به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، منظور آشنایی بیشتر با اقدامات انجام‌شده در حوزه آبخیزداری بخش زهان شهرستان زیرکوه، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی تور رسانه‌ای برگزار کرد تا خبرنگاران از نزدیک روند اجرای سازه‌های آبخیزداری را مشاهده کنند.

هدف این تور رسانه‌ای، بازدید از پروژه‌های موفق در بالادست روستاهای مهرک، شیرخند، زردان و عباس‌آباد بود؛ مناطقی که هر ساله شاهد جاری شدن سیلاب و وارد آمدن خسارت به مزارع کشاورزی هستند.

علیرضا نصرآبادی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی، در جریان این بازدید گفت: منطقه زهان با وسعت بیش از ۱۵۲ هزار هکتار، حدود ۷۷ هزار هکتار حوزه آبخیز فعال دارد که بیش از نیمی از آن تحت پوشش مطالعات آبخیزداری قرار گرفته و بخش قابل توجهی نیز وارد مرحله اجرایی شده است.

وی افزود: این منطقه بخشی از حوزه سد حاجی‌آباد زیرکوه است که اقدامات اجرایی آن از سال ۱۳۸۳ آغاز شده و با توجه به اهمیتش همچنان در دستور کار قرار دارد.

نصرآبادی با تأکید بر اهمیت منابع طبیعی تصریح کرد: در همه برنامه‌های منابع طبیعی، هدف نهایی دستیابی به امنیت غذایی و پایداری منابع پایه یعنی آب، خاک و پوشش گیاهی است. هر اقدامی که انجام می‌شود باید به تقویت این سه رکن اساسی منجر شود.

وی تغییرات اقلیمی را مهم‌ترین تهدید دانست و گفت: کاهش بارش، پراکندگی و سیلابی شدن نزولات، افزایش دما و فرسایش خاک، شرایط را برای توسعه پایدار دشوار کرده و ما را ملزم می‌کند به سمت سازگاری با اقلیم جدید حرکت کنیم.

 نقش پروژه‌های آبخیزداری

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی خاطرنشان کرد: اجرای پروژه‌های آبخیزداری علاوه بر کنترل سیلاب، موجب افزایش نفوذ آب به سفره‌های زیرزمینی و جلوگیری از تخریب اراضی پایین‌دست می‌شود. او افزود: «یکی از پایه‌های اصلی حفاظت عرصه‌های طبیعی، جلوگیری از ورود دام به مناطق بحرانی و احیای پوشش گیاهی است؛ چرا که هر بوته می‌تواند در نقش یک سازه طبیعی عمل کند.

نصرآبادی به طرح ملی «آبخیز تا جالیز» اشاره کرد و گفت: یکی از نمونه‌های موفق آن، پروژه جامع قنات بلده فردوس است که از سه سال پیش آغاز شد و به‌عنوان اولین طرح جامع آبخیزداری و قنات در کشور معرفی گردید.

به گفته وی، این طرح از قله کوه تا مزرعه را پوشش داده و شامل اقداماتی همچون مدیریت سیلاب، بازسازی قنات، ایجاد استخر ذخیره آب و استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری است که در نهایت به پایداری منابع و اصلاح الگوی کشت منجر شده است.

وی افزود: هفته گذشته نیز بزرگ‌ترین طرح آبخیزداری کشور در فردوس با حضور مسئولان ارشد افتتاح شد و خراسان جنوبی بار دیگر به‌عنوان استان پیشتاز در این حوزه معرفی گردید.

 آمار اجرای پروژه‌ها در استان

به گفته نصرآبادی، خراسان جنوبی با بیش از ۲ هزار و ۳۸۰ سازه آبخیزداری، ظرفیت مدیریت ۸۷ میلیون متر مکعب آب را ایجاد کرده است. تنها در سال گذشته، بیش از ۱۰۳ میلیون متر مکعب سیلاب در سطح استان مدیریت شد.

او افزود: استان ما پس از خوزستان، رتبه دوم کشور را در اجرای طرح‌های آبخیزداری دارد که این موفقیت حاصل تلاش کارشناسان و مشارکت فعال مردم است.

نگاه جامع به مدیریت منابع طبیعی

مدیرکل منابع طبیعی استان تأکید کرد: مدیریت منابع طبیعی باید بر سه محور حفاظت، احیا و بهره‌برداری استوار باشد. به گفته او، سازه‌های مهندسی همچون بندهای خاکی و سنگی-ملاتی زمانی مؤثر خواهند بود که در کنار اقدامات بیولوژیکی مانند بذرپاشی و نهال‌کاری اجرا شوند.

وی خاطرنشان کرد: با اجرای طرح‌های آبخیزداری در استان، علاوه بر افزایش نفوذ آب و تولید علوفه، خسارات ناشی از سیلاب‌ها کاهش یافته و کشاورزی پایدار تقویت شده است.

حبیب چابک، کارشناس آبخیزداری اداره منابع طبیعی و آبخیزداری زیرکوه، درباره پروژه مهرک گفت:حجم مخزن این سازه یک‌هزار و ۲۰۰ مترمکعب برآورد شده که تاکنون ۵۸۰ مترمکعب آن اجرا شده است. با تکمیل پروژه، پنج منبع آبی پایین‌دست به‌طور مستقیم از مزایای آن بهره‌مند می‌شوند و شرایط برای بازگشت خانوارهای مهاجر روستا فراهم خواهد شد.

وی افزود: با بهره‌برداری از این پروژه، حدود ۶۰ خانوار و ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر جمعیت از مزایای آن بهره‌مند می‌شوند و احتمال بازگشت مهاجرین نیز وجود دارد.

چابک همچنین از خسارت‌های سالانه سیلاب به باغات منطقه یاد کرد و گفت: اجرای این سازه نقشی کلیدی در حفاظت از باغ‌ها، جلوگیری از مهاجرت و افزایش تاب‌آوری روستا دارد.

انتهای خبر/