به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان »، درتفسیر صفحۀ ۱۷۱ قرآن کریم آمده است: «وَ قَطَّعْناهُمُ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ أَسْباطاً أُمَماً وَ أَوْحَیْنا إِلی‏ مُوسی‏ إِذِ اسْتَسْقاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِبْ بِعَصاکَ الْحَجَرَ فَانْبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَیْناً قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُناسٍ مَشْرَبَهُمْ وَ ظَلَّلْنا عَلَیْهِمُ الْغَمامَ وَ أَنْزَلْنا عَلَیْهِمُ الْمَنَّ وَ السَّلْوی‏ کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ وَ ما ظَلَمُونا وَ لکِنْ کانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ» «و آنان (قوم موسی) را به دوازده گروه تقسیم کردیم که هر یک شاخه‌ای از دودمان بنی‌اسرائیل و امّتی بودند، و به موسی آن‌گاه که قومش از او آب طلبیدند، وحی کردیم که عصای خود را بر آن سنگ بزن، پس از آن سنگ، دوازده چشمه جوشید (و به اطراف سرازیر شد، آن‌گونه که) هر گروه آبشخور (سهم آب) خود را به خوبی شناختند. و ابر را بر فراز آنان سایه‌‌بان ساختیم و «مَنّ» و «سَلوی‏» (دو نوع خوراکی) بر آنان نازل کردیم (و به آنان گفتیم:) از پاکیزه‌‌هایی که روزی شما کرده‌‏ایم، بخورید. آنان (با ناسپاسی خود) بر ما ستم نکردند، بلکه بر خویشتن ستم کردند.

نکته‌های سورۀ اعراف- آیۀ ۱۶۰:
«أَسْباطاً» جمع «سبط»، به فرزندان و نوه‌‌ها و شاخه‌های یک فامیل گفته می‌‏شود. هر یک از تیره‌های بنی‌اسرائیل، از یکی از فرزندان یعقوب منشعب شده بودند.

«انبجاس» به معنای جوشیدن و فوران کم و مختصر است.

«الْمَنَّ»، غذایی همچون عسل و شیرۀ گیاهی (نظیر گزانگبین)،

«السَّلْوی‏» پرنده‌ای حلال گوشت، شبیه کبوتر (و بلدرچین) است.

عدد «دوازده»، عدد ماه‌‏های سال، عدد نقبای بنی‌اسرائیل، عدد چشمه‌‏های آبی که با اعجاز حضرت موسی صورت گرفت و عدد امامان معصوم علیهم‌السّلام است. مخالفان اهل بیت، بسیار کوشیده‏‌اند تا این حدیث پیامبر اکرم صلّی اللَّه علیه و آله را (که شیعه و سنّی با ده‌ها سند آن را نقل کرده‌‏اند) که خلفایِ پس از من دوازده نفر و همه از قریشند، (الغدیر و اثبات الهداه، ج ۱، ص ۴۳۳) بر حاکمان بنی‌میّه و بنی‌عبّاس تطبیق دهند، امّا نتوانسته‌‏اند.

با زدن عصا به سنگ، دو معجزه اتّفاق افتاد: جوشیدن آب بسیار، پدیدار شدن چشمه‌ها به تعداد قبیله‌‏ها. در روایات می‌‌خوانیم که حضرت موسی علیه‌السّلام با توسّل به اهل بیت پیامبر علیهم‌السّلام دست به اعجاز زد. (تفسیر اثنی‏‌عشری)

حضرت شعیب علیه‌السّلام به دیدن داماد خود موسی علیه‌السّلام آمد، صف طولانی منتظران ملاقات با موسی علیه‌السّلام را دید. به موسی پیشنهاد کرد که مردم را گروه گروه کند و برای هر دسته، مسئولی معیّن کند تا بخشی از مشکلات را آنها حل کنند و مسائل مهم‌‏تر را به موسی علیه‌السّلام ارجاع دهند. (تفسیر کاشف)

بعضی از مطالب و جریان‌‏ها در آیات متعدّدی از قرآن، به ظاهر تکرار شده است، از جمله این داستان که در آیۀ ۵۷ به بعد سورۀ بقره نیز آمده و این بیانگر آن است که تکرار یک موضوع، با انگیزۀ تربیتی مانعی ندارد.

پیام‌های سورۀ اعراف- آیۀ ۱۶۰:
۱. در ادارۀ امور، وجود تشکیلات، تقسیم کار و طبقه‌‏بندی، نقش مهمی دارد. «وَ قَطَّعْناهُمُ»

۲. دوازده گروه بنی‌اسرائیل، همه از یک ریشه بودند. «قَطَّعْناهُمُ» به جای «جعلنا»

۳. گروه گروه شدن، با حفظ وحدت در هدف، ضرری ندارد. «قَطَّعْناهُمُ»

۴. عرضه بعد از تقاضا، اهمیّت بیشتری دارد. «اسْتَسْقاهُ» «اضْرِبْ بِعَصاکَ»

۵. وسیله مهم نیست؛ ارادۀ الهی مهم است که گاهی یک عصای چوبی را کارگشا در همه‌جا قرار می‌‏دهد. «بِعَصاکَ» (عصا، در جایی مار و اژدها و در جای دیگر وسیله‌‏ای برای ایجاد چشمه‌‏های آب می‌‏شود)

۶. توسّل به پیامبران برای رهایی از مشکلات جایز، بلکه به اجابت نزدیک است. مردم، نیازهای اقتصادی و مادّی خود را نیز با انبیاء در میان می‏‌گذاشتند و به آنان متوسّل می‌‏شدند. «اسْتَسْقاهُ» «فَانْبَجَسَتْ»

۷. اگر هر گروه بداند که به کجا باید رجوع کند، بسیاری از مشکلات اجتماعی حل می‌شود. «قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُناسٍ مَشْرَبَهُمْ»

۸. به مردم آگاهی دهیم، خودشان عمل می‌کنند. «قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُناسٍ مَشْرَبَهُمْ» و نفرمود: «قد شرب»

۹. خداوند، هم آب مورد نیاز بنی‌اسرائیل را تأمین نمود، هم غذای آنان را. «اثْنَتا عَشْرَةَ عَیْناً» «الْمَنَّ وَ السَّلْوی‏»

۱۰. پیدایش و حرکت ابرها و عملکرد آنها، همه تحت تدبیر و ارادۀ الهی است. «وَ ظَلَّلْنا عَلَیْهِمُ الْغَمامَ»

۱۱. منّ و سلوی، از غذاهای طیّب است. (جملۀ «کُلُوا مِنَ الطَّیِّباتِ»، پس از «الْمَنَّ وَ السَّلْوی‏» آمده است)

۱۲. خداوند، روزی‌رسانِ مردم، «رَزَقْناکُمْ» و خواهان بهره‏‌گیری طیّب از نعمت‌های پاک و پاکیزه است. «کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ»

۱۳. با یک ضربه عصای موسی، چشمه‌ها از دل سنگ جوشید؛ ولی با آن همه معجزه، دل‌های نااهلان تکان نخورد. «وَ ما ظَلَمُونا وَ لکِنْ کانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ»

۱۴. کفران نعمت، سبب محرومیّت از آن می‌شود و زیانش به ناسپاسان می‌‏رسد. «وَ لکِنْ کانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ»

۱۵. آنان که از نعمت‌های مادّی در راه رشد و معنویّت خود بهره نگیرند، به خود ستم کرده‏‌اند. «کانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ»

انتهای پیام/