به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، در تفسیر صفحه ۵۰۴ قرآن کریم آمده است:  «وَ وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ إِحْساناً حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ کُرْهاً وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً حَتَّی إِذا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَةً قالَ رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلی‏ والِدَیَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ وَ أَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّیَّتِی إِنِّی تُبْتُ إِلَیْکَ وَ إِنِّی مِنَ الْمُسْلِمِینَ»   «و ما انسان را سفارش کردیم که به والدین خود نیکی کند، مادرش او را با سختی حمل کرد و با سختی به دنیا آورد و دوران حمل تا از شیر گرفتنش سی ماه (به طول کشد)، تا آنگاه که به رشد کامل رسد و چهل ساله شود، گوید: پروردگارا! مرا توفیق ده تا نعمتی را که بر من و بر پدر و مادر من لطف کردی، شکرگزاری کنم و عمل شایسته‌ای انجام دهم که تو آن را بپسندی و فرزندانم را برای من صالح و شایسته گردان، همانا من به سوی تو بازگشته و از تسلیم شدگانم.» 

نکته‌های سورۀ احقاف- آیۀ ۱۵:
«کره» به معنای سختی درونی و «کره»، سختی از بیرون است. ( مفردات راغب) «أَوْزِعْنِی» به معنای ایجاد علاقه و عشق برای انجام کاری است که به آن توفیق الهی گویند. 

احسان به والدین، از جایگاه ویژه‌‏ای نزد خداوند برخوردار است. در قرآن، پنج بار کلمه‏ «وَصَّیْنَا» بکار رفته که سه بار آن مربوط به والدین است. (عنکبوت،۸- لقمان،۱۴- همین آیه) 

در این آیه به دوران جنینی و نوزادی انسان تا سن چهل سالگی اشاره شده و این سنّ، اوج کمال جسمی انسان شمرده شده است. «بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَةً» 

از این آیه معلوم می‌شود که کوتاه ‏ترین مدّت حاملگی، شش ماه است، چون دو سال شیردهی، اگر از سی ماه که در آیه آمده است کم شود، حداقل مدت حمل شش ماه می‌شود. «وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً» 

مادر به دلیل دشواری دوران بارداری و زایمان و شیردهی، حقّ ویژه‌ای بر فرزند داشته و باید نسبت به او بیشتر احسان کرد، چنانچه در روایات تأکید بیشتری در مورد احسان به مادر شده است و پیامبر اکرم در روایتی سه بار سفارش به نیکی به مادر کرد و آنگاه سفارش به نیکی به پدر. (تفسیر نمونه و کافی ، ج۲، ص۱۵۹)

پیام‌های سورۀ احقاف- آیه ۱۵:
۱- سفارش احسان به والدین، در طول تاریخ و تمام ادیان بوده است. («وَصَّیْنَا» در قالب ماضی آمده است) 

۲- احسان به والدین، از حقوق انسانی است که هر پدر و مادری بر گردن فرزندشان دارند. «وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ» (نفرمود: «وصینا الذین آمنوا») 

۳- در احسان به والدین، مسلمان بودن آنان شرط نیست. «وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ» 

۴- استحکام بنیاد خانواده و حفظ جایگاه والدین، مورد توجّه خاص خداوند است. «وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ إِحْساناً» 

۵- نه تنها انفاق و امداد و احترام، بلکه هر نوع نیکی نسبت به والدین لازم است. («إِحْساناً» به صورت نکره آمده که شامل هر نوع احسانی شود.) 

۶- احسان به والدین باید پیوسته و برجسته باشد؛ نه به مقدار ضرورت و مقطعی. (تنوین در «إِحْساناً» نشانۀ عظمت و برجستگی است.) 

۷- توجّه به سفارش اکید خداوند به زحمات گذشته والدین، احسان و خدمت کردن به آنان را عاشقانه و جدی‌تر می‌کند. «وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ‏ ... حَمَلَتْهُ أُمُّهُ‏» 

۸- کمال احسان به والدین، در آن است که بی‏‌واسطه انجام گیرد. «بِوالِدَیْهِ إِحْساناً» (حرف «ب» در «بِوالِدَیْهِ» نشانه آن است که احسان به والدین با دست خود باشد.) 

۹- یاد رنج و زحمت‌های مادران، در برانگیختن عاطفه فرزندان مؤثّر است. «حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهاً ... کُرْهاً ...» 

۱۰- حق مادر بیش از پدر است. پس از کلمه «والدین»، سخن از رنج‌های مادر است. «حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهاً ...» 

۱۱- تمام دستورات و اوامر و نواهی دینی، دلیل و فلسفه دارند. (گرچه دلیل بعضی از آنها مانند احسان به والدین، بیان شده است). «وَصَّیْنَا ... حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهاً ...» 

۱۲- چهل سالگی قلّۀ توانمندی و رشد انسان است. «بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَةً» 

۱۳- شکر الهی، به استمداد و توفیق خداوند نیاز دارد. «أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ» 

۱۴- بخشی از نعمت‌های انسان، به واسطۀ والدین و نیاکان است. «أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلی‏ والِدَیَّ» 

۱۵- بلوغ جسمی و کمال عقلی، بستر بلوغ معنوی است. «بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَةً قالَ رَبِ‏ ...» 

۱۶- تشکّر فرزند از نعمت‌هایی که خداوند به والدین او داده، وظیفه و نوعی احسان به والدین است. «‌أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ‏ ... عَلی‏ والِدَیَ‏» 

۱۷- بهترین راه تشکر از نعمت‌های خداوند، انجام کار نیک است. «‌أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ‏ ... أَعْمَلَ صالِحاً» 

۱۸- ارزش عمل صالح به آن است که پیوسته و دائمی باشد. «أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً» (فعل مضارع «اعمل»، نشانه دوام و استمرار است) 

۱۹- عمل صالحی ارزشمند است که خالصانه بوده و مورد قبول و رضای خدا قرار گیرد. «أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ» 

۲۰- فرزند و نسل صالح، افتخاری برای والدین است. «أَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّیَّتِی» 

۲۱- بهترین دعا آن است که انسان، هم به والدین و هم به فرزندان توجّه داشته باشد. «عَلی‏ والِدَیَ‏ ... أَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّیَّتِی‏» 

۲۲- در برابر ناسپاسی‌هایی که نسبت به خدا و والدین داشته‏‌ایم، توبه و جبران‏کنیم. «وَ عَلی‏ والِدَیَ‏ ... إِنِّی تُبْتُ إِلَیْکَ‏» 

۲۳- تسلیم فرمان خدا زیستن و مسلمان مردن، دعای پاکان و صالحان است. «إِنِّی تُبْتُ إِلَیْکَ وَ إِنِّی مِنَ الْمُسْلِمِینَ»

انتهای خبر/10