به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، استان خراسان جنوبی با چالش‌های مهمی در حوزه منابع آب، برق و زیرساخت‌های صنعتی مواجه است.

کاهش منابع تجدیدپذیر از جمله آب، فرو نشست زمین، پراکندگی جمعیت، هزینه‌های بالای شبکه‌های توزیع و الزام به استفاده از فناوری‌های نوین، همگی نشان می‌دهند که راهکارهای سنتی مدیریتی دیگر پاسخگو نیستند.

 در این شرایط، دانشگاه‌ها و صنعت می‌توانند به‌عنوان موتور نوآوری و توسعه وارد شوند و با همکاری یکپارچه، مسیر تحقق توسعه پایدار را در استان هموارتر کنند.

نشست و ضرورت تحول

نشست هم‌اندیشی «نقش دانشگاه صنعتی بیرجند در مسائل صنعت آب و برق استان» با حضور حمیدرضا جانباز، معاون سرمایه انسانی، تحقیقات و فناوری اطلاعات وزارت نیرو برگزار شد. وی در این نشست تأکید کرد: مدیریت سنتی نه در آب و نه در برق پاسخگو نیست و دانشگاه‌ها می‌توانند با ارائه فناوری‌های نوین مبتنی بر اقلیم به رفع این چالش کمک کنند.

جانباز افزود: یکی از بزرگترین مشکلات موجود در بخش آب و برق، «فقدان داده‌های کافی برای تصمیم‌گیری» است.

وی همچنین بیان داشت: مصرف بی‌رویه آب باعث شده است ظرفیت منابع تجدیدپذیر کشور از حدود ۱۳۰ میلیارد مترمکعب به حدود ۱۰۳ میلیارد مترمکعب کاهش یابد و فرو نشست زمین و مشکلات زیرساختی را به دنبال داشته باشد.

 محور همکاری دانشگاه و صنعت

در ادامه، مرتضی شعبان‌نژاد، مدیرکل دفتر آموزش، تحقیقات و نوآوری وزارت نیرو، به تشریح ساختار زیست‌بوم نوآوری وزارت نیرو پرداخت. او گفت: زیست‑بوم نوآوری وزارت نیرو شامل پنج لایه حاکمیت و راهبری، پژوهش، توسعه فناوری، تأمین مالی و بهره‌برداری است و دانشگاه‌ها، پارک‌های علم و فناوری و انجمن‌های علمی از بازیگران بیرونی کلیدی آن هستند.

به گفته وی، سهم پژوهش، فناوری و ثروت‌آفرینی از دانش در اقتصاد کشور پایین است و از منظر شاخص پیچیدگی اقتصادی (ECI) این وضعیت نیازمند اصلاح جدی است.

همچنین، حمیدرضا قجر، رئیس گروه ارتباطات علمی وزارت نیرو، توسعه تعامل دانشگاه و صنعت را یکی از سیاست‌های اصلی وزارتخانه طی سه تا چهار سال اخیر دانست و افزود: طرح ارتباط صنعت و دانشگاه در کمیسیون‌های مجلس در حال بررسی است و از طریق برنامه‌هایی چون کرسی‌های استادی در صنعت، بازدیدهای کوتاه‌مدت و کارآموزی بلندمدت، مهارت و دانش دانشجویان ارتقا می‌یابد.
 
پروژه‌های کاربردی و ظرفیت دانشگاه صنعتی بیرجند

عباسعلی رضاپور،رئیس دانشگاه صنعتی بیرجند،، ضمن بیان ظرفیت دانشگاه در رشته‌های مهندسی، اظهار کرد: ما با حدود ۷۵ عضو هیأت علمی جوان و نخبه در رشته‌های مهندسی، آماده‌ایم راهکارهای علمی و فناوری را در حوزه آب، انرژی و صنایع استان ارائه کنیم.

وی اضافه کرد: دانشگاه پروژه‌هایی مانند سامانه هوشمند مدیریت شبکه آب را با چهار لایه و ۱۷ ماژول تعریف کرده است که امکان تلفیق داده‌های مکانی و تاریخی، شبیه‌سازی و بهینه‌سازی شبکه را فراهم می‌کند.

از سوی دیگر، عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی بیرجند گفت که پروژه‌هایی در حوزه خوردگی تیرهای برق، انرژی‌های تجدیدپذیر، ساختمان‌های انرژی نزدیک به صفر و بهینه‌سازی شبکه‌های توزیع آب و فاضلاب در جریان هستند.

 صنعت استان و تعاملات دانشگاهی

 سید محمدرضا کاظمی، مدیرعامل شرکت مدیریت تولید نیروگاه‌های گازی خراسان، با اشاره به ظرفیت همکاری با دانشگاه گفت:

خرید قطعات و خدمات تعمیر و نگهداری نیروگاه‌ها عمدتاً از شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی انجام می‌شود و پروژه‌های پژوهشی مشترک با دانشگاه‌ها تعریف شده است.

وی افزود: تفاهم‌نامه‌ای با دانشگاه صنعتی بیرجند در حال آماده شدن است تا همکاری‌های پژوهشی و پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی فعال‌تر شود.

همچنین، حسین ابراهیم آبادی، مدیر امور انتقال نیروی برق خراسان جنوبی گزارش داد: تاکنون بیش از ۲۲۰۰ مگاوات مجوز برای احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر در استان صادر شده و هم‌اکنون حدود ۲۵ درصد از مصرف برق استان از منابع تجدیدپذیر تأمین می‌شود. وی بر اهمیت استفاده از ظرفیت علمی دانشگاه‌ها برای توسعه پروژه‌ها و ارتقای عملکرد شبکه برق تأکید کرد.

 چالش‌ها و راهکارها

در حوزه آب نیز، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی گفت: ارتباط علمی و عملی بین دانشگاه و صنعت کلید حل مسائل اجرایی و افزایش بهره‌وری منابع آبی استان است.

وی افزود: بسیاری از تحقیقات دانشگاهی باقی می‌مانند و به پروژه‌های عملیاتی تبدیل نمی‌شوند؛ لذا باید یافته‌های علمی وارد تصمیم‌سازی و اجرا شوند.

همچنین  حسین توکلی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان عنوان کرد که بیش از ۹۵ درصد منابع آب استان از طریق چاه‌ها تأمین می‌شود و هزینه بهره‌برداری در مناطق روستایی بسیار بالا است.

وی گفت: در چارچوب تفاهم‌نامه چهار ساله، دانشگاه صنعتی بیرجند پنج پروژه پژوهشی برای ما انجام داده و یک پروژه دیگر در دست اجراست که بررسی تأثیر نوسازی و کاهش بهای تمام‌شده شبکه‌های توزیع آب را هدف دارد.
 
جمع‌بندی و چشم‌انداز

نشست هم‌اندیشی بین دانشگاه صنعتی بیرجند و وزارت نیرو با حضور مدیران استان نشان داد که پیوند بین دانشگاه، صنعت و فناوری می‌تواند نقطه عطفی در مدیریت منابع آب و انرژی استان باشد. اجرای پروژه‌های کاربردی، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، تجاری‌سازی یافته‌های علمی و تبدیل پایان‌نامه‌ها به فعالیت‌های عملیاتی، محورهای کلیدی این تعامل است.

برای ادامه مسیر، لازم است که این همکاری‌ها تبدیل به جریان مستمر شوند، منابع داده‌ای تقویت گردد، شرکت‌های دانش‌بنیان فعال‌تر شوند و دانشگاه‌ها نقش کلیدی خود را در زیست‌بوم نوآوری ایفا نمایند. تنها در این صورت است که استان می‌تواند از چالش‌های آب و برق عبور کند و راه توسعه پایدار را با قدرت طی کند.

 انتهای خبر/