرماید: «وَ الْقانِتِینَ» که اطاعت همراه با فروتنی است.) 

۷. زن، حقّ مالکیّت و بخشش مالی دارد. «الْمُتَصَدِّقِینَ وَ الْمُتَصَدِّقاتِ» 

۸. همۀ توفیقات خود را از خدا بدانیم. (ذکر خدا در پایان کمالات آمده است.) «وَ الذَّاکِرِینَ اللَّهَ کَثِیراً» 

۹. زن و مرد، در رشد کمالات معنوی و انسانی و دریافت پاداش یکسانند. «إِنَّ الْمُسْلِمِینَ وَ الْمُسْلِماتِ‏ ... أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ‏» 

۱۰. عمل نیک، کلید بخشش الهی است. «أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً» 

۱۱. ابتدا بخشش الهی، سپس دریافت پاداش الهی. «مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظِیماً»

انتهای خبر/10