به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، در روز هفدهم دی‌ماه سال ۵۶ مقاله‌ای با عنوان «استعمار سرخ و سیاه»، با امضای احمد رشیدی مطلق در روزنامه اطلاعات درج شد. نویسنده این مقاله که در سالروز کشف حجاب به چاپ رسید، به حضرت امام خمینی(ره) اهانت کرده بود.

با اینکه برای اولین بار نبود که عوامل نظام ستمشاهی به حضرت امام(ره) اهانت می‌کردند و این بار حتی اهانت به طور صریح صورت نگرفته بود، اما جرقه‌ای در شهر مقدس قم زده شد که به قیامی خونین و تاریخ‌ساز مبدل شد.

اولین حرکت اعتراض‌آمیز در برابر انتشار مقاله موهن در روزنامه اطلاعات، توسط روحانیت و مردم قم، فردای انتشار آن یعنی روز هجدهم دی‌ماه شکل گرفت؛ در این روز دروس حوزه تعطیل شد و مراجع تقلید نیز درس خود را تعطیل کردند. پس از آن بازار قم هم به حوزه ملحق شد و مردم به همراه علما و روحانیان به منزل مراجع رفتند و آمادگی خود را برای اقدام علیه این حرمت‌شکنی اعلام کردند.

صبح روز ۱۹ دی ماه ۱۳۵۶ با ادامه تعطیلی حوزه‌های علمیه و بازار، تجمعی در مسجد اعظم قم صورت می‌گیرد و در ادامه جمعیت حاضر به منازل آیات عظام، آیت الله میرزا هاشم آملی، علامه طباطبایی، آیت الله وحید خراسانی و آیت الله مکارم شیرازی حرکت می‌کنند و آمادگی خود را برای اقدام علیه این حرکت شنیع ابراز می‌دارند.

بعدازظهر ۱۹ دی ماه ۱۳۵۶ آیت الله نوری همدانی در میان جمع انبوهی از روحانیون و اقشار مختلف مردم قم سخنرانی می‌کند و در ادامه، موج خروشان معترضان حوالی ساعت ۴ و نیم عصر به سمت میدان شهدا حرکت می‌کنند که مأموران شهربانی و ساواک با حضور در میدان، سد راه جمعیت می‌شوند و معترضان با اولین شهیدی که مواجه می‌شوند خشم و نفرت آنان دوچندان می‌شود و به سوی عوامل رژیم حمله ور شده و درگیری‌ها به اوج خود می‌رسد.

در غروب روز ۱۹ دی ماه، خیابان‌های شهر قم حال و هوای دیگری داشت و مأموران حکومتی در همه جا حضور داشتند و عبا و عمامه طلاب و خون‌های بسیاری از مجروحان بر زمین ریخته شده بود.

بسیاری از مجروحان از ترس ساواک، که آن زمان در بیمارستان‌ها نفوذ داشتند، از رفتن به مراکز درمانی اجتناب می‌کردند و آمار دقیقی از مجروحان و شهدای ۱۹ دی در دست نیست و بسیاری از خانواده‌های شهدا از ترس مأموران ساواک شهدای خود را مخفیانه دفن کردند.

از میان شهدا نام ۵ شهید که سه نفر آنان روحانی، یک جوان و دیگری نوجوان ۱۳ ساله بوده ثبت شده است.

پیام امام راحل 

پیام امام راحل در خصوص قیام خونین ۱۹ دی مردم قم، جان تازه‌ای در کالبد مجروح ملت دمید و سبب شد تا مبارزه با رژیم پهلوی وارد مرحله تازه ای شود و شتابان به مسیر پیروزی حرکت کند.

امام خمینی (ره) در این پیام تاریخی خطاب به ملت ایران بشارت پیروزی مردم مسلمان انقلابی و شکست رژیم شاه را اعلام کردند و ضمن یادآوری و ارج گذاری به قیام ۱۵ خرداد، خیزش مردم انقلابی و طلاب حوزه‌های علمیه قم را در این راستا ارزیابی کرده و آن را مورد ستایش قرار دادند و اشاره به وحشیگری‌های رژیم شاه در قتل و کشتار مردم و برخورد سبعانه با مجروحان حادثه ۱۹ دی، از دیگر فرازهای این پیام است.

توجه به ترفندهای مکارانه رژیم و ضرورت حفظ وحدت و هوشیاری در مقابل آن از دیگر موارد توصیه شده در پیام بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران بود.

در این پیام امام راحل بر ویژگی‌های ممتاز مردم ایران نظیر وحدت و همدلی، روحیه شهادت طلبی، ایثار و فداکاری، نقش ارزنده بانوان در نهضت، نقش دانشجویان و دانشگاهیان در افشای ماهیت رژیم در داخل و خارج کشور، هوشیاری و دشمن شناسی مردم، استظهار به پشتیبانی قرآن و اسلام، شکست رژیم شاه و پیروزی مردم اشاره داشتند.

 حماسه چهلم‌ها 

پس از این حادثه تاریخی، نهضت امام راحل به سرعت در شهرهای مختلف کشور جاری و ساری شد و در پی آن حماسه چهلم‌ها شکل گرفت و مراسم‌هایی در بزرگداشت شهدای ۱۹ دی قم در شهرهای تبریز، یزد، جهرم، تهران و مشهد برپا شد و این مجالس نیز از سوی رژیم طاغوت به خاک و خون کشیده شد، اما همین چهلم‌های گرامیداشت شهدا موجب شد مشعل انقلاب در همه کشور برافروخته شود و در نهایت پیروزی علیه رژیم طاغوت را در ۲۲ بهمن ماه ۱۳۵۷ را به ارمغان بیاورد.

به بهانه قیام تاریخی ۱۹ قم، اقشار مختلف مردم این شهر، هر سال در چنین روزی با رهبر معظم انقلاب دیدار و تجدید بعیت می‌کنند.

فرازهایی از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با مردم قم سال ۱۴۰۲

مقام معظم رهبری سال گذشته در دیدار با مردم قم بر اهمیت قیام تاریخی ۱۹ دی اشاره کردند و در این خصوص فرمودند: قدرت نقش‌آفرینی مردم در حوادث بزرگ را ما نباید فراموش کنیم. این را در زندگی خودمان تجربه کردیم، هم خودمان باید فراموش نکنیم، هم این تجربه را به دیگران منعکس کنیم.

امروز غزه را ملاحظه کنید. نقش‌آفرینی حضور مردم و ایستادگی مردم در یک حادثه‌ی عظیم، یعنی یک گروه کوچک، یک مردم محدود، به عنوان دو میلیون جمعیت من‌باب مثال در یک وجب زمین، آمریکای با آن عظمت را و رژیم صهیونیستی آویزان به آمریکا را عاجز کرده. قدرت حضور مردم یعنی این.

حادثه‌ قم یک حادثه‌ای است به مراتب از این بالاتر. چرا؟ برای خاطر اینکه در روز نوزدهم دی مردم قم آمدند در خیابان، شهید هم دادند، کتک هم خوردند، عده‌ای هم زندان رفتند، اما سرآغاز یک جریانی شدند که آن جریان توانست یک رژیم وابسته‌ی مستکبر ظالم مسلّط بر این کشور را در طول مدت حدود یک سال سرنگون کند.

همه باید برای حضور مردم در صحنه تلاش کنند.

امام به مردم یاد داد برای رسیدن به نتایج مطلوب باید در میدان حضور داشته باشند. امام به جای نشست و برخاست با احزاب و گروهها، با مردم بود.

این را امام یاد داد به ما. نشان داد به مردم، یاد داد به مردم،‌ که حضور آنها در صحنه معجزه آفرین است.

امام سال ۴۱ و ۴۲ با عمل، با حرف، با منطق، با استدلال این را به همه‌ی ملت ایران نشان داد.

فهماند به آن‌ها که اگر می‌خواهند پیش بروند، اگر می‌خواهند به نتایجی که مطلوب آنهاست برسند باید در میدان حضور داشته باشند. عقب کشیدن، به این و آن اتکا کردن، کنج عزلت گزیدن، این فایده ندارد، باید بیایند وسط میدان. خودش هم آمد وسط میدان.

امام به جای نشست و برخاست کردن با احزاب و گروه‌ها و جریانهای سیاسی و شخصیتهای سیاسی معروف پرمدعا که بودند در آن زمان، به جای نشستن با آنها، آمد با مردم نشست.

توده‌ مردم همه‌کاره‌اند . تأکید امیرالمؤمنین علیه السلام بر تکیه به عامه مردم است نه نورچشمی‌ها.

امیرالمؤمنین (علیه السلام) در فرمان به مالک اشتر فرمود: «و إنما عماد الدین و جماع المسلمین و عُدّة للأعداء، العامّة من الأمّة». عمادالدین یعنی تکیه‌گاه دین.

امیرالمومنین به ملّت خودش می‌فرماید، خطاب به ما هم هست. خیلی خب. جامعه‌ی اسلامی هستید، تکیه‌گاه اسلام‌تان امت‌اند بدنه‌ی مردم‌اند.

والعدّة الاعداء.

این ذخیره‌ی در مقابل دشمن اینها کی هستند، العامة من الامة. یعنی توده‌ی مردم. من یک وقتی یک تکه‌هایی از نامه را مطرح کردم برای مسئولین چند سال قبل از این. که آنجا حضرت مقایسه میکند بین خاصه و عامه. خاصه یعنی نورچشمی‌ها. عامه یعنی توده‌ی مردم. بیانات عجیبی درباره‌ی خاصه ذکر میکند بیانات عجیبی درباره‌ی عامه توده‌ی مردم ذکر میکند.

تکیه‌ حضرت به این است که به توده‌ی مردم تکیه کنید. به توده‌ی مردم. وقتی یک رئیس‌جمهوری با توده‌ی مردم انس می‌گیرد حرف می‌زند کار میکند بین آنها، میرود در دل مردم یک عده‌ای از آنجا بلند میشود می‌گویند این پوپولیسم است. اهانت میکنند. نه، این مردم‌داری است. این نشان گرفتن نقطه‌ی اصلی است. توده‌ی مردم همه‌کاره‌اند.

انتهای خبر/